SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ NEYİ GÖSTERİYOR?

Devlet istatistik enstitüsü tarafından her ay, iki ay öncesinin sanayi üretim endeksi açıklanıyor.

Bu endekse göre Nisan ayında sanayi üretimi geçen yıla göre yüzde 16.5 arttı… 100 olarak alınan 1997 temel yılına göre Nisan ayı endeks değeri 119.4 oldu. Sanayi üretiminde geçen yılın Nisan ayına göre ortaya çıkan artışa karşın, bir önceki aya yani Mart ayına göre yüzde 9.5 oranında azalma oldu.

DİE sanayi üretim endeksini 403 sanayi malının aylık üretimi miktarına göre hesaplıyor.

Yıllardır bu endeks, piyasaları etkiliyor… Yüksek artış olması olumlu yorumlara neden oluyor.  Ancak, geriye dönersek bu endeksin emme-basma tulumbaya benzediğini görüyoruz. Sanayi üretimin aylar ve yıllar itibariyle devamlı bir zig- zag çizdiği ortaya çıkıyor. Örneğin 2003 Şubatta 86.1 olan endeks, Ekimde 122.7’ye çıkmış… 2004 Mart ayında 125.5 ve Nisanda 119.4 olmuş

1)      Eğer sanayi üretim endeksinin çizdiği zig-zaglı trende bakarsak, (mevsimlik hareketler dışında ) istikrarsızlığın devam ettiğini söyleyebiliriz.

2)      DİE sanayi üretimini kendi içinde toplamda ve sektörel bazda değerlendiriyor. Bu nedenle artış ve azalışlar iktisadi gidişatın ne yönde olduğunu net olarak göstermiyor... Doğrusu rakamları GSMH ile mukayese ederek vermektir.

3)      Ekonomide iyileşme üretimdeki zig-zaglarla değil, “üretim kapasitesindeki artış” ile anlaşılır… Türkiye’de yeni yatırım yapılmadığı için üretim kapasitemizde artmıyor. Aşağıdaki tabloda sabit sermaye yatırımlarının GSMH’ya oranı gösterilmiştir.

2004’te DPT tarafından sabit sermaye yatırımlarının GSMH’ya oranının artacağı, tahmin ediliyor… Ancak faiz dışı fazla için bu sene de hükümet bazı yatırımları iptal etti… Özel sektörde , ister yerli, isterse de yabancı sermaye olsun, henüz güven ortamını oluşmadığını düşünüyor… Ve bu nedenle yabancı sermaye gelmiyor… Yani yatırım yapılmıyor… Sonuçta gerçekleşen değerler olarak , 2004’te de sabit sermaye yatırımlarının GSMH’daki payında bir artış olmayacaktır.

Sonuç olarak, sanayi üretim endeksinin yeniden, toplum tarafından anlaşılacak ve gerçeği yansıtacak şekilde düzenlenmesi gerekir.