Dün bazı gazetelerde, “En az vergi mükellefi Türkiye’de” diye bir haber vardı… Haberin kaynağı gelirler genel müdürlüğü ..
Haber de vergi mükellefi olarak, gelir vergisi Beyannamesi verenler ifade edilmek isteniyor… Ancak başlıklara bakarsak “Türkiye de kimse vergi vermiyor” gibi bir izlenim ediniyoruz.
Yalnızca gelir vergisini, gösterge alarak Türkiye’de kimse vergi vermiyor demek doğru değildir… Gelir vergisinin düşük olması, temelde gelirin düşük olmasından ileri gelmektedir… Örneğin Türkiye’de mükellef başına verginin 834 dolar olduğu buna karşılık gelişmiş ülkelerde yaklaşık on kat daha fazla olduğu açıklanıyor… O zaman Türkiye’de gelir vergisi sorunu yok demektir… Zira OECD’nin sanayileşmiş ülkelerinde fert başına düşen gelir de zaten bizim on katımız…
Kaldı ki, düşük gelirlerde vergi ödemenin marjinal fedakarlığı daha yüksektir… Örneğin gelirinden yüzde 20 oranında vergi ödeyen iki mükellefi düşünün… Bu oran Geliri 3000 dolar olan bir vergi mükellefini, geliri 30 000 dolar olan vergi mükellefinden daha fazla rahatsız eder…
Başka bir ifade ile gelir arttıkça, ödenen vergi için katlanılan marjinal fedakarlık azalır.
Öte yandan, OECD ülkelerinde gelir ve kurumlar vergisi gibi dolaysız vergilerin toplam vergiler içindeki payı yüzde 50 dolayındadır… Bizde ise yüzde 25’tir… Yani biz vergileri, KDV, ÖTV gibi zengin ve fakirin aynı oranda verdiği dolaysız vergilerle topluyoruz… Bunun nedeni siyasi iktidarın tercihidir…
Siyasi iktidarın bir vergi politikası yoktur… Vergi adaletini gözetmiyor… Nereden hemen gelir sağlarım telaşı içinde hareket ediyor… KDV ve ÖTV, fiyat içinde daha kolay ve daha tepkisiz vergiler olduğu için, vergilerin dörtte üçünü bu yolla alıyor… vatandaşı kandırıyor…
Dolaylı ve dolaysız vergilere tüm olarak bakarsak, Türkiye OECD ülkelerinden daha çok vergi veriyor… Zira bizde belediyelerin aldığı veriler, sosyal güvenlik ödentileri ve diğer parafiskal gelirleri de katarsak, vergi hasılatının GSMH’ya oranı yani “vergi yükü” yüzde 35’e çıkıyor… OECD ülkelerinde de de ortalama bu düzeydedir.. Üstelik onların fert başına geliri bizim 8-10 katımızdır.
Özetle, biz gelirimize göre OECD ülkelerinden daha çok vergi veriyoruz… Ancak siyasi iktidar bu vergiyi dolaylı vergiler yoluyla alıyor.