Moody’s Türkiye’nin kredi notunu Ba2 Negatife düşürdü. Normal olarak önce ekonomi yönetiminin kendi kendine sorması gerekir ; Moody’s kredi notunu neden düşürdü ? Yanlışımız ve eksiğimiz nedir ? Nasıl düzeltiriz ?
Moody’s neden notu düşürdü ? Ne diyor ?
1.Dış finansmanda sorun var ?
Sorun olduğunu Moody’s söylemiyor ki , aklı kesen herkes biliyor ki yılda 45 -50 milyar dolar cari açığın sürekli dış borçla finanse edilmesi sürdürülemez . Kaldı ki , uluslar arası piyasalarda Türkiye’nin dış borçları riskli görülüyor. Bunun içinde risk sigorta pirimi yüksektir.
8 MART 2018 CDS (KREDİ DEFAULT SWAP )(KREDİ İFLAS TAKASI )
|
BREZİLYA |
152,31 |
|
JAPONYA |
25,17 |
|
ALMANYA |
9,63 |
|
PORTEKİZ |
65,79 |
|
YUNANİSTAN |
316,93 |
|
RUSYA |
107,29 |
|
İRLANDA |
19,99 |
|
İSPANYA |
41,02 |
|
İTALYA |
98,55 |
|
TÜRKİYE |
170,90 |
|
|
|
|
|
|
Yunanistan dış borçlarda iflas etmiş , moratoryuma gitmiş bir ülkedir. Bunun içindir ki CDS’ i en yüksek ülkedir. Diğer sorunlu olan ülkelere göre en yüksek CDS Türkiye ye aittir. Yabancı ticaretine bakar. Türkiye’nin dostluğuna veya Düşmanlığına göre karar vermez.
2.İnşaat sektörüne yapılan yatırım gelecek için ekonomide gelecek için risktir.
Bu sorunu herkes yıllardır söylüyor. Yalnızca inşaata yüklenerek ekonomiyi büyütmek sürdürülemez. Özellikle konut sektörü bittikten sonra ölü yatırım haline geliyor.
İstanbul’da konutta yüzde 20 dolayında arz fazlası olduğu tahmin ediliyor. Fiyatların düşmesi ile birlikte Araplar da aldıkları konutları iade ediyor. Katar olayından sonra , Araplar da Türkiye ye cephe aldı.
Söz gelimi , Mısırda CBC kanalının sunucusu Lamis El Hadeedi, Prens Muhammed’in “Mısır ve Suudi Arabistan’ın düşmanları şeytan üçgenini temsil ediyor. Bu da Türkiye, İran ve Katar’dır” dediğini aktardı. Yani Araplara konut satmak geride kaldı. Arap sermayesine güvenmek te ayın şekilde.
Bu gerçekleri bilmek için Moody’s olmaya gerek var mı ?
3. Kamu tüketimine yatırım , Finansal istikrar için risktir.
Gerçekten böyle değil mi ? Kamu yatırımlarını blok satışla satıyoruz. Bunların geliri ile bütçede popülizm harcamalarını finanse ediyoruz. Buna karşılık Bütçeden alt yapı yatırımı yapmıyoruz. Köprü , yol , havaalanını da özel sektör dış borçla yapıyor. Biz de millet olarak her yıl gelir farkı borcu altına giriyoruz.
Moody’s bunlar düzelirse , Türkiye’nin notunu artırırız diyor.
Biz ne diyoruz ? Dün ilk tepkiler Yandaş Medyadan geldi ‘’Skandal karar ‘’ dediler. Sonra ticaret odalarından geldi ? Özetle ‘’Yabancılar yolumuzu kesiyor ‘’ dediler.
Sonrası her devrin adamı olan bazı profesörlerden geldi. (Bunların adını siz koyun .) Bunlardan birisi ‘’büyüme , istihdamı destekleyici para politikası yüzünden Moody’s böyle bir karar aldı. İtibarı sıfır not indirimi .’’ diyor.
Aslında bu gibiler siyasi iktidarlara yağ çekeyim derken , onları yanlış yola sürüklüyor ve hem onlara hem de ülkeye zarar veriyorlar.
Bu satırların yazıldığı saatlerde Ekonomi Yönetiminden tehditler henüz gelmemişti.
Türkiye ‘nin notunu düşüren yalnız ca Moody’s değil , üçü de Türkiye yi yatırım yapılmaz , spekülatif seviyede tutuyor.
|
TÜRKİYE’NİN RAİTİNGİ |
|
|
|
ŞİRKET |
NOT |
DURUM |
|
MOODY’S |
Ba2 NEGATİF |
YATIRIM YAPILAMAZ SPEKÜLATİF |
|
STANDART AND POOR’S |
BB NEGATİF |
YATIRIM YAPILAMAZ SPEKÜLATİF |
|
FİTCH |
BB + DURAĞAN |
YATIRIM YAPILAMAZ SPEKÜLATİF |
Biz ne dersek diyelim, doğrudan yabancı yatırım sermayesi, emeklilik fonları gibi fonlar Raiting notuna bakar. Raiting düşerse Türkiye’nin dış borçları için sigorta primi artar. Türkiye dış borçları çevirmekte zorlanır.