Mortgage’in Türkçe karşılığı ‘’Rehinli ipotek sistemi‘’ veya “ipotekli konut kredisi” dir. Ancak anlaşılan odur ki, bu kelime Türkiye’de de aynen kullanılacak.
Aslında Mortgage (Morgiç diye okunmaktadır) iki farklı dildeki kelimenin birleşmesiyle oluşmuştur… Mort, Fransızca kökenlidir… Anlamı, ölü... Kilitli’dir. Gage ise İngilizce’dir. Rehin-ipotek anlamına gelmektedir.
Sistemin bu sene sonunda devreye gireceği açıklandı… Sistemin devreye girebilmesi için bazı yasalarda değişiklik yapmak gerekiyor… Hazırlanan “Konut Finansman Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı’’nın yasalaşması gerekiyor.
İpotekli konut kredisi muhakkak ki, mevcut konut sorununa yardımcı olabilir. Ancak kredi şartlarında, bizim toplumun gelir düzeyi, ödeme gücü ve ekonomik istikrar göz önünde tutulmalıdır.
İpotekli konut Kredi sistemi yoluyla verilen kredilerde mutlaka bir peşinat oluyor… Bu peşinat Avrupa Birliğinde yüzde 30, ABD’de de yüzde 10 olarak uygulanıyor.
Türkiye’de gelir düzeyi, bu peşinatı biriktirmeye uygun değil… Bu nedenle sistemden tüm toplumun yararlanması için, peşinatı düşürmek, fakirlere de devlet desteği sağlamak gerekir.
Aslında, devlet konut yapmak yerine fakir-fukaranın peşinatını vererek, herkesin konut sahibi olmasına yardımcı olabilir.
Öte yandan, bazı uzmanlar sistemin devreye girmesiyle, konut fiyatlarının artacağını öne sürüyorlar…
Ayrıca sistemi besleyecek yeterli fonun olmadığı da bir sakınca olarak ifade ediliyor… Ne var ki sistemle birlikte, ‘’ipoteğe dayalı menkul kıymet kuruluşları‘’ da kurulacak.. Bu kuruluşlar, “ipotek yatırım fonu” ve “varlığa dayalı menkul kıymet‘’ ihraç edecekler. Dış fonlar da gelecek… Ayrıca konut alan teksit ödemede sıkıntıya girerse, sigortalar da devreye girecek.
İpotekli konut kredisi sistemi dengeli ve toplumun ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde organize edilirse şu yararları getirecektir:
1) İnşaat sektörü canlanacaktır… İşsizlik azalacaktır.
2) Kayıt dışılık azalacaktır.
3) Konut kalitesi artacaktır… Zira ipotek sırasında konut kalitesi de kontrol edilmektedir.
4) İpotekli sermaye piyasası gelişecektir.
5) Rekabet nedeniyle faizler düşecektir.
6) Uzun vadeyi görmek imkanı oluşacaktır.