1999 Depremi ve 2001 krizinden bugüne, sektörel bazda, inşaat sektöründe büyüme yaşanmadı. 2004 yılında küçük bir canlanma oldu. Ancak çok yetersiz kaldı. Bu nedenle konut sorunu Türkiye’de gündemin ilk sırasına oturdu. Bu sorunları şu şekilde sıralamak gerekir:
1) Konut açığı oluştu:
Konut açığını gidermek için 2010 yılına kadar Türkiye ‘de 800 bin kadar konut üretilmesi gerekiyor..
Kaldı ki, 20 milyona ulaşan mevcut konutların da yüzde kırkı niteliksizdir… Tadilat görmesi, onarılması ve depreme dayanıklı duruma getirilmesi gerekiyor.
Öte yandan mevcut konutların yarısının da ruhsatsız olduğu tahmin ediliyor.
2)
Ruhsatsız konut yapımına sistem zorluyor:
Zira özellikle Büyük şehirlerde, konut için ruhsat almanın hem parasal maliyeti çok yüksektir… Örneğin, harç, vergi ve proje bedelleri, küçük ve tek katlı bir ev yapmanın maliyetine ulaşmaktadır. Hem de bürokrasisi çoktur.
3) Yarım kalmış yapılar düzeni bozuyor:
Kaçak ve ruhsatsı yapılar yanında, imarı ve inşaat ruhsatı olduğu halde bir türlü tamamlamayan yapılar da, çevre sorunu, görüntü kirliliği yaratmaktadır… Özellikle büyük şehirlerde varoşlar adeta filiz kent görünümündedir
4) Gelir dağılımının bozuk olması ve işsizlik nedeniyle ortaya çıkan yoğun göç’te konut sorununu tırmandırmıştır.
Toplu konut idaresinin imkanları konut sorununu çözmek için yeterli değildir… Belediyeler de konut sorununu eş-dost kayırma şekline dökmüşlerdir. Kaldı ki , birçoğu lüks konut üretmektedir.. Örneğin İstanbul belediyesine bağlı olan ve görevi hızlı ve ucuz konut yapmak olan KİPTAŞ’ın yaptığı yeşil vadi evlerinde fiyatlar 400 bin dolardır.
5) Konut Kredileri çok pahalıdır…
Örneğin şimdi en düşük konut kredisinin aylık faizi yüzde 1.5’tir.. Bu oran Yıllık bileşik yüzde 20 nominal faiz, yüzde 11 reel faiz demektir. Oysa sistemin çalıştığı ülkelerde en yüksek nominal faiz yüzde 6 , reel faizde en fazla yüzde 4-5’dir.
Çözüm Nedir?
– Reel ücretleri, çiftçinin gelirlerini arttırmak, küçük gelir gruplarının satın alma gücü yaratmak gerekir.
– Gecekondu önleme programını, istismarı önleyebilecek şekilde yeniden düzenlemek gerekir.
– Konut kredilerinde, hiç evi olmayanlara devlet desteği sağlamak gerekiyor.