2006 yılı bütçesinde bütçe açığı hedefi açığı 14 milyar YTL olarak öngörülmüştü.. Gerçekleşen açık 10 milyar YTL azaldı.. 4 Milyar YTL oldu.
Bütçe açığını düşmesi , iyi bir sonuç.. Bu sonuca göre , artık Türkiye de bütçe açıkları her halde daha düşük olacaktır..
Maalesef 2006 sonucuna bakarak, hükümet üyelerinin dediği gibi bütçe açıklarının tarihe gömüldüğünü söylemek imkanı yoktur.. nedenlerine gelince..
1) 2006 yılında özelleştirme gelirleri yüksek oldu.. Vergi dışı geliri toplamı 26.5 milyar YTL oldu.. Devletin elinde satacak malı kalmayınca özelleştirme gelirleri de azalacaktır… Zaten 2007 yılı için tahmin edilen özleştirme geliri çok daha düşüktür.
Kaldı ki , artık devlet özelleşen KİT’lerin ve bazı tekellerin karından da mahrum olacaktır..
Bu iki nedenden ötürü , 2007 ve sonraki yıllar bütçe açığı daha yüksek olacaktır.
2) Merkezi hükümet , faiz dışı fazla hedefini tutturmak ve bütçe açığını düşürmek için , kendisinin yapması gereken işleri AKP’li belediyeler yaptırıyor.. AKP’ li belediyeler bu işleri borçlanarak yapıyor.. Bu belediyelerin borcu artıyor.. Bu yolla bütçe açıkları daha düşük çıkıyor. Aslında bu borçları da bütçe açığına ilave etmek gerekir.
Belediyeler ,Sayıştay denetimine tabi ve fakat Meclis denetimi dışındadır.. Hükümet , bazı ihale ve satışlarda da belediyeleri kullanıyor.. Örneğin , dün yayınlanan Milli emlak tebliğine göre , vakıflardan Milli Emlak’a geçen gayrimenkulleri de Belediyeler satacak ve pay alacaktır.
3) Hükümetin bazı özelleştirme gelirlerini doğrudan doğruya Köydeş gibi kurumlara aktarıldığı iddia ediliyor.. Eğer böyle ise bütçe açığı bu aktarılan miktar kadar fazla demektir..
Açığı ve borcu olduğundan düşük göstermek için , kamuda şeffaflık kalmadı..
Örneğin devlet borçlarını daha düşük göstermek için , aslında hazinenin borç alıp faiz ödediği bazı borçları , brüt borç stokundan düşüp , net borç stoku hesaplanıyor.
Toplam Kamu borç stoku , 370 milyar YTL dolayındadır.. Bu stoktan , işsizlik fonu sigortasından hazinenin borç aldığı paralar düşülüyor.. Devletin yakında ödeme yapacağı , maaşlar , ihale bedelleri gibi mevduat düşülüyor, Merkez bankası net varlıkları düşülüyor.. Toplam kamu net borç stokuna ulaşılıyor..Yani kafadan kamu borç stoku 100 milyar YTL azalarak , 270 milyar YTL’ye ulaşıyor.
Başbakanda hesap yaparken bu net borç stokunu kullanıyor.. gerçekte ise bunların düşülmesi ile , devletin nakit ihtiyacı hesaplanır… Devletin borcu brüt borçtur..
Hükümetin veya hükümetin görevlendirdiği bürokratın bütçe açığında ve borçlanma da bu gibi maniplasyonlar yapması , merkezi devlete olan güveni azaltıyor.. Veya devlet içinde direnmelere neden oluyor.. Başbakan bu direnmeleri derin devlet olarak tarif ediyor.