Ocak-eylül,9 aylık dış ticaret açığımız geçen yılın aynı dönemine göre,yüzde 26.4 artarak 32.1 milyar dolara yükseldi…Açığın artmasında petrol fiyatlarının da etkisi oldu..Ancak temel neden YTL’nin aşırı değerli olmasıdır.
YTL’nin aşırı değerli olması demek ihracat mallarımızın diğer ülkelerin mallarına göre pahalı olması demektir.Örneğin Türkiye de ihracatçının iki liraya mal ettiği bir malı, maliyeti kurtarması için , 1.49 dolar’a satması gerekir.Oysaki eğer dolar kuru YTL karşısında düşük olmayıp ta gerçek fiyatı olan iki lira olsaydı,o zaman ihracatçı malını 1 dolara satacaktı.
YTL aşırı değerli,kurlar bu kadar düşük devam ettiği sürece,dış ticaret açığı ve cari açıktan kurtuluş yoktur.
Öte yandan düşük kur sorunu ihracattaki yapıyı da etkiliyor.Tekstil ve konfeksiyon gibi talep elastikliği yüksek olan malların ihracatı daha önce sıkıntıya girdi.
Bir ihraç malının Fiyatının Talep elastikiyetinin yüksek olması,fiyat artışı olunca o mala olan talebin daha fazla azalmasını ifade ediyor.
Ayrıca Çin rekabeti de tekstil ihracatını olumsuz etkiledi.
Bu sene 9 aylık dönemde AB’nin toplam ihracat içindeki payı da azaldı..Geçen sene toplam ihracatın yüzde 54.3’ü AB’ye yapılırken bu sene bu oran yüzde 52’ye geriledi…Bu gerilemede tekstilin payı var.
AB’nin ihracattaki payı azalırken,Birleşik Devletler Topluluğu’nun(BDT) payında artış var..Geçen yıl ihracatın yüzde 12.7’sini bu ülkelere yapmıştık..Bu sene bu pay yüzde 14.4’e yükseldi.
AB ile müzakerelerin başlamasına rağmen,bu sene AB’den yaptığımız ithalat ‘ta azaldı.AB’nin ithalatımız içindeki payı yüzde 47.1’den ,yüzde 42.2’ye geriledi.İthalatın gerilemesinin bir nedeni,otomobil ithalatıdır.Geçen sene patlayan otomobil talebi bu sene aynı devam etmedi…Ayrıca bu sene petrol ithalatının artması ‘AB’nin ithalattaki göreceli payını düşürdü..
İhracatımızın sermaye malı,ana malı ve tüketim malı olarak yapısına gelince..Sermaye mallarının payında çok az artış oldu..
İhracatçının verimlilik artışı ve işçi ücretlerindeki reel düşmesiyle elde ettiği avantajlar da bitti.. Ve ayrıca düşük kurdan dolayı daha ucuza geldi için giderek daha çok ithal girdi kullandı.. Ancak tamamını ithal girdi kullanamayacağına göre , bu avantajın da sonuna geldi.. Kur artışı olmazsa , ihracatın sürdürülmesi imkansız görünüyor.