Altın her çağda , iyi veya kötü , insanlığa yön vermiştir.
Daron Acemoğlu ve James A.Robinson , Ulusların Düşüşü kitabında , Güney Amerika’da sömürge düzeni kurulması sırasında Peru’da yaşanan altın vahşetini anlatır ; “İşgal sırasında Peru’da İspanyollar İnkalara tuzak kurup 2000 kişiyi öldürdüler. Kralı esir aldılar. Kral özgürlüğü için bir oda dolusu altın ve iki oda dolusu gümüş getireceğine söz verdi. Sözünü yerine getirmesine rağmen İspanyollar kralı öldürdüler. Kalan zengin İnkalar da aynı işleme tabi tutuldular. Bazıları diri diri yakıldı.”
Altın her dönemde piyasanın anahtarı olmuştur.
1870 ile birinci Dünya savaşının başladığı 1914 yılları arasındaki döneme birinci küreselleşme çağı deniliyor. Bu dönemde klasik altın standardı Dünya parası olarak özgün bir yere sahiptir. Bu dönemde altın standardı piyasada spekülasyonu ve kırılganlığı önlemiş. Enflasyonsuz dönem yaşanmış ve işsizlik azalmıştır.
İkinci Dünya savaşından sonra ; 1944 Bretton Wood’s sistemi ile bir ons altın 35 dolara bağlanmıştır. 1970 yılına kadar sistem iyi bir performans göstermiş ve dünya refah yıllarını yaşamıştır. 1974 birinci petrol krizi ile aynı zamanda dolara olan güven azalmış ve altın fiyatları artmıştır. 1970 yılına kadar 35 dolar olan altının ons fiyatı, 1971 de ortalama yıllık 40,80 dolar olmuş, 1980 de 612,56 dolar olmuştur.
En düşük olduğu yıl 2001 yılıdır. O yıl ortalama altın ons fiyatı 271,04 dolara kadar gerilemiştir. Dün altın ons fiyatı 1965 dolar idi.
Dolara olan güvenin düşmesi Altın fiyatlarının artmasında etkili olmuştur.
Dolara olan güven neden azaldı ?
2009 krizi nedeni ile dolar arzının artması , dolara olan güvenin azalmasına neden oldu.
Pandemi öncesi ABD’ de ekonomik göstergeler iyi olmasına rağmen Trump’un Çin ve AB ile olan kur savaşları, ABD için rekabetten kazançlı çıkmadı , tersine dolara olan güven kaybını artırdı.
Trump’ın güven vermeyen kişiliği ve tarzı hem ABD’ nin hemde doların kan kaybına neden oldu. Dün itibariyle dolar endeksi 93 seviyesinde idi.
Eğer Trumph değişirse , dolara güven artacak ve altın fiyatları düşecektir.
Dolara güvenin azalması hem ülkelerin dolar yerine altın rezervlerini artırmak istemelerine , hemde tasarrufların altına yönelmesine neden oldu. O kadar ki 2009 Dünya krizinden sonra altına olan talep yıllık altın üretiminden daha fazla arttı ve sonuç olarak Altın fiyatları da arttı.
Trump değişirse , ABD de daha istikrarlı bir yönetim olursa , dolara olan güven artacak ve altın fiyatları düşecektir.
Dünyada Öteden beri bir dünya parası arayışı vardır. Zaman zaman İMF’ SDR ‘nin Dünya Parası olarak kullanılması ve bir Dünya Merkez Bankası kurulması tartışılmıştır. Bu gün Çinin Dünya ekonomisinde yeri büyüdükçe , dünya parası arayışı da artmaktadır.
Söz gelimi Dünyada en büyük on ekonominin paralarından ; GSYH ‘larına orantılı olarak bir sepet yapılır ve bu sepete bağlı Dünya parası sistemine geçilebilir. Bu geçiş yıllar alabilir ve fakat Birleşmiş Milletlerden böyle bir anlaşma metni çıkması bile, altın fiyatlarını düşüş yönünde etkiler.
Altın fiyatlarında eski yıllarda manüplasyon riski yüksek idi. Bu gün ise fazla görünmüyor. Çünkü 2018 Dünya altın üretiminde ilk on ülkenin payı yüzde 64’tür. Bunlar içinde de en yüksek paya sahip ülke yüzde 12 oranı ile Çin’dir. Rusya’nın payı yüzde 8,4 ve ABD’ nin payı yüzde 7,6 dır. Üstelik altın çıkarma maliyeti yüksektir. Bu ülkelerin anlaşarak üretimi kısmaları mümkün görünmüyor.
Sonuç olarak , herkesin bildiği bir gerçek altın için de geçerlidir. En doğrusu Tasarrufları farklı alanlara yatırarak riskleri en aza indirmektir.