Geçen Sene , 2003 yılında Gayri Safi Milli Hasılamız yüzde 7.8 oranında büyüdü.. Piyasanın iç dinamikleri bu büyümede etkili oldu..
Ekonomideki büyüme yanında ortalama tasarruf açığı da büyüdü. GSMH’nın yüzde 5’ine çıktı. Oysaki bu oran 1990-1999 arasındaki 10 yıllık dönemde ve 2002 yılında ortalama yüzde 2.6 idi. Bu durum aşağıdaki tablodan takip edilmektedir.
|
Tasarruf Dengesi (Tasarruf/GSMH) |
|||
|
|
1990-1999 |
|
2003 |
|
Toplam Tasarruflar Kamu Özel Tasarruf Açığı Kamu Özel |
21.6 -1.0 22.7 -2.6 -7.2 4.6 |
|
19.3 -5.4 24.8 -5.0 -9.9 4.9 |
Tasarruf açığı ya yabancı sermaye girişi veya dış borçla kapatılıyor.. Geçen sene yabancı sermaye girişi olmadı. Bu açık:
– Irak’tan kaçan dövizlerle,
– Faiz-kur makası nedeniyle döviz girişiyle ve
– Dış borçla kapatıldı.
Tasarruf açığı devam ettiği sürece, dış borç riski artacaktır. Mamafih , ekonomideki olumlu gelişmelere rağmen, Standart and Poor’s, Türk lirası kredi notunu artırdı.. Dövizle olan borçları artırmadı.
Geçen sene ortalama tasarruf oranı yüzde 19.3 oldu..Bu oran , 1990-1999 on yıllık ortalamanın altındadır.. Ve tasarruf oranının düşmesi yatırım hacminin de düşmesine neden oldu.. Mamafih 2003 yılındaki büyüme kapasite artışına dayalı oldu.Yerli ve yabancı sermaye yeni yatırım yapmadı .. Bu nedenledir ki işsiz sayısında bir azalma olmadı .
Öte yandan 2003 yılında özel tasarruf oranı, 2002 yılının da altına düştü..
Tasarruf oranının düşmesinin bir nedeni krizden sonra ertelenen tüketimin devreye girmesi oldu.. Bir nedeni devletin eksi tasarruf yaratması oldu.. Ancak medyanın yazdığının tersine hükümete olan güvende henüz tam olarak oluşmadı..
Mamafih Merkez bankasının iş çevreleri nezdinde yaptığı ve her ay yayınladığı ‘’ Reel kesim güven endeksi ‘ seçimin yapıldığı Kasım 2002 ‘de 07 iken , ocak 2004 te 104’de geriledi.