Maliye kayıt dışı ekonominin Gayri Safi Milli Hasıla’ya oranını, santimine kadar hesapladı! Örneğin 2002’de bu oran yüzde 29.74 iken, geçen sene 30.07’ye yükselmiş... Hesaplar Binde 7 ‘yi bile gösterecek kadar hassas yapılmış!
Bütün dünyada kayıtdışı ekonominin en büyük kısmını Gayri Safi Milli Hasıla tahminlerine katılmayan “yer altı ekonomisi” oluşturur.
Eğer kayıt dışı ekonomi bu kadar hassas ölçülüyorsa, o zaman ülkede kimin kaç kilogram ve hatta gram uyuşturucu kaçırdığını da biliyoruz demektir. Bildiğimize göre kolayca da önleyebiliriz. Peki o zaman neden önlemiyoruz?
Yok eğer maliye yalnızca vergi kaçağını “kayıt dışı ekonomi” olarak tarif ediyor ve açıklıyorsa, o zamanda kayıt dışılığı yanlış tarif ediyor demektir… Zira vergi kaçağından yola çıkarak, toplam kayıt dışılığı ölçmek mümkün değildir. Çünkü uyuşturucu ve kaçakçılık gibi yer altı ekonomisi hem GSMH içine girmez, hem de vergi potansiyeli oluşturmaz.
Örneğin GSMH tahminlerinden KDV potansiyelini hesaplamak mümkündür. Ancak yer altı ekonomisinden dolayı ne kadar KDV kaçağı olduğunu söylemek mümkün değildir.
Kayıt dışı ekonominin, topluma ve ekonomiye verdiği zararlar saymakla tükenmez…
– Uyuşturucu ticareti ve kaçakçılık Türkiye için dünyada Avrupa Birliğinde olumsuz bir imaj yaratmıştır… Yaratmaya da devam edecektir…
– Bu durum, uluslararası ilişkilerde Türkiye‘yi zor duruma düşürmektedir.
– Etik değerleri tahrip etmektedir…
– Ayrıca, ekonomide haksız rekabet yaratmıştır… Yer altı ekonomisinde devletin işi vergi almak değil, bu faaliyetleri önlemektir… Vergi kaçıranlar ise, kaçırmayanlara karşı haksız rekabet yaratmaktadırlar… Rekabet edebilmek için vergi kaçırmayanları da vergi kaçırmaya zorlayacaktır.
– Hatta yer altı ekonomisinden yabancı yatırım sermayesi de ürküyor.
Bu zararları daha iyi hesaplamak ve kayıt dışılıkla mücadele etmek için, gerçek boyutlarını tahmin etmek zorundayız… Maliye bu işi abartılı yaptığı sürece, alınacak tedbirler de abartılı olacaktır… Belki kurunun yanında yaşta yanacaktır.