Amerika’nın son beş yıldır kafasında , Türkiye ile İran’ı karşı karşıya getirmek projesi var. Zira ABD Ortadoğu’da İranl’a baş edebilecek güçte tek ülkenin Türkiye olduğunu biliyor. Şii -Sünni mezhep meselesi ABD projesine moral veriyor ve fakat mezhep kavgasına Türkiye ‘nin girmeyeceğini , ayrıca din üstünden giderse bu projesinin anlaşılacağını da düşünüyor.
Türkiye bu tuzağa düşmeyecek ve fakat ABD-İran sorunun daha da tırmanması nedeniyle zarar göreceği de açıktır. Dahası Suriye ve Libya meselesi de aynı sorunun parçalarıdır.
Türkiye bu güne kadar ABD – Rusya ve İran arasında denge politikası uyguladı. Aynı zamanda her üç ülke ile de vazgeçilmesi kolay olmayan bağları var ;
Nato üyesidir ve ve ABD’ ile savunma ilişkisi var. Türkiye ‘de ABD’ nin üstleri var.
Rusya Doğalgazda Türkiye’nin en büyük tedarikçisidir. Petrol ithalatının önemli bir kısmını bu ülkeden ve İran’dan yapıyoruz. Patriot aldı. Soçi, anlaşması var.
ABD, Rusya ve İran’la Türkiye arasında ilişkileri tehdit eden ve Türkiye açısından risk oluşturan gelişmeler var…
1.Rusya ve İran ile sorunlarımız artabilir.
Rus uçakları ve Esat rejimine bağlı Suriye ordusu zaman zaman İblid’de muhaliflerin cephe hatlarını vuruyor. Aynı zamanda Suriye ordusu aralıklarla İdlib’i topçu ateşiyle de vuruyor. Bu durum hem bölge itibariyle hem de Cumhurbaşkanın açıkladığı 350 000 mülteci açısından Türkiye’yi endişelendiriyor.
Öte yandan benim Tebrizde aldığım bilgilere göre İran’ın Suriye’de 100.000 askeri var. Türkiye ise ÖSO vasıtası ile Suriye ile çatışma yaşıyor.
Kanal İstanbul Projesi , Mondros sözleşmesi nedeniyle Rusya’yı endişelendiriyor.
Libya’da Türkiye’nin Libya Meşru Hükümeti’ne destek vermek için asker gönderiyor. Rusya ise karşıt güçleri destekliyor. Rus Wagner savunma şirketi paralı askerleri ile general Halife Hafter’e destek veriyor.
2. ABD ile olan sorunlar artabilir.
ABD Türkiye’yi yanında tutmak için , yaptırımları bir tehdit olarak kullanabilir. Silah tedariki , Mal varlığı ve Halk bankası açısından tehditler artarsa , Türkiye ABD üstlerini kapatır. Savunma olarak ABD’ savunma teknolojisinin yerine kısa sürede ikame başka bir teknoloji koyamaz ve eli zayıflar.
ABD’ İran’a karşı PYD’yi kullanacaktır. Bunun içinde PYD’ de ve PKK’ ya silah desteğini artıracaktır. Bu şartlarda Türkiye – ABD ilişkilerinin devamı zora girer.
3. Ekonomik olarak ta , ABD- İran çatışmasından zarar görebiliriz.
Türkiye İran’dan ucuz petrol alıyor. Mutlak ABD ambargosundan Türkiye ‘nin petrol faturası artar.
Rusya ile yeni bir turizm sorunu , doğalgaz sorunu yaşarsak, ekonomiye yüksek maliyet çıkar.
Savunma masrafları ve terörle mücadele giderlerimiz artar.
Sonuç Olarak , İranda Mollalar , kendi pozisyonlarını korumak için , ABD ile ilişkilerini gergin tutmak ister. Trump İran sorununu iç politikada kullanmaya başladı. Türkiye ise İran- ABD çatışmasını , Rusya ve İran’la ilişkilerini iç politikada kullanmaya kalkarsa , rasyonel karar vermekte zorlanır.