Uygar toplum, endüstrileşmiş, eğitimli nüfusa sahip, fikir, sanat ve bilgi alanlarında gelişme göstermiş bir toplum demektir.
Uygar toplumda, fert başına gelir çok yüksek olmasa da insan refahı daha yüksektir. Zira bu toplumlarda mevcut kaynaklar daha rasyonel, daha verimli kullanılır…
Körfez ülkelerinde ve Suudi Arabistan’ da fert başına gelir yüksektir. Ancak toplum uygar değildir. Halkın yaşam standardı düşüktür.
1990’ lı yıllardan önce Macaristan da halkın ortalama gelir düzeyi düşüktü. Ancak refahları daha yüksekti. Macaristan daha uygar bir toplum idi.
Fethiye’ de Kayaköy mübadele sırasında, elli-altmış yıl önce boşaltılmış. Şimdi yine boş… köy bir dağın eteğinde yamaca kurulmuş… Yamaca kurulmasında anlaşılan iki amaç gözetilmiş.
Birisi, halk ovanın düz ve verimli alanlarına ev yapmak yerine, buraları ekip biçmiş… Üstelik bir zeytin ağacı ekmişse, zeytin ağacının altına ve ağaca sarılacak şekilde, bir de asma ekmiş.
İkincisi, hem selde, hem de düşmandan korunmak açısından daha avantajlı olduğundan, evleri yamaca yapmışlar
Biz ise yerleştikten sonra, Kayaköy’ ü harabe olarak bırakmışız. Düz ovalara evler, kebapçılar yapmışız. Ekecek-biçecek yer bırakmamışız… Verimli ovalar villalarla dolmuş.
Eğer uygar bir toplum olabilseydik o dağdaki evlerde oturup, ovaları ekip biçerek daha verimli kullanırdık.
Uygar toplumlarda insanlar daha mutludur… Çünkü hoşgörü ve saygı vardır.
Fransa da paralı yollarda otomatik makineler var. Bozuk paramız olmadığı için otomatik gişede beş dakika bozukluk için bekledik. Arkada arabalar birikti. Tek bir korna çalan olmadı. Bizde kazaran yolda arabanız bozulsun, bırakın kornayı küfürden sinirleriniz bozulur.
Ayrıca, uygar toplumlarda sosyal ilişkiler daha gelişmiştir. Bu oluşum toplumun yaşam kalitesini yükseltmektedir.
İnsanlarda “sosyal faydai sosyal maliyet” bilinci oluşmuştur. Bu nedenle, kimse kimseye zarar vermez. Ayrıca topluma zarar verecek bir uygulama yapmazlar… Örneğin yerlere çöp atmazlar. Apartmanın bir üst katında patırdı-gürültü yapmazlar.
Uygar toplumlar etik anlamda da gelişmiş toplumlardır… Herkes kamuda yolsuzluğun, başkasının hakkını yemek anlamına geldiğinin farkındadır. Yolsuzluk yapanlar politikayı bırakır. Kendine kılıf uydurup, daha zor duruma düşmezler.
Yine uygar toplumlarda, gelir dağılımı da daha düzgündür.
Aslında bizim gibi gelişmekte olan ülkelerin, uygar toplum olmaları için iktisadi ve sosyal gelişme hedefleri olmalıdır. Yalnız büyüme, uygarlık getirmiyor.
İktisadi gelişme büyümeden daha geniş ve uygar olmayı içeren bir kavramdır.
İktisadi Kalkınma veya iktisadi gelişme, toplumun tüm ekonomik ve sosyal değerlerinin büyümesi ve gelişmesidir. Büyümenin her kesime refah olarak yansıtılmasıdır. Yani aynı zamanda gelir dağılımının daha adil olmasıdır. Yine eğitim ve sağlıkta gelişme yaratılmasıdır. Kültür seviyesini artırmaktır.
Özet olarak, Türkiye uygar bir toplum olmayı hedefliyorsa, büyümeyi değil, kalkınmayı planlamalıdır.