Siyasi partilerin genel başkanları var… Liderleri var… 1985’ten bu güne kadar CHP ve CHP’lilerin kurduğu siyasi partiler 17 yılda 11 genel başkan değiştirdi. Genel başkanlar gelir- gider… Görev yapar… Liderler ise misyon yüklenir. Bu liderler ülkenin geleceği için, toplumun refahı için oy hesabı yapmazlar, üstlendikleri misyonu sürdürmek isterler. Liderlerin kafasında kişilerin geleceği değil, kendi gelecekleri değil, toplumun geleceği önemlidir.
Bu anlamda CHP lideri olarak İnönü, demokrasiyi getirmek misyonuna sahiptir. Kendinin kaybetmesini önemli görmemiş, 1950’de kendi kaybına rağmen demokrasinin gelmesini öncelikli hedef olarak seçmiştir.
Günümüzde, laik- demokratik Cumhuriyeti korumak ve devam ettirmek misyonu da Baykal’a verilmiştir. Bu misyon sipariş bir misyon değildir… Toplumun Baykal’a verdiği ve beklediği bir görevdir. Bu misyon aynı zamanda siyasi konjonktürün getirdiği bir sorumluktur. Bu sorumluluğu Baykal kadar etkili bir şekilde yerine getirecek bir insan yoktur. Bunun içindir ki, Baykal genel başkanının ötesinde, İnönü’den sonra CHP misyonunu yüklenen diğer bir liderdir.
Bu misyonun karakterini Deniz Baykal’ın İstanbul İli’nin hazırladığı siyaset okulundaki konuşması daha net olarak gösteriyor:
Temeli Atatürk’e dayanıyor
DENİZ Baykal İstanbul’da gençlerin katıldığı siyaset okulunda ilk dersinde katılanlara, “Size bir ödev vermek istiyorum. Ödeviniz Atatürk’ün Büyük Nutkunu okumaktır” diyor.
“Siyaset önce biz diyerek yapılan bir iştir, siyaset ben değil biz deme işidir” Eğer siz, başkalarına bakarak bana ne diyorsanız siyasette yeriniz yoktur. Eğer başkalarının derdi sizin de derdiniz oluyorsa, kendinizi başkalarının sorunlarıyla da sorumlu, yükümlü sayabiliyorsanız, başkalarının durumu sizi kendi durumunuz kadar ilgilendiriyorsa o zaman siyaset dünyasına hoş geldiniz demek lâzımdır”
· “Siyaset bana ne demeyi reddedenlerin işidir. Siyaset ben her şeyden sorumluyum, herkesin durumundan sorumluyum, benim de yapmam gereken bir şeyler var, başkalarının sorunu hepimizin ortak sorunudur diyebilme işidir”
· “Türkiye Cumhuriyeti bir siyasi bilinç cumhuriyetidir”
· “Kimsenin kimliğini ortadan kaldırmaya yönelmek değil. Kimlikleri inkâr etmek değil, altını çiziyorum. Tam tersine kimliklere saygı anlayışı içinde bir millet inşa etmek projesi cumhuriyetin projesidir”
· Kimsenin kimliğine itiraz etmeyeceğiz. Kimsenin kimliğini yok saymayacağız. Kimsenin kimliğini ortadan kaldırmaya, ezmeye, gözden düşürmeye çalışmayacağız. Herkes ne kadar önem veriyorsa kimliğine o kadar sahip çıkabilir. O, onun bileceği iştir”
· “Demokratik siyaset, özgür vicdan, özgür bilinç gerektirir”
Laiklik güvence altındadır
· “LAİKLİK sadece Anayasa ve hukuk düzenlemesiyle güvence altına alınacak bir iş değildir. Laiklik bir zihniyet, bir anlayış, bir bilinç işidir. Yasalar, kurallar nasıl düzenlenmiş olursa olsun eğer o bilinç toplumsal olarak ayakta tutulamıyor ise sorun var demektir”
· “İnsan kutsaldır, devlet işini yapacaktır. Yaparken de insanın İnancına, imanına düşüncesine müdahale etmeyecek, fiziğini de yok saymayacak, işkence yasak, eziyet yasak. Gücü yeten gücü yeteni ezmeyecek. Devlet de insanı ezmeyecek”
Sosyal demokrasinin gündemi yoksulluğun, işsizliğin yenilmesidir. Her çocuğun gidebileceği en ileri noktaya kadar, en iyi şekilde eğitilmesinin güvence altına alınmasıdır. Tedaviye ihtiyacı olan herkesin mutlaka hakkı olan sağlık tedavisine kavuşmasıdır. Herkesin belli bir yaşa geldikten sonra çağdaş ölçüler içinde bir sosyal güvenlik hakkına, hukuka sahip olmasıdır”
· “Demokrasi, karnı tok, sırtı pek, başı dik insanların rejimidir. Demokrasi karnı aç, namerde muhtaç, boynu eğik insanların rejimi değildir”
· “Çok para, hesapsız para, karanlık para siyaseti bozar. Demokrasiyi bozar. Para demokrasiyi iğfal eder”
Yerli ve yabancı siyaset bilimciler, Deniz Baykal’ı dünyada gelmiş geçmiş önemli siyasetçiler içinde sayıyor. Üstlendiği misyon ve yukarıdaki konuşması, bu siyasetçilerin ne kadar haklı olduklarını gösteriyor.