IMF’nin, güdümüne giren gelişmekte olan ülkeler, yine IMF şablonuna uyarak, devlet borçlarını olduğundan küçük göstermektedirler.
Hazine 2004 yılı kamu net borç stokunu, 272 katrilyon olarak açıkladı. Borç yükü de, yani toplam borç stokunun Gayri Safi Milli hasılaya Oranı ‘da yüzde 63.5 oldu.
Yani bu hesaba göre Maastricht kriterlerine yaklaştık…
Gerçekte ise kamu net borç stoku, nakit durumunu gösteriyor… Devletin gerçek borcunu göstermiyor… Devletin gerçek borcu, Toplam kamu borç stoku olarak açıklanan 332 katrilyondur… Bu hesaba göre, toplam borç yükümüz yüzde 77.4’tür... Aksi halde kendi kendimizi kandırmış oluruz.
1) Devlet borcu, devletin faiz verdiği toplam borçlarıdır. Burada devlet net borç stokuna değil, toplam kamu borç stoku için faiz ödemektedir. Bu anlamda devlet borcunun Brütü neti olmaz.
2) Hazinenin açıkladığı aşağıdaki tablo nakit tablosudur… Devletin gerçek borcunu göstermiyor… Zira
– Kamu net borç stokunu hesaplamak için, 18.7 katrilyon tutan Kamu mevduatı borç stokundan indirilmiştir. Bu yanlıştır. Çünkü kamu mevduatı devletin alacağı değil ki, borcundan indirelim… Tersine bu mevduat kamu harcaması yapmak için yatırılan mevduattır… Örneğin Müteahhit iş yapmış, tahakkuk yapılmış, ancak ödeme henüz yapılmamış… Yani bu mevduatın içinde müteahhidin alacağı var… Veya TİKA’ya aittir… TİKA bu parayı yurt dışında bir proje için ödeyecektir. Yahut TÜBİTAK’a aittir… TÜBİTAK yaptırdığı araştırmalar için bu parayı peyderpey ödemektedir. Bunların devlet borcundan düşülmesi doğru değildir.
– İşsizlik sigortası fonu net varlığı 13.3 katrilyonda aynı şekilde borç stokundan düşülmüştür… Bu da yanlıştır… Oysaki bu parada devletin alacağı değil… Tersine bu para içinde işçinin ödediği primler de vardır… Ve işçi adına devlete emanet edilmiş bir paradır… Zamanı geldiğinde bu parayı da devlet işsize ödeyecektir. Kaldı ki Hazine bu parayı kullandığında faiz ödemektedir.
Devlet konut edindirme yardım fonu ve tasarruf teşvik kesintilerini de kullanmıştı… Ancak zamanı gelince bunları nemaları ile ödemek zorunda kaldı… Yani bu paraları devletin kullanması borç yükünü azaltmıyor… Tersine artırıyor.
– Merkez bankası net varlılarının tamamının toplam borç stokundan düşülmesi de yanlıştır.
Hazine kamu net borç stoku hesabını bu şekilde yaptığı sürece yalnızca kendini aldatır… Örneğin sabit sermaye yatırımı için gelmek isteyen yabancı sermayeyi aldatamaz… Medya doğruları yazdığı sürece halkı da aldatamaz.Medya yazmasa da “Güneş balçıkla sıvanmaz..’’
Ve hazine benim, ‘’borç idaresini hazineden ayırmak gerekir’’ tezimi güçlendirir.
___________________________________________
Hazineye göre 2004 yılı kamu net borç stoku :
Katrilyon Lira
Toplam kamu borç stoku …………………. 332
Merkez Bankası net varlıkları……………… – 28
Kamu mevduatı………………………………..- 19
İşsizlik sigortası fonu…………………………. – 13
Kamu net borç stoku ……………………… 272