AKP Hükümeti’nden ve ekonomi yönetimi, iktisat literatürüne yeni yeni katkılar yapıyor! Önceki gün Merkez Bankası Başkanı, enflasyon hedefini yüzde 10.6 olarak güncellediğini söyledi.
Enflasyon hedeflemesi, MB’nin piyasalara, kamuoyuna bir taahhüdüdür. Bu taahhüt o kadar önemlidir ki, tüm para ve mali politika araçları tek enflasyon hedefine göre belirlenir. Örneğin o zaman kimsenin faiz neden yüksektir? deme hakkı kalmıyor.
MB 2002 yılından 2005 sonuna kadar gizli enflasyon hedeflemesi uyguladı. 2006 ve 2007 yıllarında açık enflasyon hedeflemesi uyguladı. Bu güne kadar enflasyon hedeflemesi uygulayan ülkeler içinde en başarısız ülke biz olduk.
Açık enflasyon hedefi, her iki yılda da yüzde yüz saptı.
Bu durum MB’ye olan güveni zedeledi… Ekonomide istikrarı bozdu. Bu nedenledir ki, son bir yılda ekonomi hızlı düşüşe geçti. Newsweek de “Türkiye bu sene en kötü performansı gösteren piyasalardan biridir” diye yazdı.
Şimdi MB’nin enflasyon hedefinde güncelleme diye hedefi değiştirmesi, eşyanın tabiatına aykırıdır. Çünkü, enflasyon hedefi bir defa tespit edilir. Güncelleme MB zafiyetini gösterir. Ekonomik istikrara, sapmadan daha büyük zarar verir.
Yönetime güven yok
AKP iktidarı, güncelleme adı altında istatistiklere takla attırıyor… Örneğin TÜİK 2007 3. çeyrekte büyüme oranını yüzde 1.5 ilan etti. Sonra bunu 6 ay sonra yüzde 3.5’e çıkardı.
İlgili Bakanlar ve TÜİK bu değişmeyi “Güncelleme “ diye açıkladı.
Ben plan- bütçe komisyonunda bir örnek verdim. GSYH ön tahmin ve kesin tahminlerle hesap ediliyor. Diyelim ki bir tarladan 15 ton buğday alınacağını hesapladık. Tahmin etmediğimiz bir kuraklık oldu, tarladan 10 ton buğday aldık. Kesin tahmin yaklaşık yüzde 30 daha düşük çıkar. Veya tersi olur.
Güncelleme diye büyümeyi önce 1.5 gösterip, sonra iki katından fazla sapmayla ilan etmenin, güncelleşmeyle ilgisi yoktur. Hesap sisteminin değişmesi de 15 ton buğdayı 35 ton buğdaya çıkarmaz.
AKP bunu anlamıyor. Veya işine gelmediği için anlamak istemiyor. Ancak piyasa anlıyor. Yabancı sermaye anlıyor.
Sonuçta ekonomi yönetimine güven kalmıyor.
Hedef yine tutmaz
2003 yılının ekim ayında toptan eşyan fiyatları, şimdiki ÜFE yüzde 16’ya düştü. 2004 yılının mart ayında da, TÜFE yüzde 8 oldu. Aradan beş yıla yakın bir zaman geçti. Bugün ÜFE de, TÜFE de aynı düzeyde ve hatta ÜFE daha yüksek devam ediyor. Bu demektir ki enflasyonla mücadele yöntemi etkin değil. AKP Hükümeti 2001 yılındaki kısa vadeli politikaları hiç değiştirmedi. MB’nin ve ekonomi yönetiminin tüm yaptığı, kurları düşük tutarak ithalatın ucuzlamasını önlemek oldu. Balonun diğer tarafları şişti. Bu defa üretim azalması gibi yapısal sorunlar oluştu. Reel sektör ile finans sektörü arasında denge bozuldu. Devlet yönetimi bakkal hesabına döndü. Güven azalması oldu.
Özellikle 22 Temmuz seçimlerinden beri, son bir yılda ekonomide hızlı düşüş oldu.
Demek ki yapılması gereken, bu güne kadar olan politikaları değiştirmektir. Yapısal çözümler üretmektir