ANKA Ajansı, Türkiye’nin Merkez Bankası verilerinden yararlanarak Türkiye’nin “uluslararası yatırım pozisyonunu” hesaplamış. AKP’nin iktidar olduğu 2002 yılı sonunda 85.1 milyar dolar olan “Net uluslararası yatırım pozisyonu açığı” AKP iktidarında 2.5 kata yakın arttı. 2007 sonunda 284.7 milyar dolar oldu.
NET ULUSLARARASI YATIRIM POZİSYONU ( Milyar Dolar )
2002 2007 5 yılda artış
———- ——– ————–
Varlıklar………………………… …… 62.8 …162.8……100.0
Yükümlülükler…………………… …..147.9….447.5 …..299.6
Net uluslararası yatırım poz..Açığı 85.1….284.7……199.6
Uluslararası yatırım pozisyonu, ülkenin dış yükümlülükleri ile dış varlıları arasındaki farktır. Başka bir ifade bu açık bir ülkenin dış yükümlülüklerinin dış varlıklarla karşılanmayan kısmını göstermektedir.
Bu açığın olumsuz etkisi, birdenbire ortaya çıkmaz… Ancak ülke içinde sıfırdan yatırım yapmak isteyen uluslararası yabancı yatırım sermayesi gelmez. Çünkü bu tür sermaye uzun dönemli risk alacak sermayedir. Uluslararası yatırım pozisyon açığı, ülke riskini artırdığı için, sıfırdan yatırım yapan yabancı sermaye gelmiyor. Yerine sıcak para, varlık satışları ve gayrimenkul satışları için yabancı sermaye geliyor.
Borç yiyen kesesinden yiyor
TÜRKİYE’NİN dış yükümlülükleri içinde, dış kredilerin payı yüksektir. Türkiye net dış borç ödeyen ülke konumuna gelince, ülkeden kaynak çıkışı olacaktır. Bu durumda ülkeden kaynak çıkışı olacak ve büyüme olumsuz etkilenecektir.
Aşağıdaki tabloda bu yükümlülükler içinde yer alan kalemler görülüyor.
TÜRKİYE’ NİN ULUSLAR ARASI YÜKÜMLÜLÜKLERİ
2002 2007 ARTIŞ
Yurtiçinde doğrudan yatırım 18.8 137.2 118.4
Portföy yatırım 23.9 117.3 93.4
Ticari krediler 7.5 20.7 13.2
Genel Hükümetin
Kullandığı krediler 35.8 29.9 – 5.9
Bankaların Kullandığı
Dış Krediler 6.7 35.4 28.7
Diğer Sektörlerin
Aldığı dış kredi 30.1 82.8 52.7
Mevduatlar 17.7 24.2 7.1
TOPLAM 147.9 447.5 -299.6
Özet olarak…
TABLONUN özeti şudur:
· Türkiye’nin dış yükümlülükleri 5 yılda 299.6 milyar dolar arttı.
· 2007 yılı 117.3 milyar dolarlık portföy yatırımlarının yarısı hisse senetleri yarısı devletin borç senetlerinden oluşuyor.
· Bankaların aldığı dış borç 2002 yılında 6.7 milyar iken 2007 yılında 35.4 milyar dolara yükseldi.
“Köyden indim şehire”, tablonun özeti şudur: Kapalı bir ortamdan gelip, abartılı açılan ve şehrin sihirli havasına kapılıp, kendini kaybedenlere denilir. Türkiye dışa açılma dedi… Global ekonomiye uyumu yanlış anladı. Bu süreçte hep veren oldu. Kan kaybetti… Bu nedenledir ki 2008 cari açığı da 38 milyar dolar oldu.