Ekonomik ve siyasi istikrarımız bir başka ülke başkanı ile anlaşmamıza bağlı ise , vay halimize … Aynı paralelde Erdoğan -Biden görüşmesinin yorumunu da kısa dönemli olaylara dayanarak ve zorlayarak yapıyoruz. Gerçekte ise Bidenin ve batının Türkiye ‘den ne istediği çok açıktır. Biden bunu G-7 görüşmelerinin özeti olarak şöyle açıkladı;
- Dünya’da yolsuzlukla mücadelekonusunda anlaştık. Yolsuzluk hükümetlere zarar veriyor. Paravan şirketler ve kara para aklama sorunlarına el atacağız.
- Dünya’da Demokratik değerlerinişletilmesi için gereğini yapacağız.
Türkiye ile ABD ve batının geleceği , günlük siyasi olaylarla sınırlı değil , temelde bu ilişkilere bağlıdır.
1. Financial Times , batı sermayesinin temsilcisidir . Neoliberalizmin savunur. Bu gazete önceki gün ilk sayfasında Erdoğan’ın Biden’le tokalaşmasını karikatürize ederek , Erdoğan’ı eğilmiş göstererek verdi. Dünyanın her ülkesinde satılan Finansal Times’in böyle bir sahtekarlığı yapması , aynı zamanda sermayenin de Türkiye ye karşı tavrını gösteriyor. Sermayenin Türkiye’ye karşı olmasının tek nedeni , demokrasi ve hukukun üstünlüğünde geri düşmesi , otokrasinin tırmanmasıdır. O kadar ki ciddi yabancı yatırım sermayesi sınırlı mülkiyet hakkı veren Çin’ e gidiyor, ama Türkiye ‘ye gelmiyor. Çünkü bu günkü iktidara artık güvenmiyor.
2. Siyasi iktidarı belgelerle suçlayan Sedat Peker videoları Türkiye de ve birçok ülkede dizi gibi izleniyor. Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün Yolsuzluk Algı Endeksi’ne göre Türkiye, 180 ülke arasında 86’ncı sırada yer aldı. Türkiye, bu endekste son 8 yıl içinde en çok gerileyen 5 ülke arasında yer aldı.
Fredoom house , demokrasi ve politik özgürlükler 2021 raporunda ; devlette açıklık ve şeffaflık işliyor mu ? sorusunun puanı 4 olarak belirlenmiş. Türkiye’ye bu sorudan sıfır puan verilmiş.
Türkiye ‘ de devlet içinde çeteleşme var mı ? Yolsuzluğun tırmanması nerede bitiyor ? Nereye kadar çıkıyor ? Nasıl çözülecek ? Bunlar Dünya’nın ve bizim kafamızda yer alan sorulardır. Siyasi iktidar bu sorulara cevap bulmadan güven tazeleyemez.
3. Yukarıda söylediğim gibi , Biden demokratik değerlerde düzeltme istiyor ve Amerika’nın bu alanda çalışacağını söylüyor. Bunun nedeni Dünyada demokrasinin kan kaybetmesidir. Fredoom House 2021 raporuna göre , 2005 yılında Özgür olmayan ülkelerin sayısı 45 iken , 2020 yılında 54’e yükseldi. ( Aşağıdaki Tablo) Bu gidişattan batı sermayesi endişe duyuyor ve başta ABD bu alanda çalışacağını söylüyor.
Türkiye, Fredoom House endeksinde 1970 yılından beri kısmen özgür statüde yer alan bir ülke idi. Darbeler döneminde bile kısmen özgür statüsünde yar alan Türkiye ,2017 başkanlık sistemi ile özgür olmayan ülkeler statüsüne geriledi. Ayrıca aynı Rapora göre , son 10 yıl içinde toplam 31 puan kaybeden Türkiye, Afrika ülkesi Mali’den sonra dünyada özgürlüklerin en çok gerilediği ülke konumundadır.
Batı Türkiye yi ; Devlette şeffaflık ve açıklığın kalmadığı , çeteleşme ve yolsuzluğun artığı , otokrasinin tırmandığı bir ülke olarak görüyor. Bu şartlar değişmezse , batı ve ABD ile ilişkilerde her zaman bedel ödeyen taraf olacağız.