İstanbulluların Ekonomik Sosyal ve Siyasi Beklentileri

İSTANBULLULARIN EKONOMİK SOSYAL VE SİYASİ BEKLENTİLERİ
(ÖZET SONUÇLAR)

ARAŞTIRMA GRUBU
Prof. Dr. Esfender KORKMAZ
Doç. Dr. Levent ÜRER
Doç. Dr. Murat ÇAK
Mehmet İlker BİRGAN

Araştırma Tarihi : 7 Temmuz- 21 Temmuz 2011

Örneklem: İstanbul’da toplam 1522 kişi ile yüz yüze görüşme

Yöntem: Orantılı tabakalı, rastlantısal tesadüfi seçim (meslek ve cinsiyet kotası)

Hata Payı: %95 güven aralığı

İSTANBUL ÜNİVERSiTESİ  İKTİSAT FAKÜLTESİ MEZUN VE MENSUPLARI VAKFI
( İKTİSATLILAR  VAKFI )

Soru : 1 ) Sizce Türkiye’nin çözülmesi gereken en önemli 1’inci sorunu  nedir ?

İstanbulluların %44,4’ü işsizlik ve yoksulluğu çözülmesi gereken  en önemli sorun olarak görüyor.

Halkın %24,3’ü ise güvenlik ve terörü  ikinci sırada  çözülmesi gereken en önemli sorun olarak  görüyor.

Çözülmesi gerekli gördüğü  sorunlar arasında en son sırada %2,3 ile yolsuzluk  geliyor.  Bu oran  ilk bakışta , ‘’ acaba yolsuzluk  toplum tarafından kanıksandı mı ‘’ gibi bir  soruya neden olmaktadır.

Aslında , yolsuzluğun son sırada yer almasının  nedeni , işsizlik ve terör gibi  insanların doğrudan kendisiyle ilgili  temel sorunları daha ağır bir sorun olarak görmesinden ileri gelmektedir.

Soru: 2)  Aşağıdaki kurum ve kuruluşlardan en çok hangisine güven duymaktasınız … Sıfır ile on arasında puan vererek sıralayınız .

İstanbullular 10 üzerinden   7,1 puan vererek en çok orduya güven duyduğunu  belirtmiştir.  2010 yılında Vakfımız tarafından  yaptırılan ‘’Riskler ve Beklentiler 2010 : İstanbul araştırması ‘’ na göre orduya olan güven daha yüksek ,yüzde  7.7 idi.

Son bir yılda , bu güven 0.6 puan düşmüştür. Ancak sonuçlara göre yine de  Ordu halkın en fazla güvendiği kurumdur.

İstanbul Halkının en çok güven duyduğu kurumlar arasındaCumhurbaşkanlığı 6,8 ile ikinci sırada gelmektedir. Cumhurbaşkanlığını  5,9 ile Emniyet  güçleri izlemektedir.

İstanbulluların  en az güven duyduğu kurumlar arasında , yedinci sırada siyasi partiler ( 3.5 puan ), sekizinci ve en son sırada ise medya  ( 3.1 puan ) gelmektedir.

Soru : 3 )  Resmi istatistiklere göre kişi başına gelirin 10.000 doların üstüne çıkmasının sizin aile gelirinize yansıdığına inanıyor musunuz?

İstanbulluların yüzde  (29.30 kesinlikle inanmıyorum + 33.50 inanmıyorum  ) = toplam 62,80’i Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TUİK) ilan ettiği kişi başına 10.000 dolarlık fert başına milli gelir düzeyinin kendi aile gelirine yansımadığına inanıyor.

İstanbulluların yüzde (16.30+8.70)=25.00’i ise ilan edilen milli gelirin aile gelirine yansıdığını düşünüyor.

Soru  : 4) Ailenizin son 1 yıl içindeki maddi durumu nasıldı?

İstanbul Halkının %26,30’u son bir yılda tasarruf yapabildiğini belirtmektedir.  Halkın  yüzde 27.20 ‘si ise Geçinebilmek için  borçlanmak zorun da kaldığını söylüyor.

Halkın yüzde 37’si ise geliri ile ancak geçinebildiğini söylüyor.

Soru : 5) Geliriniz aylık harcamalarınızı karşılamaya yetiyor mu?

