Dün bu köşede , yaşamakta olduğumuz ekonomik istikrarsızlık sorunun sürdürülemez olduğunu yazmıştım. Aynı şekilde , dış politikada ve yönetimde de sorunlar var.
Yönetimde en büyük sorun , OHAL ‘ın devam etmesi ve bu kapsamda mevzuatın sık sık değişmesidir.
Söz gelimi son on beş günde TEOG kararı ve vergi açıklamaları herkesin kafasını karıştırdı . Hükümet üyeleri ve Cumhurbaşkanlığı danışmanlarının çelişkili konuşmaları da işin tuzu biberi oldu.
Eğer gizli bir gündem yoksa , bazı okullarda Türküm doğruyum yerine ‘’islamız islam ‘’ gibi marşların okutulmasını , Diyanet işleri Başkanının gelir gelmez ‘’ İnsanlık sekülerizm kıskancındadır ‘’şeklindeki laiklik karşıtı beyanlarını , Cumhurbaşkanının Mısırda laiklik lehinde beyanına karşı nereye koymak gerekiyor ?
Dünya , teknolojiyi , yaşadığımız bilgi çağını ve yaşayacağımız aydınlık çağını tartışırken , biz bilerek veya bilmeden siyasi islamı tartışıyoruz.
Sonuç : Ekonomik , siyasi ve sosyal sorunlar, yatırım ortamının vuruyor ve tüketicinin moralini bozuyor.
Bunun içindir ki , Eylül ayı Tüketici güven endeksinde bütün göstergeler çok hızlı bir şekilde düştü. Geçen sene Eylül ayında 74.3 olan Tüketici Güven endeksi , bu sene aynı ayda 68.7’ye geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu ( TÜİK ) , Tüketici Güven Endeksini
‘’Tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerinin ölçülmesi ‘’ olarak tarif ediyor.
Endeks 0 ile 200 aralığında değer almaktadır. Endeksin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu göstermektedir.
Tüketici Güven Endeksin diğer göstergeleri de şöyle :
· Tüketicinin Genel Ekonomik durumu, geçen yıla göre yüzde 7.54 oranında zayıfladı.
· Bu sene İşsiz sayısında beklenti , yüzde 12,31 oranında arttı. Başka bir ifade ile işsiz sayısında düşüş bekleyenler azaldı.
· Tasarruf etme beklentisi , 6.91 oranında düştü.
· Beş kişiden birisi otomobil alma umudunu kaybetti.
EYLÜL AYI TÜKETİCİ GÜVENİ GÖSTERGELERİ
———————————————————————————————
YÜZDE
2016 2017 DEĞİŞME
———– ———— —————–
TÜKETİCİ GÜVENİ 74.3 68.7 – 7.54
GENEL EKONOMİK DURUM 96.0 90.6 – 5.6
İŞSİZ SAYISI BEKLENTİSİ 80.4 70.5 – 12.31
TASARUF ETME İHTİMALİ 21.7 20.2 – 6.91
OTOMOBİL SATIN ALMA İHTİMALİ 13.0 10.3 – 20.77
KONUT TAMİRİNE PARA
HARCAMA İHTİMALİ 27.6 23.9 – 13.40
2016 Fetö terör olayından sonra Tüketici Güven endeksi en düşük seviyesine , 67’ye kadar inmişti. Yıl sonunda Aralık ayında da 63.4 olmuştu. Şimdi yeniden düşmeye başladı.
Son gelir dağılımı araştırması da , tüketici güvenin giderek bozulacağını gösteriyor.
Bu durumdan nasıl çıkılır ? Bu soruya herkes aynı cevabı verecektir : Ekonomide , siyasette , dış ilişkilerde , uygulanan politikaları değiştirmek … Değişmezse ne olur ? Şartlar zorlayınca bizim toplum her çözümsüzlükte , mutlaka kendine özgü bir çıkış yolu bulmuştur.