Türkiye geçen yıla kadar gelen turist sayısı olarak dünyada 6. sırada yer alıyordu. Ancak turizm geliri olarak ilk 10 ülke içinde yoktu. Çünkü Türkiye’ye gelen turist başına harcama ABD ve Avrupa ülkelerine göre daha düşüktür.
Terör saldırılarına hedef olan ülkeler içinde 2016 yılında en fazla rezervasyon kaybı Türkiye ve Fransa’da oldu. Forward Keys’in araştırmasına göre, Ağustos 2015 ve Temmuz 2016 arasında Fransa’ya uçuş rezervasyonları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7.5 oranında azaldı… Türkiye de ise yüzde 15 oranında azaldı.
Turizmde bazı yıllar bazı ülkeler moda oluyor… Bir terslik olunca, uzun o ülkeye uzun bir süre turist gitmiyor. Tunus böyle olmuştu. Bu ülkenin demokrasiye geçişi ile birlikte yeniden turizm geliri artmaya başlamış ve 2016 yılında yeniden moda ülkelerden biri olmuştur.
Türkiye de terör dışında Ruslarla yaşanan uçak krizi de turizm gelirimizin düşmesine neden oldu. Ruslarla yeniden anlaşma yapmış olmamıza rağmen, 2014 seviyesinde bir turizm geliri beklemek nafile olur. Çünkü turist bir defa yer değiştirince aynı destinasyon için bir zaman geçmesi gerekiyor. Mamafih bu durum rezervasyonlardan anlaşılıyor. Ayrıca Geçen sene Türkiye’ye gelmeyen Rus mega yatlarının önümüzdeki sene için de tereddüt ediyorlar.
Yılın ikinci ve üçüncü çeyrekte, yani Nisan-Eylül 6 ay turizm sezonudur. 2014 yılında bu 6 ayda turizm gelirimiz 21.9 milyar dolar olmuş. 2015 te azalmaya başlamış 20 milyar dolara gerilemiş… 2016 da ise 13.3 milyar dolara kadar düşmüştür. Sonuçta 6 aylık turizm sezonunda, turizm gelirimiz 2014 yılına göre 2016 yılında 8.6 milyar dolar azalmıştır.
Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği ile Türkiye arasında 3 Ekim 2005’te başlatılan üyelik müzakerelerinin geçici olarak dondurulmasını 37 oya karşı, 479 oyla kabul etti. Bu karar bağlayıcı değil ve fakat Avrupalının Türkiye için ne düşündüğünü, Türkiye’ye hangi gözle bakmaya başladığını gösteriyor.
Türkiye’ye gelen turistin ortalama olarak yüzde 49’u AB (28 ) ülkelerinden geliyor. AB dışındaki diğer Avrupa ülkelerini de katarsak, bu oran yüzde 52’ye çıkıyor.
15-16 Aralıkta AB liderleri Brüksel’de toplanacak. Bu zirveden muhtemelen Türkiye’yi dışlamayan daha mantıklı bir karar çıkacaktır. Bununla birlikte Avrupa Parlementosu’nun kararı ve bu karara karşı bizde gösterilen sert tepki, siyasi ve ekonomik ilişkilerimize zarar verecektir.
Türkiye Avrupa 28 ile olan dış ticaretinden dolayı 14-15 milyar dolar açık veriyor. Ancak aynı tutara yakın bir turizm geliri sağlıyor. Avrupa 28 ile olan dış ticaret açığımızı böylece kapatmış oluyoruz. Avrupa ile tamamıyla koparsak, ihracatımız olumsuz etkilenir ve ilave olarak turizm gelirini de kaybedebiliriz.
2017 Türkiye için kritik bir yıldır… Şubat ayında yabancı sermayenin kâr transferi olacaktır. Eğer yabancı sermaye güven ortamı bulmazsa , yatırım yapmaz ve kârının tamamını transfer eder. Türkiye’de yabancı yatırım sermayesinin yüzde 60′ Avrupa’dan gelmiştir.
Yeni başkanın göreve başlaması ile, ABD-Avrupa serbest ticaret anlaşması görüşmelerinin kaderi belli olacaktır. Anlaşma olursa Gümrük Birliği nedeniyle bu anlaşmadan Türkiye de etkilenecektir. AB ile sorun yaşarsak bu anlaşmaya özel maddeler koyduramaz ve GB ‘den de kaybedebiliriz.
Sonuç olarak, siyasi ilişkilerin galibini ekonomik kayıp ve kazançlar belirler.