‘’İşsizlik sigortası 1000 YTL oluyor ‘’.. Geçen gün gazetelerde bu başlıkla bir haber yer aldı.. İşçi olsun , memur olsun , çalışanların yüzde 60’ ı bin liradan daha düşük alıyor. Bu şartlarda İşsizlik maaşı daha avantajlı oluyor.
Aslında basın hep bunu yapıyor.. Abartılı olsun diye saçma – sapan başlıklar atıyor.. Gerçekte İş – Kur genel müdürlüğü tarafından hazırlanan yasa tasarısına göre , yalnıza 2000 YTL ve üstünde maaş alanların işsiz kaldıklarında alacakları maaş 1000 YTL olacaktır..
İşkur Yasası’na göre işsiz kalanlar, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan, çalıştıklarında almış oldukları net ücretin yarısı kadar ödenek alabiliyorlar.. Ancak bu aldıkları ödenek asgari ücreti geçemiyor.. Yani işsiz kalanlar şimdiki durumda 180 lira ile 378 lira arasında işsizlik maaşı alıyorlar.. Süre olarak da en fazla 10 ay maaş alabiliyorlar.
Tasarıya göre de süre değişmiyor.. İşsiz kalanlar yine en fazla 10 ay işsizlik maaşı alabilecekler.. Ancak 380 sınırı kalkacak.. Bu şartlarda bir işsizin 1000 lira alması için çalıştığı zamanlarda net ücretinin en az 2000 YTL , brüt ücretinin de en az 3500 YTL olması gerekmektedir.
Türkiye de çalışanların yüzde biri ancak bu ücretleri alabiliyor..
Bu kadar yüksek maaş alanlarında işten çıkarılması çok zordur.. Çünkü bu yüksek maaşları uzmanlar veya yöneticiler alabiliyor.. Ayrıca da bu gibiler işten çıkarılırsa dahi hemen bir başka iş bulabiliyor .. Yani yüksek ücret alanlar içinde fiilen işsiz kalanlar olmayacaktır.. Ve kimse de 1000 YTL işsizlik ödeneği almayacaktır.
Bu güne kadar işsizlik sigortasında biriken para 23 milyar YTL’ye çıktı.. Bu paranın yalnızca 1.1 milyarı işsiz kalanlara ödendi..
Yine bugün için fondan ödenek alanların sayısı 74 bin kişidir.. Bu demektir ki işsizlerin yüzde 2 veya yüzde 3’ü ancak bu fondan ödenek alabiliyor.. Neden ? Çünkü fondan ödenek almak deveye hendek atlatmaktan daha zordur.
Fondan ödenek almak için , son üç yılda 600 iş günü ve işten atılmadan önce son 4 ay kesintisiz çalışmış olması gerekir. Tasarıda son 4 ay çalışma sınırı da kalkıyor.
Öte yandan yasada mevcut olan ve meslek edindirme eğitimi de doğru- dürüst yapılmıyor.. Örneğin dışarıda bu eğitimi almak isterseniz , iş-kur ödeme yapmıyor.. Kendisi de yeteri kadar eğitim hizmeti veremiyor.
İş- kur 2007 yılının seçim yılı olması nedeniyle bu yasa tasarısını hazırladı.. Seçim gerekçesiyle Meclisten de aynı sene geçmesi beklenir.. Ancak tasarı maalesef bir kandırmaca olur..
İşsizin işsizlik fonundan ödenek almak bu kadar zor olunca , kayıt dışılığın cazibesini de ortadan kaldırmıyor..
İşsizlik sigortası ingilterede 1911 ,İtalyada 1019 ve Almanyada 1927 yılında başladı.. Almanya’da net ücretin yüzde 67’sine kadar işsizlik ödeneği veriliyor.. Tek şart işsizin iş arıyor olmasıdır.
Bizde işsizlik sigortası 1999 yılında çıkarıldı.. Ancak çalışmıyor.. Eğer siyasi iktidar samimi ise, gelişmiş ülke modellerini alıp , tasarıyı bu modellere göre hazırlayabilir.. Aksi halde şimdi ki tasarı yeni bir kandırmaca olacaktır.