IMF’nin Global Mali İstikrar Raporuna göre, Türkiye yatırımlar için tam güven vermiyor. Raporda yer alan yatırım koruma endeksine göre Türkiye 10 üzerinden 5.5 puan aldı. En yüksek puanları ABD 9.2, Almanya 8.8 aldı.
Gelişmekte olan ülkeler içinde, Kore 7.8, Çin ise 6.4 puan aldı.
IMF’nin Global Mali İstikrar Raporunda yer alan yatırımları koruma endeksinde yer alan kriterler şöyle:
1) Muhasebe standartları,
2) Hukukun Üstünlüğü,
3) Yargının etkinliği,
4) Sözleşmenin reddedilmesi,
5) Kamulaştırma riski.
Bu beş standart’ı IMF yinede iyimser değerlendirmiş… Gerçekte yatırımlar daha çok tehdit altındadır…
– Muhasebe standartları , özellikle vergi denetimi yapanlar tarafından ve bizzat kendi aralarında , vakıf denetimi yapanlar tarafından ve diğer kamu personeli tarafından , kendi yorumlarına göre farklı değerlendiriliyor.. Örneğin benim şahit olduğum bir olay yaşandı.. Vakıf müfettişinin yanlış dediği bir yatırım için bütçe ve mali kontrol denetmenleri doğru diye rapor verdiler.
– Hukukun üstünlüğüne, Türkiye’de yeterince saygı gösterilmiyor… Siyasi iktidarlar, yargı kararlarını, yasalardaki boşluklardan yararlanarak kendi istekleri doğrultusunda uyguluyorlar… Hukukçular da hukukun üstünlüğüne gereği kadar saygı göstermiyor… Kararlarında ideolojik etki altında kalanlar oluyor.
– Yargının alt yapısı yok… Hakim sayısı yetersiz… Çalışma imkanları yetersiz… Bütçeden yargıya yeterli ödenek ayrılmıyor… Sonuçta yargı gecikiyor… Aksıyor.
– Sözleşmenin güvencesi konusunda yasalarda yeterli güvence yer almıyor… Yasal boşluklar var. Müeyyidelere yetersiz.
– Kamulaştırmaya gelince… Mevcut yasalar bu konuda tam bir facia… Örneğin Belediyeler 18 maddeyi kullanarak, yerli yabancı istedikleri arsa ve araziyi dolaylı yoldan el koyabiliyor… Sizin deniz kenarındaki arsanızı alıp, yerine dağ başında bir arsa verebiliyor… Veya bir turistik tesisin bahçesini bölüp, yan komşuya verebiliyor…
– 1991 yılında çıkarılan kıyı kanununa göre, elinizde 150 yıllık tapulu bir binanız veya turistik tesisiniz varsa, hazine bu tapulu gayrimenkulünüze el koyuyor… Efenim, müktesep hakkım diyemiyorsunuz. Yani dolaylı yoldan kamulaştırma önemli bir tehdit oluşturuyor.
Bu nedenledir ki yabancı yatırım sermayesi gelmiyor… Sıcak para geliyor… Yine bu nedenledir ki, 2004 yılında Türk müteşebbisler Türkiye’den çok dışarıda yatırım yaptılar.