Pazar günü yapılan YGS (Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı ) Medya da soruların basit veya zor olması şeklinde değerlendirildi. Gerçekte ise önce mevcut yükseköğrenim sistemini değerlendirmek, etkin bir yüksek öğrenin sisteminin şartlarını oluşturmak ve bu siteme girişleri düzenlemek gerekir.
23 dönemde Mecliste görüşülmekte olan ‘’yükseköğretim kurumları, teşkilat kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı ‘’ nedeniyle, beş yıl önce mecliste yaptığım uyarı niteliğindeki bir konuşmamı, aynen veriyorum .‘’
Türkiye yetiştirdiği beyinleri kaybediyor…
Geçen asrın ortalarında, eğitimin de aynen fabrika kurmak gibi bir yatırım olduğu anlaşıldı… Bütün ülkeler insana yatırım ‘’beşeri yatırım‘’ a ayrılan kaynakları arttırdı.
Özellikle, yükseköğrenimde teknik dallarda eğitilmiş işgücü, ekonomide verimliliğin artmasına, teknolojinin gelişmesine ve ülke kalkınmasında önemli bir işlev görmektedir.
İster devlet olsun isterse vakıf üniversitelerinden olsun yükseköğrenim görmüş vasıflı iş gücünün maliyetini toplum karşılıyor. Vakıf üniversitelerine verilen imtiyaz ve desteklerin maliyeti de toplum tarafından karşılanıyor.
Bu yetişmiş –vasıflı ve hazır olan iş gücünün, başka bir ülkede çalışmak üzere dışarıya gitmesi, Türkiye’nin bir fabrika kurup, onu yabancı bir ülkeye bedava devretmesine benzer.
Bu anlamda Türkiye iyi yetişmiş beyinlerinin, bu yolla yani beyin göçü yoluyla yaklaşık yarısını kaybediyor.
2000’li yılların başında, ABD ve Almanya, dünyadan birçok bilgisayar mühendisi aldılar. Türkiye den de birçok uzman gitti.
Beyin göçünün bize katlamalı zarar veriyor…
Hazır bir yatırımı kaybetmiş oluyoruz…
Yetişmiş beyinlerin getireceği teknolojik buluşlardan, verimlilik artışından mahrum oluyoruz.
Zararlarını bile bile beyin göçü veriyoruz? Beyin göçü vermemizin nedenleri bellidir…
1) Mesleki alanda çalışma altyapısı yetersizdir.
Yetişmiş beyinlerin yararlı olması için onlara çalışma ortamı yaratmak gerekir. Türkiye bu anlamda araştırma ve geliştirme (ar-ge) için en az kaynak ayıran ülkelerden birisidir. AB, ar- ge için gayri safi yurt içi hâsılanın (GSYH) yüzde 1.74’ ünü ayırıyor… Buna karşılık Türkiye yüzde 0.79’ unu ayırıyor.
Özel sektör her şeyi devletten beklediği için, Türkiye de toplam ar-ge harcamalarının da üçte birisini özel sektör, üçte ikisini devlet yapmaktadır. AB’ de ise tersine üçte ikisini özel sektör yapmaktadır.
2) Yükseköğrenimde insan gücü planlaması yapılmıyor.
İnsan gücü planlaması, ülkenin ihtiyacına göre, piyasanın talebine göre, kalite ve vasıfta insan yetiştirmektir… Bu şartlarda hem verim artar… Hem de işsizlik azalır.
İnsan gücü planlamasını tek başına YÖK yapamaz… Zira bugün yükseköğrenimde insan gücü planlaması yapmak için, gelecekte ülkede işgücü arzı ve işgücü talebinin iyi belirlenmesi gerekir. Bunun içinde siyasi iktidarın, üretim – yatırım ve istihdam programının olması gerekir. AKP hükümetinin böyle bir yapısal dönüşüm veya sanayileşme programı yoktur.
İnsan gücü planlaması yapılmadığı için bazı mesleklerde işgücü eksiği, bazı mesleklerde işgücü fazlası vardır.
Örneğin, doktor eksiğimiz var… Buna karşılık mühendis fazlamız var. Elektrik ve ziraat mühendis fazlası var.
2008 yılında sağlık bakanlığı açıklamasına göre, 7592 pratisyen ve 3727 uzman olmak üzere, Türkiye’ nin 11319 hekim açığı var.
Yine aynı şekilde bu sene başında bir torba yasayla Türkiye ye yabancı hekim ithal etmenin yolu açıldı. Ancak bunlar yalnızca özel sektörde çalışma imkanına sahiptirler.
3) Üniversite – Sanayi işbirliği gelişmemiştir. 2547 sayılı yükseköğretim kanunu üniversite – sanayi işbirliğini geliştirmede yetersiz kalmıştır. Üniversite – sanayi işbirliği rektörlerin ideolojik bakış açısına takılmaktadır. Bu güne kadar üniversite- sanayi işbirliğinde, ilerleme sağlanmamıştır.
Özel sektör de, üniversitelere araştırma desteği sağlamakta cimri davranmıştır.
4) Türkiye de ekonomik, sosyal ve siyasi riskler yüksektir.
Ekonomik risklerin yüksek olması, sosyal riskleri de artırmaktadır. Toplumda suçluluk oranı artmaktadır. Terör ve anarşi tırmanmıştır. Etnik sorunları tartışmanın kısır döngüsü içine girmiştir. Siyasette demokrasi yoktur. Bütün bu olumsuzluklar, Türkiye de yaşamanın riskini artırmıştır. Bu nedenle yetişmiş beyinler imkan bulunca dışarıya kaçmaktadır.