Türkiye İstatistik Enstitüsü, TL ve döviz ile borsa ve altın gibi finansal yatırım araçlarının Kasım ayında ve Kasımdan Kasıma son bir yılda, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde, reel getiri oranlarını açıkladı.
1) Kasım ayında en yüksek reel getiriyi altın getirdi. Altının bir aylık reel getirisi yüzde 3.83 oldu. Yıllık getirisi ise yüzde 11.23 oldu. Ancak yıllık getirisi yine de IMKB 100 endeksinin altında kaldı.
1970 petrol kriziyle onsu 35 dolar olan altın, kısa sürede önce 400 dolarlar seviyesine, sonra da 1980’ li yıllarda 800 dolara kadar çıkmıştı. 2001 yılında onsu 276 dolardı, bu gün ise 1384 dolardır. Dolar fiyatları son 40 yıldır, aşırı zig-zag’lı bir trent içinde seyretti. Ancak 2001 yılında 276 dolar olan bir ons altının, bu gün 5 kat artarak 1384 dolara çıkacağını kimse tahmin edemezdi.
Finansal piyasaların aşırı kırılgan olması ve spekülatif piyasa nedeniyle bundan sonra da altının nereye kadar artacağını tahmin etmek imkanı yoktur.
————————————————————————————————
KASIM AYINDA FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİSİ
(TÜFE ‘YE GÖRE, YÜZDE)
KASIM AYI BİR YILLIK
—————— —————-
MEVDUAT FAİZİ (BRÜT) 0.59 0.49
BORSA (IMKB 100 ) -0.22 35.80
DOLAR 1.14 -9.70
EURO -0.45 -17.10
KÜLÇE ALTIN 3.48 11.23
————————————————————————————————-
Mevduat faizi kasım ayında yüzde 0.59, son bir yılda ise 0.49 brüt reel getiri sağladı.
Kasım ayında, TÜFE olarak yıllık enflasyon yüzde 7.29 oldu. Nominal faiz üzerinden hesaplanan stopajı da hesaplarsak, son bir yılda mevduat faizinin reel getirisi eksi oluyor.
Kur artışı olmazsa, dolarını bozdurup mevduat faizi alanlar daha kazançlı çıkıyor. Diyelim ki dolar kuru bir yıl aynı düzeyde kaldı, dolarını bozdurup TL cinsinden mevduata yatıranların nominal faizden, brüt yüzde 8 ve net yüzde 6.8 geliri olacaktır. Yani kur artışı olmayacağı için mevduattan sonra parasını yeniden dolar çevirenler enflasyondan etkilenmeyecektir. Ancak bu gelirlerini dolar enflasyonu etkileyecektir. Dolar enflasyonu yüzde 2 ise demek ki dolarını mevduata yatırıp faiz geliri olanların, kur artışı yoksa, yeniden dolar aldıklarında yatırdıkları yaklaşık yüzde 6.5 reel faiz elde etmiş olacaklar. Bunun içindir ki, sıcak para kur lobisinin başıdır. Bunun içindir ki, sıcak paraya karşı önlem alamayan tek ülke Türkiye’dir.
Borsa ise kasım ayında yüzde 0. 22 zarar getirdi. Ancak yıllık bazda en yüksek getiriyi de yine borsa sağladı. Borsanın hızlı yükselmesi, aynı zamanda hızlı düşmesi riskini de getiriyor.
Demek ki, Kasımdan – Kasıma son bir yılda, sermaye piyasasında borsanın yıllık reel getirisi ile para piyasasında sıfır olan mevduat faizi getirisi arasında 35 yüzde reel puan fark ortaya çıkmış oluyor. Bu fark iki piyasa arasındaki dengesizliği ve piyasanın neden kırılgan olduğunu gösteriyor.
Dolar ve Euro’nun yıllık getirisi de eksi oldu. Bu demektir ki, TL bu senede değer kazandı. Merkez Bankası 2003 bazlı reel kur endeksine göre, TL yüzde 26 değer kazanmış görünüyor. Yani örneğin Doların bu günkü fiyatı 1.9 ile 2 lira arasında olmalıydı.