Başkanlık rejiminin Mecliste görüşülmesi, Türkiye’nin ekonomik anlamda bedel ödemesine neden oldu. Kur artışı, döviz sorunu, resmi döviz rezervlerinin azalması, piyasada tedirginlik, kısa dönemli istikrar sorunu göstergeleridir. Meselenin bu kadarla sınırlı kalmayacağı açıktır. GSYH da büyümenin düşmesi, gelir kaybına ve ödeme sorununa neden olabilir. Bankaların takibe düşen kredileri riski artırabilir. Türkiye’nin CDS ler açısından en riskli ülke görünmesi de, dış borçlarda sorun yaratabilir.
Başkanlık rejimine geçiş, normal bir konjonktürde olsaydı, bu kadar sorunlu olmazdı. Bundan sonrası da referanduma kadar daha sorunlu olacaktır. Zira rejim değişikliği her toplumda sancılı olmuştur.
Bu gün de Kamuoyu da tedirgindir, kararsızdır ve çelişki içindedir.
Kadir Has Üniversitesi, Türkiye sosyal –Siyasal Eğilimler Araştırması akademik düzeyde 2011 yılından beri sosyal ve siyasal konularda anket yapıyor.
Bu anketlere göre, Cumhurbaşkanın siyasi konularda taraf olsun mu sorusuna, halkın yüzde 55’i hayır diyor. (Aşağıdaki tablo )
Buna rağmen Partili Cumhurbaşkanlığı Meclisten geçti. Demek ki Milletvekilleri de halkın nabzını tutamıyor. Yâda halkı dikkate almıyor. Almazlar da zira onları ön seçimle halk değil, parti başkanları seçti.
Aynı ankette, halkın başkanlık desteği ilginç şekilde istikrarsızlık göstermiş. 2012 yılında Ankete girenlerin yüzde 21.2 ‘si başkanlık sitemini isterken, 2014 yılında başkanlık sistemini isteyenler yüzde 12.6’ya gerilemiş ve 2016 yılında tekrar artarak yüzde 32.5 olmuş.
Parlamenter sistemi isteyenlerde, 2014 yılında artarak yüzde 79.3’e yükselmiş, 2016 yılında ise yüzde 52,7 ye gerilemiş ve fakat yine de başkanlık isteyenlerden daha fazla olmuştur.( Aşağıdaki tablo )
Meclis Anayasa teklifini görüşmeden önce, siyasi iktidarın önce anket yaptırması veya belli ölçülerde kamuoyunun ne düşündüğünü sorgulaması gerekirdi.
Halkın kafası karışık… Çünkü siyasi parti liderleri de halkı ön seçime katmadı… Halka bir şey sormadılar. Halk parlamenter sistemin tadına varamadı. Şimdi herkesin kafası karışık.
Başkanlık sistemini istemeyenlerin üçte biri toplumda kutuplaşma olmasından, dörtte biri yeni rejimin demokrasiye zarar vereceğinden, beşte biri de bu rejimin Türkiye ye uygun olmadığını düşünüyor.
Halkın severek kullandığı bir söz var: Binmişiz bir alamete, gidiyoruz kıyamete.