Açıklanan Mayıs ayı enflasyonu, yıllık TÜFE olarak yüzde 11.72 oldu.(Nisan ayında 11.87 idi. Çok az bir düşme var. ) Yıllık Yİ-ÜFE olarak ‘ta yüzde 15.26 oldu.(Nisan ayında yüzde 16.37 idi. 1.11 yüzde puan düşme var. )
Enflasyon denilince ve diğer ülkelerle karşılaştırma yapılınca TÜFE esas alınıyor. Zira TÜFE perakende fiyatlarındaki artışı gösteriyor ve herkesi ilgilendiriyor.
Maliyet artışını gösteren Yİ-ÜFE ‘de hem herkesi dolaylı olarak ve hem de işletmeleri ve çalışanları doğrudan ilgilendirir. Eğer maliyet artışları perakende fiyatlara tam yansırsa, TÜFE’ de artar. Bazı durumlarda toplam talep çok düşükse, maliyet artışlarını perakende fiyatlara yansıtmak zor olabilir. O zaman da işletmeler ücret artışı yapmazlar, aynı şekilde çalışanlarda tensikat yaparak aynı işi daha az işçi ile yaptırmak isterler.
1.Yüzde 11.72 TÜFE oranı, dünya ortalamasına göre yüksek bir enflasyondur. IMF 2017 için gelişmekte olan ülkelerde ortalama enflasyon oranını yüzde 4.5 olarak açıkladı.
2. TÜFE de 12 aylık ortalamalara göre enflasyon bir önceki ay nisan ayında yüzde 8.10 iken, mayıs ta 9.09 ‘ yükseldi. Bu durum TÜFE’ nin artacağını gösteriyor. Zira enflasyon trendini arizi faktörlerin etkisini en aza indiren 12 aylık ortalamalar daha iyi göstermektedir.
Çekirdek enflasyon da enflasyon trendini gösteriyor. Çekirdek Enflasyon TÜFE üstündeki geçici etkilerin giderilmesi ile oluşturulan “özel kapsamlı TÜFE göstergeleri” ile ölçülmektedir. Nisan ayında yüzde 9.41 olan çekirdek enflasyon Mayıs ta 9.38 oldu. Çok az bir düşme var. Aynı oranda devam ettiği diyebiliriz.
3. Gıda enflasyonu, Mayıs ayında düştü ve eksi yüzde 0.55 oldu… e Fakat yıllık enflasyon TÜFE den daha yüksek yüzde 16.91 oldu .
Gıda fiyatları doğal olarak aşırı değişkendir. Piyasada oligopol yağıların ve kartelleşmenin olması Enflasyonda çözümü zorlaştırıyor.
4. İmalat sanayiinde hem aylık Yİ- ÜFE ( yüzde 0.57 ) hem de yıllık Yİ-ÜFE ( yüzde 16.77 ) yıllık Yİ-ÜFE’ den daha yüksek çıktı. Bunun nedeni imalat sanayiinde daha yüksek oranda İthal aramalı ve hammadde kullanılması ve bu nedenle kurların maliyetleri daha fazla etkilemesidir.
Enflasyon bir istikrar sorunudur. Elbette nedenleri de olacaktır. Ancak mesele çözümü tartışmaktır. Bizimde yarım asırdır üstünde durduğumuz mesele çözümdür. Ancak hükümetin önerilecek çözümleri görmesi imkansızdır. Siyasi iktidar, seçimlere ve referandumlara odaklandığı için kemer sıkma gibi, planlama gibi, kamuda kaynakların etkin kullanılması gibi önerilere kapalıdır.
Değerli okurlarım. Yurt dışında bir çalışma bağlantım nedeniyle bir süre yazılarıma ara vermek zorundayım. Hepinize minnet borçluyum.