Hükümet daha uzun vadeli mevduat faizinden daha düşük vergi alınması yoluyla, mevduatın ortalama vadesini uzatmayı öngören karar bir aldı. Bu karar bu sene 1 Ocaktan itibaren başlayacak.
Daha önceki uygulamada tüm vadeler için, faizler üzerinden stopaj yoluyla yüzde 15 gelir vergisi stopajı ve bu yüzde 15 stopajında yüzde 5’i kadar BSMV (banka ve sigorta muameleleri vergisi) alınıyordu. Yani mevduatın faiz geliri üstünden toplam yüzde 15.75 vergi kesiliyordu.
Resmi gazetede yayınlanan yeni karara göre, 2 aya kadar olan mevduat faizinden yüzde 15.75 oranında vergi kesintisi olacak. Buna karşılık bir yıllık mevduat faizinden yüzde 10.5 vergi kesintisi olacak. Bu yolla uzun vadeli mevduatın avantajlı olacağı tahmin ediliyor. Gel gör ki, bankalar faizde belirsizlik nedeni ile uzun vadeli mevduat istemiyor. Almamda diyemiyor. Ancak daha düşük faiz veriyor. Bu şartlarda vergi avantajı bir işe yaramıyor.
MEVDUAT FAİZİNDE YENİ VERGİ KESİNTİSİ ORANLARI
(GELİR VERGİSİ STOPAJI VE BSMV TOPLAMI – YÜZDE )
TL MEVDUATINDAN DÖVİZ MEVDUATINDAN
——————– —————————
2 AYA KADAR 15.75 18.90
2 AY – BİR YIL 12.6 15.75
BİR YIL FAZLASI 10.5 13.65
Öte yandan Hükümet kararında , TL Mevduat faizi üzerinden alınan vergiler daha düşük tutuldu. Söz gelimi bir yıldan daha uzun TL mevduat faizinden yüzde 10.5 vergi kesintisi yapılırken , döviz mevduatı faizinden daha yüksek yüzde 13.65 vergi kesintisi yapılacak. Bu yolla tasarrufların TL’ ye dönüşmesi isteniyor.
Aşağıdaki tabloda , yeni vergi kesintilerinin vadeye göre getirdiği avantajlar ve dezavantajlar gösterilmiştir. Kısa vadede döviz mevduat hesaplarının vergi yükü daha çok artırılmıştır. Bunun de yine nedeni , mevduatı TL’ ye kaydırmaktır.
MEVDUAT HESAPLARINDA ESKİYE GÖRE FAİZDEN KESİLEN VERGİ AVANTAJI
VADE TÜRK LİRASI DÖVİZ
—————————— —————— —————-
İKİ AYA KADAR 0.00 -3.15
2 AY – BİR YIL +3.15 0.00
BİR YILDAN FAZLA +5.25 +2.10
Bakanlar kurulu kararında , bir ve daha uzun vadeli mevduat hesapları için , bankaların onayı ile , vadeden önce çekme hakkı veriliyor. Vadesinden önce mevduatın yüzde 50’sine kadar çekildiğinde faiz kaybı olmuyor ve vade bozulmuyor. Paranın tamamı çekilirse , o zamana kadar tahakkuk eden faizin yüzde 50’si ödeniyor. Bu anlamda bankanın onay vermemesi halinde demek ki bu kural geçerli olmuyor.
Bakanlar Kurulu faiz vergisi kararının istenen doğrultuda sonuç vermesi için , bankaların bir yıl ve daha uzun mevduata sıcak bakması gerekiyor. Zira faiz oranlarının sık sık değişmesi ve özellikle düşme yönündeki beklentiler nedeniyle , bankalar bir yıldan daha uzun vadeli mevduat kabul etmiyordu. Şimdi de bu beklenti değişmedi.
Yine bankalar uzun vadeli mevduata daha düşük faiz veriyordu. Aynı şekilde devam ederse , faiz vergisinde yeni ayarlama bir işe yaramaz.