İstanbulluların %54,8’i gelirinin aylık harcamalarına yettiğini, %45,2’si ise yetmediğini söylemektedir. Önceki 3. soruya cevap verenler içinde gelirimle ancak geçinebildim diyenlerle,  tasarruf yapabildim, diyenlerin toplamı yüzde 63 idi.  Bu oran da yüzde 54.8’ oranına yakın bir orandır.

soru : 6) Geliriniz aylık harcamalarınız karşılamaya yetmediğinde ne yapıyorsunuz?

Geliriniz aylık harcamalarınızı karşılamaya yetmediğinde ne yapıyorsunuz’ sorusuna, ‘yetmiyor’ diye cevap verenlerin %26,10’u harcamalarını kıstığını, %64,30’u ise çeşitli yollarla borçlandığını belirtmişlerdir. Borçlanma yollarını %24,50 kredi kartı, %26,10 kredi kullanma, %13,70 akraba ve tanıdıktan borç alma olarak belirtmişlerdir.

TABLO  6  ÖZET İ:

AYLIK GELİRİ,  HARCAMALARINA YETMEYENLERİN ,

YÜZDE 64.30’U BORÇLANIYOR.

YÜZDE 24.50 ‘SI HARCAMALARINI KISIYOR

Soru: 7) Herhangi bir kuruma ya da kişiye borcunuz var mı?

İstanbul’luların %70,90’ı, yani yaklaşık yüz kişiden 71’i boçlu olduğunu belirtmiştir. Üç kişiden biri de borcunun olmadığını söylemiştir.

Soru :8 ) 2012 yılı içerisinde aşağıdaki harcama gruplarında ne tür bir değişiklik bekliyorsunuz?

	Artacak %	Değişmeyecek %	Azalacak %
Sağlık	36,5	51	12,5
Ulaşım	62,3	29,6	8,1
Gıda	68,4	24,8	6,7
Isınma	66,7	26,6	6,7
Telefon/İnternet	51,6	37	11,4
İçki ve Sigara	34,9	43,8	21,3
Özel Okul Dershane	32	50,6	17,4
Giyim	50	38,6	11,4
Dışarıda yemek harcaması	30,8	48,9	20,3
Tiyatro, sinema	23,6	54,2	22,2
Yeni mobilya, beyaz eşya	29,6	48,1	22,3
Tatil Harcamaları	41,1	33,5	25,4

İstanbulluların   çoğunluğu ,  2012 yılında  Ulaşım ,  gıda , ısınma , telefon / internet ve giyim  harcamalarında bir artışın olacağını ,

Sağlık ,okul , dışarıda yemek ,Tiyatro ve sinema , yeni mobilya – beyaz eşya  harcamalarının değişmeyeceğini  , bildirmişlerdir.

Harcamalarımız azalacak diyenlerin oranı değişmeyecek ve artacak diyenlere göre daha düşük kalıyor.

TABLO ÖZETİ :

2012 YILINDA İSTANBULLULARIN :

ARTACAĞINI  DÜŞÜNMDÜĞÜ HARCAMALAR :

ULAŞIM-GIDA –ISINMA – TELEFON/İNTERNET –GİYİM

 

AYNI KALACAĞINI DÜŞÜNDÜĞÜ HARCAMALAR :

SAĞLIK-OKUL –TİYATRO VE SİNEMA –MOBİLY –BEYAZ  EŞYA

Soru :9)  2012 yılındaTürkiye’de iş bulma olanaklarındanasılbir değişiklikolacağınıbekliyorsunuz?

İstanbul’da yaşayanların yüzde 37.20‘si 2012 yılında iş bulma olanaklarının değişmeyeceğini  düşünüyor.

2012 yılında iş bulma olanakların artacağını bekleyenler  yüzde( 29.20 artacak +  9.30 kesinlikle artacak ) =  38.5 ,

iş bulma olanaklarının azalmasını bekleyenlerden  yüzde ( 9.50  kesinlikle azalacak + 14.80 azalacak ) = 24.3‘

İş bulma olanakları  artacak diyenler , azalacak diyenlerden  daha fazladır. Arada 14.2 puan fark var.

Bu durum , İstanbul’da yaşayanların iş bulma olanakları konusunda iyimser olduğunu gösteriyor.

ÖZET : İSTANBUL HALKI İŞ BULMA OLANAKLARININ ARTACAĞINI  BEKLİYOR. İYİMSER

Soru : 10 ) 2023 yılı, (Cumhuriyetimizin 100.yılında) ülkemizin en

basta gelen ekonomik hedefihangisi olmalıdır?

