Vazgeçilmez İkili: Demokrasi ve Devlet

Freedom House 2020 raporuna göre ; Küresel özgürlükte 14 yıldır düşüş yaşanıyor . Bu sürede Dünyada  64 ülkedeki bireylerin siyasi haklarında ve sivil özgürlüklerinde bozulma yaşanırken , sadece 37 ülkede  iyileşme yaşandı. 2009′ yılından 2019 yılına kadar  son 10 yılda da yine  Özgür ve özgür olmayan Ülkelerin yarsından fazlasında  demokraside net düşüşler yaşandı.

ABD’ de Trump , Rusya’da  Putin ve benzerleri Dünyada demokrasiye zarar verdi. İlk 4 yılı olmasına rağmen ABD’ de Trump’a olan tepkilere bakılırsa , gidişi  Dünyada demokrasiye soluk aldıracaktır.

Tarihi geçmişe bakarsak , Siyasette ve ekonomide gidişatı belirleyen doğal bir süreç var. Bu sürece konjonktür diyoruz.

Benzetme yaparsak , sağlığını korumak isteyen  bir insan aşırı kilo alırsa , zayıflamak zorundadır , aşırı zayıflarsa da kilo almak zorundadır. Ekonomi ve siyasette de konjonktür böyle işliyor.

Ekonomik konjonktürde ; talep , para arzı , bekleyişler ve verimlilik gibi faktörlere bağlanıyor. Gerçekte ise bunlar sonuçtur.  Gerçek nedeni Ekonomide iç dinamiklerin yavaşlamasıdır.

Son 90 yılda , dünyada 1970 li yılların ortalarına kadar 40 yıl devletinde işin içinde olduğu Keynesgil politikalar uygulandı. Son 40 yıldır da Monetarist politikalar uygulanıyor.

Aslında 1930 dünya Buhranı ve sonrasında ikinci Dünya harbi nedeniyle durgunluğa giren dünya ekonomisini ancak Keynesgil politikalar canlandırabilirdi. O yıllarda Keynes’in tam istihdam hedefi olmasaydı, bunun yerine Milton  Friedman’ın monetarist ve devleti dışlayan yaklaşımı  aynı ölçüde başarılı olamazdı. Zira  o dönemde devleti dışlayan para politikası; gelişmekte olan ülkelerde  tasarrufları  ve yatırımları artırmak  için yeterli olamazdı.

Özellikle ikinci Dünya savaşı sonrasında Keynesgil politikaların uygulandığı döneme   Kapitalizmin altın Çağı denildi.

Ne var ki birçok ülke  Keynes’in kamu harcamalarını artırmak şeklindeki genişletici Maliye politikalarını, planlı–programlı değil, popülist amaçlı olarak  kullandılar ve 1970 petrol krizinin de etkisi ile ekonomik istikrar bozuldu.  Dünyada Enflasyon arttı. Keynes dönemi bitti.

1980 sonrası Monetarist politikalar öne çıktı, küreselleşme sürecinde Dünya ticareti genişledi . Büyüme oranları arttı. İşsizlik geriledi. Ancak aynı zamanda negatif sorunlar da birikti. Spekülasyon ve   kırılganlık artı. Dış ticaret açık veren ülkeler için sömürü düzenine dönüştü. Ülkeler arasında ve aynı ülke içinde halk arasında , zengin -fakir farkı açıldı. 

Dünya artık yeni iktisat politikaları  arayışları içindedir. İstikrar için ve piyasa yetersizlikleri için devletin devreye girmesi gerekiyor.

Siyasi konjonktüre dönersek ; Dünyada demokrasinin geri düşmesi ve despot yönetimlerin tırmanması , toplumsal maliyet yarattı. Zira  Trump  dahil Dünyada mevcut despot yönetimler , hesap vermek korkusu ile gitmek istemiyorlar. Bu nedenle  despotlar popülizmi tırmandırdı, toplumu kamplaştırdılar. Birçok ülkede despotlar Anayasayı dinlemiyor. Venezuela’da  Maduro muhalefeti vatan hainliği ile suçluyor.

Özetle  despot yönetimler bir süre sonra orta vadede  halkın refahını ve huzurunu bozuyor.  Bıçak kemiğe dayanınca hiçbir politika , hiçbir güç doğal gidişatı durduramıyor. Sovyetler Birliğinde tek parti diktası da aynı sonu getirdi. Dünya da ne kadar diktatör varsa eninde sonunda hesap vermek zorunda kaldılar.  İşte bu nedenle artık Dünya yeniden demokrasi demek zorundadır.

Sonuç olarak ; Dünyada Siyasi konjonktür demokrasi , ekonomik konjonktür ise kısmi devlet müdahalesi yönündedir.

 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir