ÜÇ gündür hükümet programının eleştirisini yapıyoruz… Bu programda öne çıkan husus yapılacaklardan çok yapılanların anlatılmış olmasıdır.
Zaten yapılacaklar da IMF reçetelerinin devamıdır.
IMF politikaları içinde şimdilerde öne çıkan iki konu var… Birisi, enflasyon hedeflemesinin ve diğeri de dalgalı kur sisteminin vazgeçilmez olduğudur.
Aslında Türkiye 2006 yılında enflasyon hedeflemesi uyguladı… Ancak hedeften yüzde 100 sapma olduğu için, ülke riski arttı… Faizler düşmedi.
ENFLASYON hedeflemesine gitmek için bir ülkede şartlar uygun olmalıdır… Enflasyon yapısal olarak tek rakama inmelidir. Türkiye’de döviz kurları çıpa olarak kullanıldı… Düşük kur enflasyonu düşürdü… Kur artınca enflasyon da artıyor… Bu şartlarda enflasyon hedeflemesine gitmek doğru bir yol değil.
Dalgalı kur
DALGALI kur, baştan beri yanlıştı… Dolarizasyonun olduğu, vadeli döviz işlemlerinin gelişmemiş olduğu, reel faizlerin çok yüksek olduğu bir ekonomide, dalgalı kur sistemi çalışmaz…
Sıcak para yüksek reel faiz ve spekülatif kârların olduğu ülkelere, aynen köpek balığı gibi reflekse geçerek saldırır… Döviz arzı artar… Kur piyasası oluşmaz ve düşük kalır.
Türkiye’de kur düşük kalınca, ithalat ucuzladı… Ara malı, hammadde ve tüketim malı ithalatı arttı. İthalata dayalı büyüme ithalata bağımlı bir üretim yapısı oluştu. Cari açık sürdürülemez boyuta ulaştı.
IMF yine bölgeler arası gelişmişlik farkının giderilmesi için, alt yapı ve yetişmiş işgücünün özendirilmesi gerekir diyor.
Faiz dışı fazla
FAİZ dışı fazla uygulaması, köprü, yol gibi fiziki alt yapı yatırımlarını engelledi… IMF’nin şart koştuğu yüzde 6.5 oranında faiz dışı fazlayı tutturmak için, AKP Hükümeti en kolay yolu seçti… Alt yapı yatırımlarını daralttı…
Aslında personel giderlerini fazla kısamazdı… Zaten maaş ve ücretler düşüktü… Cari harcamalar zaten yetersizdi… Memurun telefonunu kıstı… Bu defa işler hiç yürümedi… Çiftçiye verilen desteği kıstı… Ancak, sosyal güvenlik açıklarına daha çok kaynak aktarmak zorunda kaldı…
Sonuçta, eğitim ve sağlık harcamaları gibi sosyal alt yapı ve köprü ve yol gibi fiziki alt yapı yatırımlarını kıstı. Bunun içindir ki bugün sağlık ve eğitim sistemi bozuldu… Bunun içindir ki bu gün trafik anarşisi doğdu.
Faiz dışı fazla iç borcuda azaltmadı… İç borç stoku reel olarak arttı.
Çözüm için
BİZİM gibi ülkelerde, önce belediyeler dahil tüm kamu kaynaklarını bir araya getirerek kamu bütçesi oluşturmak gerekir… Sonra bu bütçeyi meclis denetimi altına sokmak gerekir… Sonra da faiz dışı fazla yerine, bütçe açığının en aza indirilmesi şeklinde hedef seçilmesi gerekir… Aksi halde bütçe ile kamu kaynaklarının etkin dağılımını sağlamak imkânı yoktur.
Enflasyon hedeflemesi