İstanbullular , Cumhuriyetin yüzüncü yılında , işsizliğin düşürülmesini en önemli hedef olarak görmektedir. Yüzde 27’si ise, en önemli  hedefin ‘’ yüksek ekonomi,k kalkınma hızı ‘’ olması gerektiğini  söylemiştir. Cari açığın azaltılmasını önemli görenler yüzde 11  ve bölgeler arası kalkınmışlık farklarını azaltmanın en önemli hedef olmasını isteyenler oranı  da yine yüzde 11 ‘dir.

Soru :11) Yargı sistemini güvenilir buluyor musunuz?

2010 yılındaki Anayasadan sonra Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nda (HSYK) yapılan yasal değişiklik, Ergenekon gibi davalar ve tutukluluk süreleri, yargıyı devamlı gündemde ve tartışma zemininde tutmuştur. Bu nedenle halkın yargıya güvenip güvenmediği sorusu gündeme gelmiştir. Bu soruya İstanbul’luların %71,30’u yargıya güvenmediğini belirterek yanıt vermişlerdir.

Soru : 12 )  Eğer cevabınız hayır ise, güvenilir bulmamanızın temel nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi düşünürsünüz?

Yargıya güvenmiyorum diyen %71,30’luk kesim, neden güvenmediğini şu gerekçelere bağlamıştır:

• %34,90’u yargı iktidara bağımlı hale geldiği için,
• %33,10’u yargının çeşitli müdahalelere açık olduğunu düşündüğü için,
• %12,80’i ise ile yargılama süreci uzun olduğu için yargıya güvenmediğini belirtmiştir.

Soru : 13 ) Ergenekon ve Balyoz gibi davalar sizi rahatsız ediyor mu?

İstanbulluların %55’i Ergenekon ve Balyoz gibi davalardan rahatsız olduğunu belirtmektedir.

Soru : 14) Eğer cevabınız evet ise bu tür davaların sizi neden rahatsız ettiğini düşünüyorsunuz?

Halkın bu davalardan rahatsızlık duymasının ardında yatan temel nedenler ise;

• Davaların siyasi nitelik kazanması ,Yüzde 42.60 
• Ordu ile ilgili gerekçeler = 38.30

• Kişilik  haklarının ihlali = yüzde 19.10 

Soru : 15) Ergenekon davası nedeniyle tutuklu bulunan Milletvekilleri için, CHP’nin tüm Milletvekillerinin 14 gün süresince mecliste yemin protestosu sizce doğru muydu?

İstanbul’luların yüzde 77,30’u CHP’nin 14 günlük yemin boykotunu doğru bulmadığını ifade etmiştir. Yüzde 22,70’i ise doğru bulduğunu söylemiştir. 12 Haziran seçimlerinde CHP’nin İstanbul genelinden aldığı oy oranının %31,39 olduğu göz önüne alındığında, CHP’ye oy verenlerden 9,2 yüzde puanlık   bir kesiminin CHP’nin yemin protestosundan memnun kalmadığını söylemek mümkündür.

Soru :16)  Eğer cevabınız evet ise, neden doğru olduğunu düşünüyorsunuz?

CHP’nin yemin protestosunun doğru olduğunu düşünen yüzde 19,70’lik kesim, gerekçe olarak ilk sırada, Halk iradesinin daha önemli olduğunu (yüzde 32) ve ikinci sırada siyasi vefayı (yüzde 26,70) göstermiştir.

Soru : 17)  Eğer cevabınız hayır ise, neden yanlış olduğunu düşünüyorsunuz?

İstanbullular  14 günlük boykota şu gerekçelerle yanlış demiştir :

Yüzde 30,20’si  ‘’Halk miletvekillerini yasama görevi için seçti ,

Yüzde 29,70’i   ‘’ Siyasi partiler yargıya saygılı olmalıdır ‘’

Yüzde 18,70’i   ‘’ Devlet yöneytimine talip olan partiye boykot yakışmaz ‘’

Yüzde  11,80i ‘’ Verilen tepki çağdaş bir tepki değildir ‘’

Yüzde  10’u ise ,CHP boykot yerine meclise yasa teklifi verebilirdi ‘’

Soru :18 ) Sizce özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğini düşünüyor musunuz?

