Son bir hafta içinde, Dow Jones endeksi yüzde 4.5, Brezilya Borsası yüzde 6.58 ve IMKB endeksi ise yüzde 9.86 düştü.
Dünya borsalarındaki düşmenin elbette ki nedenleri var… Ancak temel neden, para ve sermaye piyasalarının kırılgan yapısından kaynaklanmaktadır.. Eskilerin bir lafı var… “Ölüm gelmiş cihana… Baş ağrısı Bahane…” Bu kırılgan yapıyı etkileyecek olaylar her zaman yaşanır… Yaşanacaktır…
Kırılgan yapıyı bazı olaylar hızlandırıyor… Örneğin GM ve FORD gibi iki şirketin sıkıntıda olması ve hisselerinin düşmesi, ABD’de şirket karlarındaki artışın yavaşlaması, Fransa‘da Avrupa Anayasasının oylanması gibi…
Bizde bu kırılganlık daha yüksek… O kadar ki, örneğin 2004 yılının son aylarına kadar artan borsa, o dönemde yılda yüzde 40’ın üstünde arttı… Buna karşılık son 4 ayda da yüzde 18 oranında düştü.
Bizdeki kırılganlığı, Dünya Borsalarından farklı olarak uygulanmakta olan kur politikası etkiliyor…
Esnek kur veya dalgalı kur politikasının alt yapısı olmadığı, dolarizasyon olduğu ve nihayet Merkez bankası kur politikasında şeffaf davranmadığı için, kurlar üzerinde oluşan baskı borsaya dolaylı ve dolaysız yoldan yansıyor…
Türk Lirası aşırı değer kazanıp, kurların düşük kalması borsaya olan talebi artırıyor… Sıcak para girişi hızlanıyor… Sıcak para borsayı daha kırılgan yapıyor.
Sıcak para girişi ve çıkışı Borsayı etkiliyor…
Dünyada sıcak parayı etkileyecek herhangi bir olay olmasa bile sıcak para bir ülkede çok uzun süre kalmıyor… Çünkü spekülatif kazançların devam etmeyeceğini biliyor…
Faiz-kur farkından ve borsadan spekülatif gelirler sağlayan sıcak para, bu gibi gelirlerin uzun süre devam edemeyeceğini düşündüğü içinde, bir-iki yıl sonra sinirlenmeye, tedirgin olmaya başlıyor. Ve çıkıyor. Çıkarken de, menkul değerleri satıyor… Döviz alıp çıkıyor… Bu nedenle de bu defa kurla artıyor… Borsa düşüyor.
Eğer Kurlar gizli çıpa olarak kullanılmamış olsaydı, Borsada bu kadar kırılgan olmazdı…