Kasım 2020 itibariyle işsizlik verileri açıklandı.
- Açıklanan işsiz sayısı , 4 milyon beş bin ; bir yıl önceki yıla göre 303 bin kişi azalmış ,
- Açıklanan işsizlik oranı yüzde 12,9 ; bir yıl önceki yıla göre yüzde 0,4 azalmış.
- İş aramayan işsiz sayısı , 4 milyon 832 bin ; Bir yıl önceki yıla göre 2 milyon 303 bin kişi artmış.
- Fiili işsiz sayısı 8 milyon 832 bin ; bir yıl önceki yıla göre 2 milyon 303 bin kişi artmış
- Filli işsizlik oranı yüzde 24,6 ; bir yıl önceki yıla göre 5,8 puan artmış.
İş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı işsiz ilan edilenlerden daha yüksek. Bu durum Cumhuriyet tarihinde hiçbir yıl görülmedi. Dünyada başka bir ülkede de yok.
İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar iş aramak için herhangi bir kuruma başvurmayanlardır. Acaba bunlar pandemi var , nasıl olsa iş bulamam diye iş aramayanlar mıdır ? Yoksa TÜİK’in halının altına süpürdüklerimidir? Ama mızrak çuvala sığmaz. İşsiz sayısı ; 8 milyon 832’bindir.
Ne olursa olsun Türkiye şartlarında fiili işsiz sayısına bakmak gerekir. Filli işsiz sayısı 8 milyon 832 bindir.
Halen , pandemi nedeni ile işçi çıkarma yasağı var. Bu yasak kalktıktan sonra, iki kişiden birinin işsiz olacağı şimdiden anlaşılıyor.
İktidarın 2023 aya füze projesi veya uzaya insan gönderme projesi işsiz sayısını azaltmaz. Türkiye beyin göçü yaşıyor. Füzeyi kiminle yapacaksın. Dini kullanmakta işsizliği çözmez. Çünkü İşsiz ve aç insanlar ibadet te yapamaz.
Rusya’nın dağılma yıllarında , İstanbul Üniversitesi ile Rus bilimler akademisinin bilimsel işbirliği çalışması vardı. Akademiye ait otelde sabah çantamı bıraktığım görevliyi bulamadım. 48 saat sonra gelir dediler. Bizde herkes 24 saat çalışıyor . 48 saat tatil yapıyor. Bunun nedeni herkese iş vermekmiş. Ama o yıllarda Moskova’da iki-üç aile bir dairede yaşıyordu. Bırakın projeyi , Rusya’nın uzay yarışında fiilen önde olması bile Sovyetlerde çökmeyi ve dağılmayı önleyemedi.
AK parti iktidar olduğu yıl , Türkiye’nin nüfusu 66, 4 milyondu. 2020 Kasım ayında 83,1 milyona çıktı. 16,7 milyon arttı. Buna karşılık istihdam aynı yıllarda 21 milyondan 27 milyona çıktı. 6 milyon arttı. Böylece AK parti iktidarında 10,7 milyon istihdam dışında kaldı.
Gelişmekte olan ülkelerde , tarımda işgücü fazlası aynı zamanda sanayi için ucuz emek kaynağıdır. Bu nedenle tarımdan göç , yeni işgücü yaratır. Tarım sektöründe istihdam azalır , sanayi sektöründe artar. Türkiye de tarımdan göç oldu. Ama aynı zamanda Erken sanayisizleşme dönemine girdik. Şehre gelenler , yoksul mahallelerin sayısını artırdı.
İşsizliğin sürekli artmasının birden fazla nedeni vardır. Ama bunların içinde en önemlileri ; Bir… Genel olarak ta siyasi iktidarın planlı bir istihdam politikası olmadı. İki .. Üretimde kullanılan ithal girdi payı yüksektir. Bu yapı Siyasi iktidarın Türkiye şartlarına uymayan dalgalı kur politikası ve kontrolsüz kambiyo rejimi uygulaması sonucunda oluştu. Çözümsüz değil , ama anlaşılıyor ki iktidarın böyle bir niyeti yok.
Siyasi iktidar halkın işsizlik tepkilerini değerlendirmek istemiyor . Sandıktan çıkmayı yeterli görüyor .
Söz gelimi ; İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde bir grup öğretim üyesi ve öğrenciler tarafından yapılan ‘’Riskler ve Beklentiler 2010 – İstanbul Araştırması’’nda açık uçlu soru olarak sorulan, ‘’Sizce Türkiye’nin çözülmesi gereken en önemli sorunu nedir? ‘’ sorusuna, Halkın yüzde 56.1’i ,’’İşsizlik ve Ekonomik sorunlar‘’ şeklinde cevap vermiştir.
Geçen sene de Yeditepe Üniversitesi ile MAC danışmanlığın yaptığı ankette de iş bulmanın acil bir sorun olduğu anlaşılıyor.
İşsizlik ekonomik sorunların en ağırıdır. Gelir dağılımını bozar, ekonomik ve sosyal dengeyi bozar. Çözümü de planlı -programlı istihdam politikası ile olur. Bu günkü günübirlik politikalar ile bu işsizlik sürdürülemez.