İstanbulluların yüzde 53 ‘30’u özel hayatlarının gizliliğinin ihlal edildiğini söylüyor.

Soru: 19)  Telefonunuzun dinlendiğini düşünüyor musunuz?

İstanbulluların yüzde 44.10’ kendi telefonunun dinlendiğini düşünüyor. Yüzde 55.90’ ı ise dinlenmediğini düşünüyor.

Soru : 20 )Mevcut yükseköğretim sisteminden memnun musunuz?

İstanbulluların üçte ikisinden fazlası, yüz kişiden  77.5 kişi.  Yüksek öğrenim sisteminden memnun değil. Memnun olanların oranı ise yüzde 22.50’ de kalıyor.

Soru : 21 ) Eğer cevabınız hayır ise, memnuniyetsizliğiniz hangi nedenden kaynaklanmaktadır?

Üniversiteden memnuniyetsizik , sınav sistemi ile Program ve araştırmanın yetersiz olmasından kaynaklanıyor.

Soru :22 )  2011 yılında yapılan üniversiteye giriş sınavında yaşanan şifre skandalının sizce sorumlusu kimdir?

Şifre skandalından, İstanbullular,  öncelikle ÖSYM ve Hükümeti sorumlu tutmaktadır.

Soru : 23)  12 Haziran 2011 seçimlerinden sonra oy verdiğiniz siyasi partiden ne bekliyorsunuz?

İstanbulluların yüzde 27,30’u oy verdiği partiden yeni iş olanağı yaratılmasını istiyor. Yüzde 26,40’ı terörün önlenmesini, yüzde 26,30’u  anayasanın değiştirilmesini istiyor.

Anayasa Birliği üyelik sürecinin  tamamlanmasını isteyenlerin oranı ise yüzde 9.

Soru :24 ) 12 Haziran genel seçimlerinde oyunuzu isabetli verdiğinize inanıyor musunuz?

12 haziran seçimlerinde  ankete katılanların;

Yüzde 15.80’i oy vermediğini söyledi.

Yüzde 73.40’ı da , oyunu isabetli verdiğini söyledi.

Yüzde  10.80’i verdiği oydan dolayı pişman olduğunu söyledi.

Bağımsızlara  ve siyasi partilere oy veripte , şimdi pişman olanları oy veren yüzde 73.4  içinde  oranlarsak :

• Bağımsızlara oy verenlerin yüzde 0.4’ü,
• MHP’ye oy verenlerin  yüzde 3.54’ü
• CHP ‘ye oy verenlerin yüzde yüzde 4.76’sı
• Ak partiye oy verenlerin yüzde 5.99’u verdiği oydan pişman olduğunu belirtmiştir.

Soru: 25 ) 2023 yılında (Cumhuriyetimizin 100. yılında) aşağıdakilerden hangisi ülkemiz için en önemli hedef olmalıdır?

Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında , halkın yüzde 53,10’u, ülkenin bölünmez bütünlüğünü en büyük hedef olarak görüyor. İkinci sırada yüzde 16,60 ile ülkede asayiş ve güvenin korunması geliyor. İfade ve düşünce özgürlüğünü en önemli hedef olarak görenlerin oranı 12,30, demokratik yoldan halkın yönetime katılmasını isteyenlerin oranı ise 11,30’dur.

Halkın yaklaşımı , ülke bütünlüğü ve güvenlik olmadan , demokrasi olmayacağı şeklinde tercüme edilebilir.

Tablo 8 , in ekleri :

Ek 1): Sağlık 2012 yılında aşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

İstanbulluların yarısı, yüzde 51’i 2010 yılında sağlık harcamalarının aynı kalacağını, yüzde 36’sı ise artacağını düşünüyor.

Ek 2) Ulaşım 2012 yılında aşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz

Ek 3)Gıda 2012 yılındaaşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Ek 4) Isınma2012 yılındaaşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Ek 5) Telefon 2012 yılındaaşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Ek 6) İçkiSigara 2012 yılındaaşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Ek 7) Özel Okul 2012 yılındaaşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Ek 8) Giyim 2012 yılındaaşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Ek 9)Yemek 2012 yılında aşağıda ki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Ek 10) Tiyatro 2012 yılındaaşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Ek 11) Yeni Mobilya 2012 yılındaaşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Ek 12) Tatil Harcamaları  2012 yılındaaşağıdaki harcamalarınızın nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

