TÜİK’in(Türkiye İstatistik Enstitüsü), 2014 Şubat ayı itibariyle açıkladığı işsiz sayısı 2 milyon 825 bindir. İş aramayan ve fakat iş bulsa çalışacak olan işsiz sayısı da 2 milyon 601 bindir. Demek ki lafı dolandırmadan söylemek gerekirse, fiilen 5 milyon 601 bin kişi işsizdir. Türkiye’nin işsizliği çözmek niyeti varsa, fiilen işsiz olan bu 5 milyon 601 bin kişiye iş yaratması gerekir..
1) Öte yandan, açıklanan işsizlik oranı olan yüzde 10.2’dir. Eğer iş aramayan ve fakat iş bulsa çalışacak olanları da katarsak fiili işsizlik oranı olarak yüzde 17.8’e çıkıyor. 2) 15 ve daha yukarı yaşlardaki çalışabilecek nüfus 56.648 milyondur. Bunların içinde TÜİK’in hesapladığı iş gücü, çalışanlar ve çalışmak isteyenlerin oranı (iş gücüne katılma oranı) yüzde 49.1’dir. İş aramayan 2 milyon 601 bin kişiyi de iş gücü olarak katarsak bu oran yüzde 53.7 olur.
İş gücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 70 iken kadınlarda yüzde 28.7’dir. Kadınların iş gücüne katılma oranı diğer ülkelere göre düşüktür. Söz gelimi bu oran Meksika’da yüzde 47.8’dir. OECD ortalaması ise yüzde 62.3’tür.
İş gücüne dahil olmayan nüfus içinde, mevsimlik çalışanlar, ev işleriyle meşgul olanlar, eğitimde olanlar, emekliler, çalışamaz durumda olanlar yer alıyor
3) İstihdam edilenlerin yüzde 33.8’i herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı değil. Yani kayıt dışı çalışıyor. Bu kayıt dışı çalışanların oranı beş yıl önce daha yüksekti, yüzde 48 dolayında idi.
Tarımda çalışanların yüzde sekseni kayıt dışı çalışıyor. Tarımda mevcut sorunlardan birisi de kayıt dışı çalışanların yüksek olmasıdır. Tarım sektörü için, mevsimlik çalışanlar için, işleyen ve farklı bir sosyal güvenlik düşünmek zorundayız.
İstihdamda kayıt dışılığa yol açan nedenlerin başında, çalışan ve işverenlerden alınan vergi ve kesintilerin yüksek olması geliyor. Bu kesintiler AB’de ortalama yüzde 25, OECD ortalaması yüzde 30 iken bizde yüzde 35 ve daha yukarı seviyelere çıkıyor.
4) Son on yılda toplam istihdam içinde tarımda çalışanların payı düştü. 2005 yılında yüzde 25.5 iken 2014 yılında yüzde 19.6’ya geriledi. Sanayi de değişmedi. İnşaat ve hizmetler sektöründe arttı. İstihdamın en fazla arttığı sektör hizmetler sektörüdür. Çalışanların yüzde 52.1’i bu sektörde çalışıyor. Aşağıdaki tabloda istihdamın sektörlere göre dağılımı yer alıyor.
5) 2014 Şubat ayında açıklanan işsizlik oranı yüzde 10.2 iken, 15-24 arasındaki genç nüfusta işsizlik oranı ortalamanın üstünde, yüzde 17 oldu.
Türkiye nüfusunun yüzde 16.6’sını genç nüfus oluşturuyor. Avrupa’da(AB-28) genç nüfus oranı yüzde 11.5’tir. Gençlerdeki işsizlik, sosyal sorunların tırmanmasına neden oluyor.
Bizde iş gücü planlaması yapılmıyor. Yüksek öğrenimde de iş gücü planlaması yapılmıyor. Üniversite ve yüksek okul açmak da siyasi popülizme göre oluyor.
Türkiye’de iktidar ve muhalefet olarak tüm siyasi partilerin iş yaratma dertleri ve istihdam projeleri yoktur. Oy almak için önceliği poşet ve para dağıtmaya veriyorlar.