Yatırımlar, her dönemde teşvik gördü… Teşvik’i sanayi kanunu Osmanlıdan intikal etti… Birkaç defa revize edilerek uygulandı.. Teşvik sistemi planlı yıllarda da uygulandı… Özal döneminde daha kapsamlı ve selektif olarak uygulandı… Turizm ve ulaştırma sektörlerine, geri kalmış yörelere nakdi teşvikler verildi. Yani bu yatırımların maliyetinin bir kısmı toplum tarafından karşılandı…
Teşvik sistemi, çok istismar edildi… Ancak Sektörel bazda başarılı da oldu… Örneğin Turizmin gelişmesinde çok etkili oldu…
Gelişmişlik farkını azaltmak amacıyla geri kalmış yörelere verilen teşviklerde ise tam bir başarısızlık yaşandı… Çünkü bu yöreler için verilen teşviklerde siyasi kayırmalar ön plana çıktı… Gelişmemiş olan yörelere verilen teşvikler nedeniyle yarım kalmış yatırımlar mezarlığı oluştu… Birçok yatırım yalnızca dört duvar olarak kaldı.
Bugünkü teşvik sisteminden de bizzat teşvik görenler memnun değiller… Zira teşvik sistemi bu defa yalnızca popülist politikanın bir aracı olarak kullanılmaya başlandı… Mecliste bastıran milletvekilleri, kendi seçim bölgelerini “Kalkınma da öncelikli iller” kapsamına alabiliyor.
Plan Bütçe komisyonunda teşvikli il sayısına 13 il daha ilave edildi… Ve sayı 49’a yükseldi…
Teşviklerde, Fert başına gelir düzeyinin 1500 doların altında olması da bir çözüm olmadı… Zira, eğer fert başına geliri 700 dolar olan Ağrı ili ile, 1500 dolar olan Kırıkkale’yi aynı kefeye koyarsanız, kimse ağrıda yatırım yapmaz… Herkes Kırıkkale’de yapar…
Kimse memnun olmadığına göre, Teşvik sistemine yeni bir yaklaşım getirmek zorundayız… Bu nedenle:
1) Bölgeler arası gelişmişlik farkını ortadan kaldırmak için, il bazına göre farklı ve aynı ilde de sektör bazına göre farklı teşvikler verilmelidir…
2) Türkiye bazında teşvik sistemi genel değil, selektif nitelikte, yani sektör ve proje bazında her yatırım ayrı değerlendirilmelidir.
3) İleri teknoloji yatırımları, örneğin bio-teknoloji, yazılım, genetik, savunma sanayi gibi, desteklenmelidir.
4) KOBİ’ler için daha pratik ve özellikle finansman sorununu çözecek önlemler alınmalıdır.
5) Bürokraside çelişkili uygulamalar kaldırılmalıdır.
6) Bir gecede değişebilen teşvik konuları, prensibe bağlanmalı ve uzun süre devam etmelidir.
7) En önemlisi devlet geri kalmış yörelere alt yapı yapmalıdır… Alt yapısı olmayan illere ne verirseniz verin yatırım içi kimse gitmez.