Başbakana göre Türkiye’nin dış borcu kalmamış… ASO binasının açılış töreninde, “Türkiye’nin dış borcu 10 milyar YTL’dir” dedi. Yani sekiz milyar dolara düştü demektir. Oysa ki Türkiye geçen sene yalnızca kamu dış borcu için 10 milyardan fazla faiz ödedi. Öte yandan hazine de bu yılın ilk çeyreğinde Türkiye’nin toplam dış borç stokunun 262.9 milyar dolar olduğunu açıkladı.
TÜRKİYE’NİN DIŞ BORÇ STOKU (MİLYAR DOLAR)
2002 2008 ARTIŞ ORANI
TOPLAM DIŞ BORÇ STOKU 129.7 263.0 202.8
KISA VADELİ DIŞ BORÇ 16.4 44.5 271.3
BANKACILIK SEKTÖRÜ 0.3 50.4 489.3
Türkiye’nin toplam dış borç stoku 2002 yılına göre iki kattan fazla yüzde 202.8 oranında arttı. Başbakanın söylediği yanlıştır…
Bir Başbakan özel sektör dış borcunu borç saymıyor…
İki .. Net dış borç stoku , Türkiye şartlarında gerçek durumu ve gerçek borç yükünü göstermez.
Başbakan hesap bilmiyor
1) Başbakan dış borcu , yalnızca kamu net dış borcu olarak alıyor.
Hazine Kamu Net kamu dış borç hesabında Merkez bankası varlıklarını, rezervleri düşüyor. Eğer düşecekse ,Neden Türkiye kadar dış borç faizi veriyor ? MB döviz rezervi ile dış borcunu yatırsın , faizden kurtulsun .
Kamu dış borcu için 2002 yılında ödenen yıllık faiz 6 milyar dolar iken 2007 yılında 10.1 milyar dolara yükseldi.
Türkiye 2003 -2007 yılı sonuna kadar 27.5 milyar dolar kamu dış borç faizi ödedi.
DIŞ BORÇ FAİZ ÖDEMESİ (MİLYAR DOLAR)
2002 2007 2002-2007 TOPLAMI
KAMU 6.0 10.1 27.5
ÖZEL SEKTÖR 1.5 4.6 11. 8
TOPLAM 7. 6 14.7 39.3
Tüm dünyada Merkez Bankaları döviz rezervini istikrar sağlamak için tutar. Örneğin Türkiye de sıcak para 85 milyar dolardır. Sıcak para çıkışında MB rezervleri kullanılacaktır. MB rezervlerini dış borçtan düşmek yanlıştır.
Dış borçta özel kamu ayrımı olmaz
2) Özel sektör dış borcu da Türkiyenin dış borcudur. Özel sektör İçeride faizler yüksek olduğu için dış borç alıyor. . İç kredileri ortalama yüzde 25 dolayındadır. Buna karşılık dış borç faizi yüzde 5 ile yüzde 7 arasındadır. Özel sektör dış borçları , cari açığı kapatıyor. Bu sene ocak- mayıs arasındaki 5 ayda , cari açık geçen yıla göre yüzde 33.3 arttı. ( 2007 ocak- mayıs 16.2 milyar dolar iken bu sene aynı dönemde 21.5 milyar dolara çıktı )
Buna karşılık doğrudan yabancı yatırım sermayesi girişi aynı dönemde yüzde 45 oranında azaldı. ( geçen sene ocak- mayıs ayında giren yabancı yatırım sermayesi , 11.1 milyar dolar iken bu sene 6.1 milyar dolara geriledi. )
Buna karşılık özel sektörün dış borcu 2007 üçüncü çeyreğinde 145 milyar dolar iken , 2008’in ilk çeyreğinde 172 milyar dolara yükseldi. 6 ay içinde özel sektörün dış borcu 27 milyar dolar arttı. Bu yolla cari açığı da özel sektör dış borçlanmasıyla kapatılıyor. Özel sektörün dış borcu ile kamu dış borcunun ekonomik etkileri aynıdır:
“İster kamu , ister özel sektör dış borç alsın , dış borç alındığında ülkeye döviz veya mal ve hizmet şeklinde kaynak girişi olur. Gsmh artar. Ayrıca döviz girişi ülkede döviz arzını artırır. Kur baskısı oluşur.
“Dış borç geri ödendiğinde kaynak çıkışı olur.
“Dış borçlar dövizle ödendiği için , ödeme sırasında döviz talebi artar. Kur artar.
Türkiye dış borçta riskli sınıra girdi
3)AKP iktidarında Türkiye gelişmekte olan ülkeler içinde Rusya’dan sonra dünyanın en borçlu ülkesi oldu.
MİLYAR DOLAR
RUSYA 282.3
TÜRKİYE. 263.0
BREZİLYA 191.2
MEKSİKA 164.7
ARJANTİN 109.7
2002 yılında Latin Amerika ülkelerinin dış borcu bizden daha yüksek idi. bugün bunların dış borcu bizim gerimizde kaldı. Rusya ise dış borcunu petrol geliriyle öder. Türkiye tersine petrol ithal ediyor.