KRİZ DERİNLEŞİYOR…

Eylül ayında sanayi üretim endeksinin yüzde 5.5 düşmesi ve özellikle imalat sanayiinde büyümenin eksi 6.4 olması krizin reel sektörde derinleştiğini gösteriyor.

———————————————————————

 

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİNDE DEĞİŞİM

                                               EYLÜL 2008

TOPLAM SANAYİ                      -5,5

MADENCİLİK                   -4,3

İMALAT SANAYİ                          -6,4

ELEKTRİK, GAZ VE SU                1,6

———————————————————————-

 

ÜÇÜNCÜ ÇEYREK BÜYÜME EKSİ ÇIKAR

 

 

Sanayi sektörü, GSYH ‘nın yüzde 30 ‘unu oluşturuyor. Diğer sektörleri de etkiliyor. Sanayide eksi büyüme, üçüncü çeyrek büyüme oranının da sıfıra yakın çıkacağını göstermektedir. Eksi de çıkabilir.

 

Maalesef TÜİK, büyüme oranlarında sabıkalıdır. Ne yapacağını bilemiyoruz.

 

Reel sektörde birçok firma kapandı. Çok sayıda çalışan işsiz kaldığını yaşayarak görüyoruz. Bazı örnekler şöyledir:

 

• Gaziantep organize sanayi bölgesinde en son teknoloji ile kurulan, İran ile Sovyet Rusya’ da fabrikaları olan Tekerekoğlu ev tekstil fabrikası 4 ay önce kapandı. 2800 çalışanı işsiz kaldı.

 

• Türkiye’ nin ilk elyaf üreticisi, Sönmez Flament Bursa’ da fabrikasını kapattı. 300 kişi işsiz kaldı.
• Tüketici sicili ve TOBB verilerine göre bursa’ da ocak-ekim arasında on ayda 185 şirket ve 748 işletme kapandı.

 

• Denizli’ de Dentaş ambalaj fabrikası 100 işçisini çıkardı.

 

• Adıyaman’ da organize sanayi bölgesinde, 43 fabrikadan 22 tanesi kapandı. 4 bin kişi işten çıkarıldı. Adıyaman ticaret ve sanayi odası başkanı  Zafer Ersoy, “Adıyaman’ da herkes icralık, bankalar 400 araba haciz etti.” Diyor.
• Kilis  Ticaret ve Sanayi odası başkanı Mehmet Özçiloğlu, kent sanayinde çalışan 1500 işçiden 500 kişisi işten çıkarıldığını söyledi.

 

FİNANS SEKTÖRÜ DE ZORA GİRECEK

 

Ekonomide sektörler iç içedir.  Bir sektörde başlayan kriz, diğer sektörleri de etkiler. Reel sektörde başlayan kriz, finans sektörünü de etkileyecektir.

 

Özel sektörün dış borcu 200 milyar dolara yükseldi. Bu borcun büyük bir kısmı bankalar aracılığı ile sendikasyon kredileri olarak alındı. Şimdi, MB’ na göre reel sektörün döviz pozisyon açığı 80 milyar dolardır. Türkiye’ nin kısa vadeli dış borcu 50 milyar dolar civarındadır.  Özel sektör dış borç ödeme sorunu yaşarsa, elbette bundan finans sektörü de etkilenir.

 

—————————————————————————–

 

DIŞ BORÇ STOKU (MİLYAR DOLAR)

 

                                               2002                 2008

TOPLAM                     129.6                284.4

KAMU                           64.5                  77.6

ÖZEL SEKTÖR                         43.1                190.6

—————————————————————————-