Türkiye İstatistik Kurumu ( TÜİK ) Temmuz ayında mevduat , borsa dolar , Euro ve Altın’ın enflasyonun etkisinden sonraki gelirlerini açıkladı.
1.Mevduat Faizi , temmuz ayında yüzde 2.12 ve temmuzdan temmuza son bir yılda ise yüzde 9.26 reel getiri sağladı.
Mevduat faizinin yıllık nominal getirisi yüzde 16.80 oldu. Enflasyonun etkisi giderildeikten sonra reel getirisi , yüzde 9.26 oldu.
Yüzde 9.26 reel faiz , dünya ortalamsına göre çok yüksektir.. Nedeni Türkiye de ülke riskinin yüksek olmasıdır.. Reel faiz ülke riskini içeriyor.
Ülke riskinin yüksek olmasında sıcak para , cari açık , YTL ‘nin aşırı değerli olması gibi göstergeler neden oluyro.
BORSADA SPEKÜLATİF KAZANÇ
2. Borsa endeksi aylık yüzde 13.83 ve yıllık yüzde 36.76 arttı.
Dikkat edersek ,borsanın aylık reel kazancı mevduatın yıllık kazancından daha yüksektir. Bu para ve sremaye piyasasında önemli bir istikrarsızlık göstergesidir.
Öte ynadan Borsanın bir ayda yüzde 14’e yakın bir yılda ise yüzde 37 dolayında reel kazanç sağlaması , spekülatif niteliktedir. Bu kadar hızlı artan borsa aynı hızla düşebilir.
Kaldı ki borsa endeksini ekonomik konjonktür değil , maniplasyon yönetiyor.. Bunun içindir ki ben küçük tasarruf sahibine , borasadan uzak dur diyorum.
Aslında ise , sermaye piyasası küçük tasarrufların birleşip , yatırıma dönüşebileceği bir piyasadır. Ancak Türkiye’de borsaya sepkülasyon ve maniplasyonun hakim olması bu yaklaşımı bozuyor.
TASARRUF ARAÇLARININ REEL GETİRİSİ ( yüzde )
TEMMUZ AYI YILLIK
MEVDUAT FAİZİ 2.12 9.26
BORSA 13.83 36.76
DOLAR – 2.29 – 22.92
EURO – 0.17 – 16.65
ALTIN – 0.17 – 17.96
DÖVİZDE SPEKÜLATİF KAYIP
3. Dövizde yüksek kayıp oldu… Dolar bir ayda 2.29 ve son bir yılda 22.92 reel kayıp getirdi.. Euroa ise bir ayda yüzde 0.17 ve son bir yılda ise , yüzde 16.65 reel kayıp getirdi.
Dünyada Euro dolar karşısında değer kazandı.. Türkiye de ise YTL Euro karşısında değer kazandı . Bunda bir terslik yok mu ?
Düşük kurun tersi YTL aşırı değer kazanmasıdır. O kadarki eğer 2002 yılına göre , doların dış değer kaybını ve içeride enflasyonu dikkate alarak hesaplarsak , doların bu gün 2 lira düzeyinde olması gerekirdi. Mutlaka bu düzeyde olması denge kuru demek değildir. Ancak bu günkü cari açığın önlenmesi ve kırılganlığın azalması için döviz fiyatlarının artması gerekir.
Ne varki sıcak para girişi döviz arzını artırıyor.. Döviz arzı artınca da döviz fiyatları düşüyor.. Bu nedenle önce sıcak para illetini çözmek gerekir.
İSTİKAR VAR MI ?
4. Altın fiyatları ise Temmuz ayında çok az , yüzde 0.17 reel kayıp getirdi.. Ancak son bir yılda yüzde 9.13 reel kazanç sağladı.
5. Reel gelirler arasında yeniden uçurum oluştu. Yıllık bazda Borsanın reel kazancı olan yüzde 37 ile , doların reel kaybı olan eksi yüzde 23 arasında 70 puan fark var.. Bu kadar aşırı fark , tam bir istikrarsılık göstergesidir.