Freedom House ABD’ de 1941 yılında, Hitler rejiminin insanlığa verdiği eziyetlere karşı duyarlı çevrelerin girişimi ile kurulmuş ve dünya çapında özgürlüğün yayılmasını destekleyen, bağımsız bir sivil toplum örgütüdür. Misyonunda ‘’ Özgürlük yalnızca hükümetlerin vatandaşlarına karşı sorumlu tutulduğu; hukukun hakim olduğu; ifade, bir araya gelme ve inanç özgürlüklerinin, azınlık ve kadın haklarının garanti edildiği; demokratik siyasi sistemlerde mümkündür.” denilmektedir.
Freedom House yıllık olarak ülkeler için insan hakları ve demokratik özgürlükler endeksi yapar. “ Örgüt yılbaşından sonra 2016 Dünya Özgürlükler Raporu ”nu yayınladı.
2016 “Dünya Özgürlükler Raporu’nda ,195 ülke arasında 86 ülke “Özgür”, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 59 ülke “Kısmen Özgür”, 50 ülke de “Özgür Olmayan” ülkeler kategorisinde yer aldı.
Rapora göre 2015 yılında, Türkiye’nin yanı sıra Angola, Bangladeş, Burundi, El Salvador, Honduras, Macaristan, Makedonya, Maldivler, Moldova, Karadağ, Fas, Ruanda, Tacikistan, ABD ve Yemen’de özgürlükler geriledi… Burkina Faso, Myanmar, Nijerya ve Sri Lanka’da ise ilerledi.
Ayrıca 2016 Raporunda tüm dünyada özgürlüklerin üst üste on yıldır gerilediği açıklandı.
Aslında bu durumu görmek ve tespit etmek zor değil. Amerika ve diğer gelişmiş ülkelerin demokrasi diye önerdikleri Arap Baharı, Tunus dışında orta doğuda tam bir kaosa dönüştü. Ortadoğu’da Türkiye ve Kuveyt yarı özgür, Tunus Özgür, diğerlerinin tamamı özgür olmayan ülke statüsündedir.
Dünya Özgürlük endeksinde gerilemeyi, Rusya’da etkiledi. Rusya’nın işgalleri ve emrivakileri, Avrupa’nın ambargosu, Putin’i daha da despot aştırdı. Halkın tepkisini azaltmak için, Sovyetler hayalini gündeme getirdi.
Özgürlük endeksinde gerileyen diğer ülkelerin birçoğunda yönetimler otokrasi ağırlıklı olmaya başladı.
Türkiye için hazırlanan raporda İnsan hakları ile ilgili şu huşulara dikkat çekiliyor.
· Son yıllarda gazeteciler hapse atıldı. İşten çıkarma dahil medya baskı altındadır.
· Doğan gurubuna AKP destekçileri tarafından saldırıya uğradı.
· Gazete, televizyon ve şirketler kapatıldı, kayyum atandı.
· İnternet özgürlüğü tahdit altındadır. Mahkeme kararı olmaksızın Hükümete gözetim yapma yetkisi verildi.
· Kamusal alanda dini ifade daha belirgin bir hale geldi ve Sünni Müslümanlar lehine bir dini gündem oluştu.
· Akademik özgürlük hukuki ve siyasi baskı altındadır.
· Sendikalara işveren avı devam etmektedir. Grev hakkı yasal sınırlama altındadır.
· Eşcinsel, cinsel aktivite yasak değildir, ancak bireylerin yaygın ayırımcılık ve zaman zaman şiddete maruz kalmaktadır.
· Suriyeli göçmenler, seks ticareti ve zorla çalışmaya tabi tutulmuştur.
Bu tespitlere katılırız veya katılmayız. Ancak Freedom House tespitleri ve endeksleri tüm Dünya tarafından dikkatle takip ediliyor. Dünya kamuoyu da giderek insan haklarına karşı duyarlı oluyor. İnsan hakları ülkelerin dış ekonomik ve siyasi ilişkilerini de etkiliyor.