Vikipedi , en geç 25 Haziran 2023’te düzenlenecek olan genel seçimlere ilişkin yapılan anketlerin ortalamasını alarak , grafik halinde yayınlıyor. Çok sayıda anket olduğu için ve yanlı olanlar birbirinin aksi yönde olduğu için , ortalama sonuç gerçek seçmen eğilimini yansıtıyor.
Siyasi partilerin oy oranlarını yansıtan tabloya bakarsak , AKP’ nin 2018 seçimlerinde oy oranı yüzde 42,6 idi. Anketlere göre 2018 sonunda yüzde 42 oldu. oranı 2021 Temmuz ayında da yüzde 33’e geriledi. Yani aradan geçen 2,5 senede AKP 9 yüzdelik puan oy kaybetmiş görünüyor.
AKP neden oy kaybetti ?
Aslında Siyasi iktidarın ülkeyi getirdiği yerden bakarsak , yüzde 33 oy oranı da yüksek kalıyor. AKP bu oy oranını hak etmiyor. Ama popülizm işte budur. Popülizmi halkın bilinci veya kurumsal devlet önler. Halk popülizme kolay kanar. ABD’ de bile halkın bilinci yetmedi , Ülkeyi Trumph’tan kurumsal devlet kurtardı.
Türkiye de son elli senedir, kurumsal devlet siyasi islam tasallut’u altında kaldı. Fetullah Gülen cemaati , askeri alanları , eğitimi ve devleti kontrol altına almak için her türlü hırsızlığı , iftirayı ve tehdidi kullandı. Ergenekon davalarının yalan ve iftira olduğu yargı kararları ile kesinleşti. Nihayet darbe teşebbüsü , siyasi islamın devleti ele geçirmenin son aşaması olduğu anlaşıldı.
AKP siyasi islamın yanlışlarını anlayamadı. Bilerek veya bilmeyerek onun yolunu açtı. Bu tutum önceleri lehinde oy topladı. Ama sonra dinin siyasi alanda kullanılmasında denge bozulunca , bu defa oy kaybına yol açtı.
Başkanlık sistemi ile kurumsal devletin şifreleri tamamıyla bozuldu.
Din ve devletin şifreleri nasıl bozuldu ? Halkın konuştuğu birkaç örnek vereyim…
Cumhurbaşkanının konvoyları halkı rahatsız etmeye başladı. Söz gelimi internette dolaşan bir videoda , konvoy geçecek diye yollar kesiliyor. Bekleyen araçları içinde orman yangını söndürmeye giden itfaiye de var. Bunları toplum vicdanı kabul etmiyor.
Cumhurbaşkanını camiye konvoyla gitmesi gövde gösterisi olarak yorumlanıyor. Cami çıkışı cami önünde siyasi konuşma yapması ve birilerini suçlaması da İbadet kuralları açısından tartışılıyor.
Özetle , ekonomik istikrar sorunları yanında , AKP ‘nin Din ve Devleti popülizm aracı olarak kullanmasının yanlış olduğu 18 yıl gibi uzun bir dönemde anlaşıldı ve parti hızlı oy kaybetmeye başladı.
CHP ‘nin oyu bir puan arttı.
CHP’ nin 2018 sonunda yüzde 24 olan oyları , 2019 ortalarında yüzde 26’ya çıkıyor ve 2020 ortalarına kadar bir yıl aynı seviyede kalıyor. 2021 sonunda yüzde 24,5’e iniyor ve 2021 Temmuz’unda tekrar 25’e çıkıyor.
7 mayıs 2021 de kurulan Memleket partisinin CHP oylarında kayda değer derecede etkili olmadığı anlaşılıyor. CHP oylarının yüzde 26’dan yüzde 25’e gerilemesinin nedeni parti içi çekişmelerdir. CHP bazı eski milletvekillerini ihraç etmesi yanlış olmuştur. Bunlara ihtar vermekle yetinecekti.
En iyi Performansı İyi parti göstermiş.
Başlangıç oyuna göre en iyi performansı İyi parti göstermiş.İyi Parti oyları 2018 sonundan 2020 Mayısına kadar yüzde 10 ile yüzde 10,5 dolayında sabit seyrediyor. Bir ara 2019 yüzde 10’un altına iniyor. Mayıs 2020 den sonra düzenli artıyor ve Temmuz 2021 de yüzde 14,5 oluyor.
İyi Partinin 20 Eylül 2020 de yapılan kongre sonrasında muhalefet edenlerin etkisinin olmadığı ve Oy artışının Meral Akşener’in Türkiye yi dolaşmasının etkili olduğu anlaşılıyor.
MHP eriyor .
MHP’ nin oy oranları da , AKP gibi eriyor. 2018 sonunda yüzde 11 olan oy oranı sonra yüzde 11,5’e çıkıyor. Mayıs 2020 sonrası düşmeye başlıyor ve Temmuz 2021 de yüzde 9’a geriliyor. MHP 2028 den beri 2 puan kaybediyor.
Kanaatimce ; MHP’ nin Türk-İslam sentezini savunan kısmı AKP’ ye kaydı.
Sonuç olarak nerden bakarsak bakalım , mevcut iktidarın ve ortağının , eğer muhalefet dik durursa normal seçim yoluyla yeniden iktidar olmak şanslarının hiç olmadığı görülüyor.