Döviz kurları için herkes endişe etmeye başladı… Bu endişenin temel nedeni 2004 yılı ve Ocak ayı cari açık rakamları ile YTL’nin yüzde 55 kadar aşırı değer kazanması oldu.
Merkez Bankasının şimdiye kadar görülen en büyük müdahalesine rağmen döviz kurları istenen düzeyde artmadı…
Merkez Bankasının 2 yıldan fazla zamandır Döviz kurlarına dolaylı baskısıyla ortaya çıkan kur sorunu acaba çıkmaz yola mı girdi?
2001 yılında TEFE oranı yüzde 88.6 iken 2002’de 30.8’e geriledi. Yani 57.8 puan geriledi… Buna karşılık aynı yıl içinde Merkez Bankası Borç verme faizlerini yalnızca 11 puan düşürdü. (62’den 51’e) 2004’te de benzer uygulama oldu…
Yine MB dalgalı kur dedi… Döviz almadı… Ancak kurlar arttığında müdahale etti.
Sonuçta Türk Lira’sı aşırı değer kazandı… Faiz-Kur makası açıldı… Sıcak para girişi hızlandı… Sıcak para girmesiyle döviz arzı arttı… Bu defa Kurlar üzerinde Merkez Bankasının dolaylı baskısı yanında ilave olarak doğrudan baskı oluştu…Yastık altında ve tasarrufunda döviz tutarları 2004 yılının sonuna kadar direndi…(2003 sonunda 71.2 milyar dolar olan döviz tevdiat hesapları (DTH) 2004 sonunda 81.7 milyar dolara yükseldi). Ancak Ocak-Şubat 2005’te yastık altında döviz tutanlar da paniğe kapılarak döviz bozdurdular… (DTH’lar 25 Şubatta 79.2 milyar dolara geriledi)
Yastık altından gelen dövizler de ilave olarak döviz arzını arttırdı…Kurlar iyice geriledi.
Merkez Bankası daha çok döviz alırsa,bu defa Likidite artacak…Enflasyon açısından sorun olacak…
Kaldı ki daha Radikal Müdahale olursa bu defa yabancılar, “Şimdi alıp çıkalım… Sonra kurlar artarsa sermayeyi kurtaramayız” diye paniğe de girebilirler. Mamafih Merkez bankası müdahalesi ardından yabancıların 1 milyar dola aldılar.
Yani Merkez Bankası kazdığı kuyuya hem kendi düştü… Hem de ekonomiyi düşürdü…
Ben geçtiğimiz yıllarda, kurların tedricen attırılması gerektiğini savunuyordum… Bunu yollarını da söylüyordum… Ancak bugün için ne yapılsa nafile gibi görünüyor…
Düşük Kur’u Merkez Bankası Enflasyon için çıpa olarak kullandı…Sanayici ucuza ithalat yaptı… Bankalar kısa vadeli döviz kredisi alarak, Faiz-Kur makasından yüksek karlar sağladı… Siyasi iktidar düşük kur’un afyon etkisinden gevşedi… Şimdi deniz bitti… 2000 yılından bugüne kadar 34.8 milyar dolar cari açık verdik… Bu açık Dış borç’la ve Sıcak parayla kapatıldı…
Dış Borç Stok’u arttı… Ekonomide kırılganlık arttı… Kurlar saatlik inip-çıkmaya başladı.
Bütün bu maliyetler sosyalize edildi…Yani Dış Borç’lar halkın vergileriyle ödenecek… Ekonomik sıkıntıları yine halk çekecek.