1985 yılında Dr.Şükrü Elekdağ , ABD Türkiye Büyük Elçisi idi. Elekdağ Uğur Dündar’a verdiği mülakatta, Washington’a tayinin ikinci yılında Türk Etütleri Enstitüsü (Institute of Turkish Studies) kurduğunu ifade ediyor. Bu Enstitü aracılığı ile ABD’de önde gelen 69 bilim insanı Ermeni soykırım iddiasına karşı , 19 Mayıs 1985 günü , New York Times ve Washington Post gazetelerinde yarım sayfalık ilan veriyor. Bu ilanda soykırım iddialarının yanlış olduğu ve nedenleri açıklanıyor. Elekdağ , ‘’Bu deklarasyon sayesinde, Türkiye birden hamle yaparak, moral ve siyasi üstünlüğe sahip bulunan Ermeni lobilerle arasındaki mesafeyi kapatmayı başardı ‘’diyor.
Bu örnek aynı zamanda elçiliklerin ve lobi faaliyetlerinin dış politikadaki önemini gösteriyor. AKP hükümeti Ermeni Lobisine ve ABD’ de Türkiye karşıtı senato ve temsilciler meclisi üyelerine karşı benzer bir lobi faaliyeti yapamadı. ABD’ ve Avrupa’da dış politikada Lobi faaliyetleri önemlidir.
Türkiye de ; Fethiye de yerleşik 300 kadar İngiliz ailesi vardı. Bunlar Türkiye için aynı zamanda etkili lobi gurubuydu. OHAL ve Başkanlık sisteminden sonra hepsi evlerini satıp çıktılar.
Bidenin soykırım sözünü kullanması , bundan sonrasında ilişkileri çıkar esasına dayalı bir zemine çekecektir. Belki böylesi daha da iyi olacaktır. Zira pazarlık gücümüzü artırmak için , önce dış politikayı iç siyasi popülizmden uzak tutmamız ve güçlü olmamız gerekiyor.
ABD’ de yaşayan Ermenilerin , mahkemeler açarak , Türkiye’den tazminat talepleri ve arkasından toprak talebi şeklideki yorumlar tamamıyla yanlıştır. Bunun temel nedeni soykırım tamamıyla bir iddiadır. Ama ABD’ de bu iddia sahipleri dava açamaz. Çünkü;
1. Varsayalım ABD’ de bir mahkeme tazminat kararı verdi. Bu kararın uygulanması için , davacının Türkiye ye gelerek , Türk mahkemeleri nezdinde ‘’Tanıma ve Tenfiz ‘’davası ‘’açmaları gerekiyor. Türkiye de uygulanması için Türk Mahkemeleri’nin de bu kararı tanıması gerekiyor. Kaldı ki , Biden bildirge de ‘’ bu Türkiyeyi suçlama değildir. ‘’ diyor.
2. Uluslar arası hukuka göre , soykırıma maruz kalmış ve sağ kurtulmuş olanlar ancak tazminat davası açabiliyor. Mirasçıları dava açamıyor.
3. Böyle bir iddianın Uluslararası Ceza mahkemesinde görülmesi için , her iki tarafın da bu mahkemenin yetkisini kabul etmesi gerekir. Yetkisi anlaşmayı imzalayan ülkeler için geçerildir. Türkiye bu anlaşmada taraf değildir. Yine T 24’ten Mehmet Yılmaz’ında belirttiği gibi Bu mahkeme , ülkeleri değil suçu işleyen bireyleri cezalandırmaya yetkilidir.
Ekonomiye gelince ; Türk Amerikan ilişkilerinin bozulması veya yaşanan sorunlar , doların uluslar arası para olması nedeni ile her ülkeyi etkiler. Türkiye de de zaten sepülatörler bu ilişkileri kullanıyor. Biden’ın soykırım sözünü önceden değerlendirmişti Dolar kuru 8,31 yükseldi.
Bundan sonra eğer biz Türkiye olarak ihtiyatlı ve doğru adımlar atarsak , bu işi içi politikada kullanmaya kalkmazsak , Biden’in sözünün hiçbir etkisi olmaz.