Kredi kartları sık sık toplumda sıkıntı yaratıyor. Kamu vicdanını rahatsız ediyor.
Ben bu konuyu çok yazdım… Çok konuştum… ‘’Kredi kartı faizi tefeci faizinden yüksektir ‘’ dedim. Bankalar tüketici istismar ediyor dedim. Ancak bu konuda derdi olanlar e- mail göndermeye devam ediyor. Ayrıca her olan ‘’bu sorunun üstünde daha çok durmak gerekir‘’ diyor.
Banka ve kredi kartları yasası, ‘’kredi kartlarında azami faiz oranını Merkez Bankası belirler‘’ diyor. Yani Bankalar bugün kredi kartlarından dünyanın en yüksek faizini alıyorsa, buna izin veren Merkez Bankasıdır. Bankalar, Merkez Bankasının belirlediği bu faiz oranın Üstünde faiz uygulaması yapamıyor.
Merkez Bankası zaman zaman kredi kartları faizinde göstermelik olarak bir veya iki puan düşürüyor. Ancak yine de kredi kartı faizleri can yakacak seviyede kalıyor.
Kredi kartlarında iki faiz uygulanıyor.
Birisi akdi faizdir. Akdi faiz, banka ile yapılan kredi kartı sözleşme faizidir. Bu faiz, kredi kartları borçlarında asgari ödeme tutarının üstünde kalan kredi kartı borçları ve kullanılan nakit avanslardan alınan faizdir.
İkincisi gecikme faizidir… Gecikme faizi de kredi kartı borcunu zamanında ödemeyenlerden alınan faizdir.
Halen Merkez Bankasının kredi kartlarında tespit ettiği azami faiz oranı akdi faiz olarak aylık faiz yüzde 2.26 ve yıllık faiz yüzde 27.12 ‘dir. Gecikme faizi de aylık olarak yüzde 2.76 ve yıllık faiz olarak ta yüzde 33,12 ‘dir.
21 bankanın tamamı kredi kartlarına uyguladıkları faizi Merkez Bankası’nın tespit ettiği en yüksek orandan ilan ediyorlar… Eğer rekabet varsa neden tamamı en yüksek faiz alıyor? Bir kaçı da müşteri çekmek için daha düşük faiz alsın.
21 bankanın tamamı en yüksek faiz alıyorsa, bu iki anlama geliyor… Birisi, kredi kartları talebi yüksektir. Hiçbir banka rekabete gerek görmüyor… İki… Bankalar aralarında kartel oluşturdular. Kartel oluşturmak, anayasaya aykırıdır.
Aynı Merkez Bankası, mevduata verilecek azamı faizi de belirliyor. Bankalara, “mevduata en fazla yüzde 8 ve yüzde 9 faiz vereceksin” diyen Merkez Bankası aynı bankalara kredi kartlarından yüzde 33 faiz alma imkanı veriyor.
Piyasada tefeci faizi en yüksek mevduat faizinin iki katıdır. Şu sıralarda yüzde 20 ile yüzde 25 arasında değişiyor. Buna karşılık bankaların kredi kartlarından aldıkları yüzde 33 tür ve bu faiz, tefeci faizinden yüksektir.
Bankalar yüzde 8 yüzde 9’ la mevduat topluyor… Tüketiciye yüzde 27 ve yüzde 33’ le satıyor. Yani aldıkları parayı yüzde 400’ e varan karla satıyorlar… Böyle bir piyasa elbette spekülatif piyasadır. Spekülasyon bir para piyasası varsa, ekonomik istikrar yoktur.
Kredi kartı artık fakir halk için bir lüks değil, hayatı idame ettirme aracıdır. Fakir halk üstünden spekülatif kazanç sağlamak, etik açıdan doğru değildir. Anayasal suçtur.
Bu sorunları 4 yıl boyunca Mecliste gündeme getirdim. Kredi kartları borçlarının yeniden yapılandırılması kanun teklifim geçti… Ancak bankaların kredi kartlarını sömürü düzeni olarak kullanmasını önlemek için getirdiğim, faiz teklifim AKP oyları ile reddedildi.
Bu faiz teklifimde kredi kartlarından alınacak faizlere mevduat faizi artı yüzde 50 sınırı getirilmesini önermiştim. Yani bankalar yine kar edecekti… Ancak bu defa yüzde 400 değil, yüzde 50 kar edecekti.