Merkez Bankası Kanunu’nda, “Bankanın temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır… Banka, fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler.” deniliyor. Merkez Bankası Yasası’nda, bankaya reel kuru gözetme yetkisi verilmemiştir. Bu nedenle de “Bizim döviz kuruyla ilgili bir hedefimiz yok” diyor. Bunun tersi, MB sık, sık “bizim hedefimiz enflasyondur” diyor.
MB kurla ilgili hedefimiz yok diyor… Ancak Türk Lirası’nı korumak için, kurlara
dolaylı yoldan müdahale ediyor.
Örneğin, 2006 yılında mayıs- haziran aylarında sıcak para çıkışı nedeniyle kur artmasın diye, bir defada faizleri yüzde 3 oranında artırdı. Önceki ay da döviz kuru artmaya başlayınca, Merkez Bankası döviz alımlarını durdurdu.
Bugüne kadar döviz kuru yükselip sıkıntı yaratmasın diye, ithalata bağımlı üretim yapısına ve cari açığa rağmen ve hatta bu konuda hükümetin uyarılarına rağmen aynı yolda devam etti.
Dış açık ve işsizlik
Döviz kurlarının hangi noktaya kadar artması veya hangi kurun denge kur olduğunu Reel Kur endeksleri göstermektedir…Milli paranın aşırı değer kazanması, ülkenin rekabet gücünü düşürmekte, dış açıklara ve işsizliği neden olmakta, buna karşılık kur’un aşırı değerli olması da cari fazlaya, enflasyona ve yine yatırımların olumsuz etkilenmesine yol açmaktadır…Türkiye’de reel kur endeksini Merkez Bankası hazırlıyor… Ve bu endeksi IMF tarafından kullanılan tanıma göre, ÜFE ve TÜFE bazlı olarak yapıyor. Endekse esas olan hesaplama, Türkiye’nin en çok ekonomik ilişki içinde olduğu 17-18 ülkenin dış ticaret ağırlıkları kullanılıyor. Temel yıl olarak 1995 yılı alınıyor. Merkez Bankası, 1995 yılı bazlı ve TÜFE’ye göre hesaplanmış reel kur endeksine göre, kurların artmış olmasına rağmen YTL halen aşırı değerlidir.
Eğer kurların kısmen istikrar bulduğu 2002 haziran ayında 118.9 olan reel kur endeks değeri, 2008 kasım ayında 167.7’dir. Yani bugün dahi kurlar reel kur endeksinin yüzün üstünde olması, YTL’nin değerli olduğunu gösteriyor..
2002 haziran ayını baz alırsak, YTL yüzde 41 değerlidir. Yani kur bugün de düşüktür.
Bunları dikkate alarak, Merkez Bankası Kanunu’nu, aynı zamanda reel kuru gözetecek şekilde yeniden düzenlememiz gerekmektedir.