Merkez Bankası gecelik borç alma faizini, yani kendisi piyasadan likiditeyi düşürme, bankaların elindeki fazla nakitleri
Almak veya ihtiyacı olduğunda borç aldığı paralara verdiği gecelik faizi 0.50 puan artırarak, yüzde 16.25’ e çıkardı.
Buna karşılık tersine kendi verdiği gecelik borç faizini de yüzde 20.25’e çıkardı.
Türkiye dünyada faizlerin en yüksek olduğu ülke idi. Şimdi arayı daha çok açtı.
Örneğin bizden sonra faizlerin yüksek olduğu Brezilya’ da gecelik faiz oranı yüzde 12.25’ tir.
Biz faizleri yükseltirken, İngiltere, Kanada, Tayvan ve ABD faizleri düşürdü.
MB kur politikasını, kurlar düşük kalacak şekilde uyguladığı için, şimdi yıllık dış cari açığımız 50 milyar doları geçiyor.
Aynı MB faiz artırmada da hep yanlış yapmaktadır. Çünkü:
1) Faiz artırmak, ekonominin genişleme dönemlerinde tüketimi kısmak ve toplam talebi düşürmek için başvurulan bir araçtır. Oysa Türkiye de zaten tüketim gerilemiştir. Hatta Merkez Bankasının (MB) açıklamasında ‘’uluslararası kredi piyasasındaki sorunlar iç talebi yavaşlattı.‘’ demektedir. Şu halde yüksek faiz enflasyonla mücadele için iç talebin kısılmasına yaramayacaktır.
YATIRIMLARI VURACAKTIR
2) Yüksek faiz yatırımların kısılmasına neden olur. Bu da ekonomiyi daha çok daralmaya götürür. İşsizlik artar. Yaşamakta olduğumuz işsizliğin bir nedeni düşük kurdur.Düşük kur iç üretimde ithalatın payını artırdı. İçeride aramalı ve hammadde üretimi düştü. Diğer bir nedeni de yatırımların durma noktasına gelmiş olmasıdır.
3) MB ‘’dış talep göreli olarak güçlüdür‘’ diyor. Ancak faiz artışı iç üretimde maliyetleri artıracağından, dış satım pahalı olacak ve ihracatı olumsuz etkileyip, ithalatı artıracaktır. Yani Türkiye’ nin rekabet gücünü olumsuz etkileyecektir.
4) Daralma döneminde faiz artışı, iç üretimde maliyetleri artıracağından, firmalar bu maliyeti yansıtamaz ise iflas eder… Yansıtır ise enflasyon artar. Türkiye de piyasada oligopol yapı olduğu için büyük firmalar faiz maliyetini enflasyona yansıtacak ve fakat KOBİ’ ler zora girecektir.
GERÇEK NEDEN SICAK PARA
Aslında MB’ nın faizleri artırmasının gerçek nedeni, Ülke riskinin artması ve sıcak para çıkışını önlemektir.
Ekonomide, AKP iktidarının Yanlışları ülke riskini artırdı. O kadar ki bu gerçeği IMF’ de dile getirdi.
Geçen hafta The Ekonomist dergisinde, Türkiye masası şefi Lorenzo Giorgianni ‘’Finansal piyasalar gergin olmayı sürdürürken, Türkiye cambaz ipinde oynayarak politikada hata yapıyor ve bu hataların potansiyel maliyeti artıyor.‘’ şeklinde yorum yaptı.
Öte yandan bu sene cari açık 50 milyar doları geçiyor. Satılacak mal da kalmadı. Bu nedenle sıcak paraya ihtiyaç var. Yüksek faiz sıcak para çeker.