DEMOGRAFİK SONUÇLAR
Araştırmada İstanbul’da evreni temsil eden örneklem üzerinde genişlemesine bir saha araştırması uygulanmıştır. Saha araştırmasında yapılandırılmış bir soru formu uygulanmıştır. Soru formu eğitilmiş anketörler tarafından deneklere yüzyüze uygulanmıştır. Örneklem seçiminde iki aşamalı bir yöntem uygulanmıştır. İlk aşamada tabakalı örneklem sistemi uygulanarak, İstanbul ilçeleri içinden İstanbul’un tüm nüfusunu temsil kabiliyeti olan 20 ilçe seçilmiştir. Bu 20 ilçe İstanbul toplam nüfusunun %75,67’sini oluşturmaktadır. İlçelerdeki denek sayısı, ilçenin nüfusuna göre oransal olarak hesaplanmış ayrıca meslek kotası uygulanmıştır. Toplam 1500 kişilik örneklemin ilçelere göre dağılımı aşağıdaki gibidir.

Avcılar	73
Bağcılar-Güngören	65
Bahçelievler	74
Bakırköy	86
Beşiktaş	78
Beyoğlu	73
Fatih	148
Gaziosmanpaşa	55
Küçükçekmece/Bahçeşehir	57
Kadıköy	122
Kağıthane	56
Kartal	86
Maltepe	80
Sarıyer	59
Sultanbeyli	41
Şişli	69
Ümraniye	101
Üsküdar	93
Zeytinburnu	86
TOPLAM	1500

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Şekil 1:Cinsiyete göre dağılım

Şekil 1: Yaş gruplarına göre dağılım

		Frekans	Yüzde	Kümülatif Yüzde
Değer	18 – 24 yas arası	369	24,6	24,6
	25 – 39 yas arası	670	44,7	69,3
	40 – 54 yas arası	342	22,8	92,1
	55 ve üstü yaş	119	7,9	100,0
	Toplam	1500	100,0

		Frekans	Yüzde	Kümülatif Yüzde
Değer	Kadın	660	44,0	44,0
	Erkek	840	56,0	100,0
	Toplam	1500	100,0

 

 

 

Şekil 2: Eğitim durumuna göre dağılım

		Frekans	Yüzde	Kümülatif Yüzde
Değer	Okur – Yazar değil	12	,8	,8
	Okur – Yazar	93	6,2	7,0
	İlköğretim	252	16,8	23,8
	Lise	539	35,9	59,7
	Üniversite ve üstü	604	40,3	100,0
	Toplam	1500	100,0

Şekil 3: Hane halkı sayısına göre dağılım

		Frekans	Yüzde	Toplam Yüzde
Değer	1 – 3 kişi	570	38,0	38,0
	4 – 6 kişi	871	58,1	96,1
	7 ve üstü	59	3,9	100,0
	Toplam	1500	100,0

Şekil 4: Meslek gruplarına göre dağılım

		Frekans	Yüzde	Toplam Yüzde
Değer	Uzmanlık gerektiren meslekler	132	8,8	8,8
	Özel ya da kamu sektöründe şirket yöneticisi	82	5,5	14,3
	Memur	105	7,0	21,3
	İşveren	42	2,8	24,1
	Esnaf	116	7,7	31,8
	Satış/Müşteri Temsilcileri vb.	111	7,4	39,2
	İsçi	189	12,6	51,8
	Hizmetçi Odacı-Temizlik İşçileri-Sekreter vb.	91	6,1	57,9
	Emekli	116	7,7	65,6
	Ev kadını	197	13,1	78,7
	Örgenci	180	12,0	90,7
	İşsiz	127	8,5	99,2
	Diğer	12	,8	100,0
	Toplam	1500	100,0

Şekil 5: Hane halkı gelirine göre dağılım

		Frekans	Yüzde	Gerçek Yüzde	Toplam Yüzde
Değer	Geçinecek kadar kazanmıyorum	408	27,2	27,3	27,3
	Geçinecek kadar kazanıyorum	661	44,1	44,2	71,4
	Tasarruf yapabiliyorum	234	15,6	15,6	87,1
	Lüks tüketim mallarını alabiliyorum	125	8,3	8,3	95,4
	İstediğim her şeyi alabilecek durumdayım	69	4,6	4,6	100
	Toplam	1497	99,8	100
Cevap Vermeyen		3	0,2
Toplam		1500	100