ABD ve Avrupa, 2009 krizinin kalıntılarını ortadan kaldırmak ve diğer ülkelerle rekabet edebilmek için, birtakım önemler alıyorlar. Türkiye ise bu küresel sorunları ve ekonominin, durgunluk, cari, açık ve dış borç, gibi çıkmazlarını görmezlikten geliyor.
Son on yılda enflasyonda değişen bir şey yoktur.. Son üç yıldır fert başına yüzde 1 yüzde 2 büyüyor. Bu düşük büyüme ile gelir artışı yaratamadığımız için toplam 400 milyar dolara ulaşan dış borçları çevirme riski yaşayabiliriz.
Durgunluk olmasına rağmen cari açığın devam etmesi üretimin tamamıyla ithal hammadde ve ara malına bağlı olduğunu gösteriyor. Dolar Euro hareketleri bu nedenle üretimi de etkiliyor.
Türkiye yeni bir orta gelir tuzağına düştü. Bunun en önemli nedeni dışa bağımlı üretim yapısı ve 2002 yılından beri dış borçlanma yoluyla hazır yememizdir.
En büyük risk dış politikada ki sorunların, ekonomiye yansımasıdır.
Ortadoğu politikasına Şüpheli yaklaşan batı, Türkiye ye ‘’gizli ambargo ‘’ uygulayabilir. Arap sermayesi de batılı fonlar içindedir. Bu şartlarda Türkiye ye sermaye girişi kısıtlanırsa, Raiting kuruluşları kredi notumuzu düşürürse, ekonomide ağır bir kriz yaşarız.
2001 IMF’ programı ve Kemal Derviş ile Tarıma verilen destekler yüzde 50 azaltıldı. İşçi ve memura hedef enflasyon kadar zam uygulaması yapıldı. Dalgalı kur sistemine geçildi. Sermaye hareketleri kontrol dışında tutuldu.
Ekonomide yaşanan sorunları ve riskleri değerlendirip, iktisat politikalarını sil baştan düzenlemeliyiz… Ekonomide ‘’ dönüşüm programı ‘’yapmalıyız.
Bugün bütün siyasi partiler alternatif yokmuş gibi aynı tuzağın içinde bocalıyor. Bu düzeni getiren derviş bile bu gün bu düzeni tenkit ediyor. Ancak, iktidardan ve muhalefeti ile siyasi partiler adeta düzenin bekçileri
olarak görünüyorlar. Zira o zaman IMF ve Dervişle beraber çalışanlar ve bu düzeni getirmede katkısı olanlar, Mecliste gurubu buluna üç siyasi parti, bu günde ekonomide söz sahibi olanlardır. . Bunun içindi ki bir İktidar ve muhalefet içinden dönüşüm programı çıkması olası görünmüyor.
Bazı önerilerim:
1.Her şeyden önce Reel sektör ve finansal sektör arasında bozulan dengeyi yeniden sağlamak gerekir. Bunun içinde önce ekonomini dışa bağımlı olmaktan kurtulması ve iç üretimini artırması için önlem alınmalıdır.
Dalgalı kur sistemini değiştirmeliyiz. TL’ nin değerlenmesi ve Dış rekabet gücümüzün düşmesine neden oluyor. Eğer ‘’kontrollü kur sistemine ‘’ geçersek, kur hareketlerinin ekonomide kırılganlığı artırmasını engelleriz. Sıcak para ve spekülatif yabancı Sermaye hareketleri de MB’ MB’na düşük bir munzam karşılık yatırma şartı ile kontrol edilebilir. Buna karşılık yatırım yapacak ve risk alacak yabancı sermaye yatırımlarını teşvik etmeliyiz.
Bankalar sisteminde yabancı payı da kırılganlığı artırdı. Yabancı banka payını düşürmemiz gerekir. Bu düşürme doğrudan veya Sermaye piyasası yoluyla yapılabilir.
Aramalı ve hammadde üretiminde, özellikle KOBİ’ler için, bölgelerdeki büyük şehirlerde KOBİ Borsaları kurmalıyız. Kendi Bölgesinde KOBİ sahiplerini iyi tanıyan yerel sermaye, daha güvenli olanlara yatırım yapabilir. Ayrıca, KOBİ’lerin ithal aramalı yerine yerli üretim yapması desteklenebilir. Bunun için KOBİ’ bankaları kurulabilir.
2. AKP iktidarının başlattığı, Diğer partilerin de yarıştığı, bütçeden kömür, erzak, nakit yardım ve aile yardımı gibi yardımlar yerine yerinde yatırımlar yapılabilir.
Bütçeden aynı kaynaklarla, her vilayete, devletin öncülüğünde o vilayetin önde gelen kaynağını işleyecek fabrikalar kurulabilir. Söz gelimi, Oltu da oltu taşı, Tunceli’de kaynak suyu, Mardin de el becerileri, Ardahan da Kafkas arısı ile bal sanayi, Karsta organik organize tarım ürünleri sanayi gibi, her vilayetin potansiyel imkanlarının kullanılacağı fabrikalar yapılabilir. Bu fabrikaların sermayesi de o bölgedeki KOBİ borsalarında satılabilir. Bu fabrikalarda işsize iş yaratılır. İşçiye verilen ücretten her ay bir kesinti yapılarak, yerine fabrikanın hisse senedi verilebilir. Böylece zaman içinde o fabrika yöre halkının malı olur. Yani Çinlilerin beş bin yıl önce öğrendiği ‘’balık verme balık tutmasını öğret ‘’ uygulamasına biz de bundan sonra başlayabiliriz.
3.Tarımda doğrudan verimliliği artıracak destekler sağlanmalıdır. Bu nedenle Tarım sektörüne para yerine doğrudan, vadeli tohum gübre, araç ve gereç veren ‘’Tarım geliştirme Bankası ‘’ kurulmalıdır. İthal ikamesine dayalı hammadde üretimine de teşvik verilmelidir.