Dış Ticarette Akla Zarar İşler

TÜİK, 2015 baz yılına göre; ihracat ve ithalat birim değer endeksi ve miktar endeksi hazırlıyor. Birim değer endeksi; 2015 yılında 100 dolara ihraç ettiğimiz malı bugün kaç dolara ihraç ediyoruz ve aynı şekilde 2015 yılında 100 dolara ithal ettiğimiz malı bugün kaç dolara ithal ediyoruz? sorusuna cevap veriyor.

2022 Ekim ayında; ihracat birim değer endeksi 107,1 ve ithalat birim değer endeksi ise 143,9 oldu. Gıda ithalat fiyat birim endeksi, genel endekse göre daha düşük 117,2 oldu. Ama gel gör ki, Türkiye de gıda fiyatları her zaman TÜFE’nin üstünde artıyor.

Kaynak: TÜİK

Dış ticaret hadleri aleyhte gelişti.

İhracat birim değer endeksi, ithalat birim değer endeksinden düşük çıktığı için Dış ticaret hadleri de aleyhte gelişti ve yüzde 74,1 oldu.

Dış ticaret hadlerinin aleyhte gelişmesi, dış ticaret açıklarının artmasına neden oldu.

Dış ticaret haddi(oranı), bir ülkenin ihracat fiyatları ile ithalat fiyatları arasındaki oranı gösterir.

N=Px/Pm

N=Dış Ticaret Hadleri

Px=İhracat Fiat Endeksi

Pm=İthalat Fiyat Endeksi

Dış ticaret haddi 100 altına 74’e gerilediği için aleyhte seyretmiştir. Kalkınmayı zorlar, dış kaynak ihtiyacını artırır.

EKİM AYI DIŞ TİCARET HADLERİ

Kaynak: Tüik

Kalkınma sürecinde Dış ticaret hadlerini lehe çevirmek, kalkınmayı hızlandırır. Reel gelir artışı, yurtiçi hasıladan daha yüksek olur. Kalkınma için gerekli olan teknoloji ve yatırım malları ithalatı için ek kaynak sağlamış olur.

İthalatın daha pahalı olmasına Tek haneli faiz sloganı sebep oldu. Dış ticaret hadleri aleyhte geliştikçe, cari açığımız da arttı. 2021 yılında 14,9 milyar dolar olan cari açık, 2022 yılında turizm gelirlerinin artmasına rağmen 50 milyar dolara yükseldi. İthalat fiyat endeksinin artması, ithalatın pahalılaşması fiyat istikrarını da bozdu.

Türkiye eğer yatırım malı ve teknoloji ithal etmek için dış açık vermiş olsaydı, zaten çoktan dış fazlaya geçerdi. Toplam ithalat içinde yatırım malı ithalatı yüzde 12 oranında yer tutuyor.

Gelir dağılımının bozulması, ikili piyasa yapısı oluşmasına neden olur. Ama yurt içi servet birikimi korunur. Gelir dağılımı politikaları değişir, yeniden gelir dağılımı düzelebilir.

Ancak Cari açığın telafisi yoktur.

Cari açığın finansmanı ya doğrudan yabancı yatırım sermayesi ile veya dış borçlanmayla yapılır. Türkiye de Dış borçla yapıldı. Bu nedenle dış borç stoku arttı. Dış borçlarda temerrüt riski arttı. Dahası dış borçları geri ödediğimiz zaman net kaynak çıkışı olacaktır.

Türkiye’nin bir dış ticaret politikası yoktur.

Turizm Bakanı; 2022 yılı turizm gelirlerinin 46 milyar dolar olacağını açıkladı.

Bu sene Rusya’ya karşı olan dış ticaret açığı bir yıllık Turizm gelirimizden daha fazla, 51 milyar dolardır. Çine karşı olan bir yıllık dış ticaret açığı da 38,5 milyar dolardır.

Rusya ve Çin için 2022 yıllık dış ticaret açığımız, 89,56 milyar dolardır. Eğer bu açığı düşürseydik, turizm gelirinin bir yararı oldurdu. Şimdi ülke olarak çalışıyor ve turizmden kazanıyoruz. Plastik, bavul, incik boncuk almak için bunları Çine veriyoruz. Yani kendimize değil Rusya ve Çin’e çalışıyoruz.

Bu kadar yanlış, tesadüfen veya bilgisizlikten olmaz.