Eylül ayında , TÜİK’in açıkladığı işsizlik oranı yüzde yüzde 11.7 oldu. Geçen sene bu oran yüzde 10.8 idi.
İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ( iş bulma umudu kaybolan ve bir iş bulma kanalına baş vurmamış olan) işsizleri de katarsak Eylül ayında fiili işsiz sayısı 5 milyon 836 bin ve Fiili işsizlik oranı da yüzde 16.7’ oluyor.
İşsizlik verileri içinde en kritik olan , eğitimde ve işte olmayan gençlerdir. Bunların oranı yüzde 27.4 ‘ oldu. Fiili işsizliğe göre düzeltirsek üç gençten birisinin eğitimde ve işte olmadığı anlaşılır.
| EYLÜL AYI İŞSİZLİK VERİLERİ | ||
| TUİK AÇIKLANAN | 2017 | 2018 |
| İŞŞİZ (BİN) | 3,419 | 3,749 |
| İŞSİZLİK ORANI(YÜZDE) | 10,8 | 11,7 |
| TARIMDIŞI İŞSİZLİK(YÜZDE) | 12,9 | 13,6 |
| GENÇ NUFÜSTA İŞSİZLİK ORANI(YÜZDE) | 20,0 | 21,6 |
| NE EĞİTİMDE NE İŞTE GENÇLER(YÜZDE) | 26,1 | 27,4 |
| İŞGÜCÜ (BİN) | 32,215 | 32,813 |
| FİİLİ İŞSİZLİK | ||
| İŞ ARAMAYIP ÇALIŞMAYA HAZIR OLAN NUFÜS (BİN) | 2,053 | 2,087 |
| FİİLİ İŞSİZ SAYISI(BİN) | 5,472 | 5,836 |
| FİİLİ İŞGÜCÜ (BİN) | 34,268 | 34,900 |
| FİİLİ İŞSİZLİK ORANI(YÜZDE) | 16,0 | 16,7 |
İşsiz sayısının daha da artması kaçınılmazdır.
1.Üçüncü çeyrek fert başına büyüme sıfıra yakın oldu. ( Yüzde 0.39 ) Dördüncü çeyrekte büyümenin eksi olacağı ve 2019 da daralma yaşanacağı anlaşılıyor..
2.Toplam yatırımlar yüzde 3.6 oranında geriledi. Özel sektör, yerli ve yabancı istikrar sorunu olduğu ve güven duymadığı için yatırım yapmıyor. Yılın ilk on ayında da doğrudan yabancı yatırım sermayesi geçen yıllara göre 6 milyar dolar olarak düşük kaldı. Devlette yatırım yapmıyor. 2019 bütçesi içinde yatırımların payı yalnızca yüzde 6.1 ‘oranındadır. Yatırım olmayınca , üretim ve istihdam da olmaz. Devlet altyapı , piyasayı düzenleyici yatırımlar yapmazsa , özel sektörde üstüne fabrika kuramaz.
3.TÜİK verilerine göre Ekim ayında , sanayi üretim endeksi , geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7.7 oranında geriledi . Sanayi üretim endeksinin düşmesinin nedeni halen TL karşısında yüzde 26 oranında değerli olan döviz kurunun , ithalat girdi fiyatlarını artırmasıdır. Sanayi üretiminde kullanılan ithal girdi azalınca , üretimde düşme oldu.
Yine yüksek kur dış kredilerde finansman sıkıntısı doğurdu. Dış kredilerin maliyeti arttı ve çevrilesi zorlaştı . Reel sektörde birçok firma borçlarında yeniden yapılandırma istedi ve bazıları da konkordatoya gitti.
4.Ekim 2018 ‘de Sanayi , İnşaat , Ticaret ve Hizmet sektörleri toplamı ciro endeksi de geçen senenin aynı ayına göre yüzde 26’attı. Ancak bu artış nominal artıştır. Ekim ayı TÜFE oranı yüzde 25.24 oldu. Bu demektir ki reel olarak ciro ‘da artış yok. Zaten Üçüncü çeyrek tüketim artışı da düşük kaldı. Yüzde 1.1 oldu. Mart seçimleri nedeni ile hükümet bir miktar talep pompalayabilir . Ancak Marttan sonrası daralma hızlanır.
5.Türkiye’de 3.5 milyon Suriyeli var. Bunların bir milyonu kaçak çalışıyor. Bir milyon da Suriyeli dışında kaçak çalışan yabancı var. Başkalarına insani destek diye vatandaşını işsiz ve aç bırakmayı insanlık olarak gören tek iktidar her halde bizim iktidardır.
Sonuç : Türkiye ‘nin bir istihdam politikası yoktur. Kaldı ki , bundan sonra tek başına bir istihdam politikası da olamaz. Zaten İktidar ve muhalefet tamamıyla popülizm üstüne kurulu bir istihdam politikası çıkmazına girdi. İşsizliğin çözümünde ön şart popülizm tuzağından çıkmaktır.