Dünyada , politik , ekonomik ve stratejik her olay petrol fiyatlarını etkiliyor. ABD iç savaşı sırasında 1862 – 1865 , önceleri varili 15 dolar olan ham petrol fiyatları 120 dolara çıkmıştı. Petrol fiyatları 1970 yılında 1.80 dolar idi. 2011 de 104 dolardı. Şimdi de 34 dolara geriledi. Aşağıdaki grafikte son on yılda petrol fiyatlarındaki değişme yer alıyor.
SON ON YILDA PETROL FİYATLARI
Kaynak : Döviz .com
Petrol fiyatları neden düştü ?
Corona virüs iktisadi faaliyetleri azalttığı için petrol talebi düştü, fiyatlara yansıdı.
Petrol fiyatlarındaki düşüşün bir diğer nedeni de OPEC görüşmelerinde ortaya çıkan anlaşmazlıktır. Opec toplantısı , Rusya -Suudi anlaşmazlığı nedeni ile başarısız oldu. Suudiler petrol arzını artıracaklarını ifade ettiler. Suudiler de varil başına petrol çıkarma maliyeti 15 dolar, Rusya da ise 22 dolardır. Suudilerin arkasında ABD olduğu tartışılmazdır. Muhakkak ki ABD Suudiler aracılığı ile Rusya ya baskı yapmak istiyor.
Petrol savaşları öteden beri dünya huzurunu bozmuştur. Orta doğunun petrolü olmasaydı , daha huzurlu bir bölge olurdu.
Büyük Orta doğu Projesi aslında ABD’ nin petrole hakim olma savaşıdır. Eğer Suudilerin petrolü olmasaydı , siyasi İslam bu kadar tırmanmazdı. Kral ve emirler kendi makamlarını korumak için petrol gelirini kullandılar. İslam kalkınma bankası islam ülkelerinin kalkınması için değil , militan yetiştirmeye harcadı.
Eğer petrol olmasaydı İran’da demokrasi olurdu ve halk daha huzurlu olurdu. Mollalar yerlerinde kalsın diye orta doğuda mezhep savaşı veriyor. Suriye de , yemende yüzbinlerce devrim muhafızı var.
Rusya’da petrol olmasaydı , Rusya’da demokrasi olurdu, dünyayı tehdit eden , dikta rejimlere sahip çıkan bir Putin olmazdı. Rusya ile olan dış ticaretimizden dolayı her sene 20 milyar dolar dış ticaret açığı veriyoruz. Petrol fiyatları düşerse bu açığımız azalır.
Venezuela Dünyanın en büyük petrol rezervine sahiptir. (Aşağıdaki tablo ) .Ancak ABD ve Rusya bu ülkeyi rahat bırakmıyor. Petrol nimeti halka yansımıyor. Toplum hiper enflasyon altında her gün sokaklarda insanların vurulduğu bir kaos ortamı içinde yaşıyor.
| HAM PETROL REZERVLERİNE SAHİP ÜLKELER | |
| DÜNYA REZERVİ İÇİNDEKİ PAYI |
|
| VENEZUELA | 24,9 |
| SUUDİ | 22,1 |
| İRAN | 13,1 |
| RUSYA | 5,0 |
| LİBYA | 4,0 |
| NİJERYA | 3,1 |
| KATAR | 2,1 |
| CEZAYİR | 1,0 |
| ANGOLA | 0,7 |
| EKVATOR | 0,7 |
| KAYNAK: OPEC Annual Statistical Bulletin 2015 | |
Kaldı ki , Venezuela’nın da yer aldığı Orta ve Güney Amerika da Petrol rezervlerinin 124 yıl yeteceği hesaplanıyor. Diğer bazı ülkelerde bu süre , Kuzey Amerika’da 37 yıl , Ortadoğu ‘da 76 yıl olarak tahmin ediliyor.
Türkiye petrol açısından şansız bir ülkedir. Osmanlı haritalarında Arap yarımadasının ortası boş olarak yer alır. O dönemde petrol henüz hayatın önemli bir unsuru değildi. Bu günde Akdeniz de herkes petrol aramaya başlayınca aklımız başımıza geldi.
Petrol fiyatlarının düşmesi en fazla Türkiye için yararlıdır. Dış açıklarımız ve Döviz ihtiyacımız azalır. Dış borçlarımızı daha kolay çeviririz. Üretim maliyetlerimiz düşer ve enflasyonunda düşmesine neden olur. Ancak fiyatlar nereye kadar düşer ? Nereye kadar düşeceğini Petrol savaşlarını yapanlar bilir.