Enflasyona Teslim Olduk

Ocak ayında TÜFE oranı  , enflasyon beklentilere uygun olarak yüzde 1.06 oranında arttı. Beklentiye uyduğu için  piyasalara etkisi nötr olacaktır. Ancak aylık ve yıllık bazda enflasyon yüksektir ve  ekonomik istikrarsızlığın yüksek olduğunu gösterir.  Enflasyon  İstikrar sorununun barometresidir.

2019 Ocak ayı yıllık TÜFE oranı  yüzde  20.35 oldu.  Yıllık Yİ-ÜFE oranı da yüzde 32.93 oldu. Dünya ortalamasına göre yüksektir. Bu seviyede enflasyon oranları , belirsizlik ve kırılganlık yaratır. Önce yatırım ortamını zedeler.

Dünyada gerçekleşen ortalama enflasyonlara bakarsak , Türkiye’nin her zaman kaybettiğini görebiliriz.  Dünyada , 1970 ve 1974 petrol krizleri , enflasyonu artırmıştı. O dönemlerde uygulanan Keynesgil politikalar nedeniyle bütçe açıkları da yüksekti. Bunun için o yıllarda bütün dünyada enflasyon oranları da yüksekti. 2018 de dünyada enflasyon kalmadı ve fakat biz hala enflasyon sorununu  yaşıyoruz.

Bu güne kadar gelen iktidarlar ve İMF ‘ enflasyon için çözüm ürettiler ve fakat uygulamadılar. Bunun temel nedenlerinden birisi , dünde bu günde siyasete popülizmi hakim olmasıdır.

Rahmetli Demirel ‘ ‘’kim ne verirse ben beş fazlasını veririm  ‘’ derdi. Bu günkü popülizm ise , hayatın normal seyrine aykırı olacak kadar yüksektir.

Ocak ayında yıllık Yİ-ÜFE’ nin ve  Çekirdek enflasyonun daha yüksek çıkması , 2019 yılında yüksek enflasyonun devam edeceğini gösteriyor.

Öte yandan Ocak ayında gıdada yıllık enflasyon oranı da yüzde 30.97 çıktı. Geçen sene Ocak ayında gıda enflasyonu  yıllık TÜFE oranının altında , yüzde 8.67 olarak  gerçekleşmişti.

Bu sene gıda enflasyonunun yüksek olmasının başında , Hükümetin yanlış politikaları geliyor.

Yanlışların  başında , hükümetin piyasa düzenini emir- komuta ve ceza üçgeni içinde çözmek istemesi geliyor. Söz gelimi  hükümet soğan depolarını basarak soğanın karaborsaya düşmesine neden oldu. Marketleri tehdit ederek , marketlerin bazı sebzeleri satmama kararı almasına yol açtı.

Türkiye de piyasayı ceza ve tehdit ederek düzletme , her zaman tam tersi sonuçlar vermiştir. Söz gelimi Millî Korunma Kanunu, Türkiye’de İkinci Dünya Savaşı sırasında uygulamaya konulmuştur. Bu kanun daha sonra Demokrat Parti tarafından 1955 yılından itibaren  değiştirilip yeniden uygulanmaya konulmuştur.  Bu kanunla DP iktidarı ekonomik alana çok etkin şekilde müdahale etmiştir. Birçok insana ceza ve hatta hapis cezası verilmiştir.  Bu nedenle birçok mal tezgah altına inmiş… Karaborsa hortlamış ve tüketici daha yüksek bedel ödemek zorunda kalmıştır.

Elbette piyasa ekonomisinin başarısızlıkları vardır. Bu günkü hükümetler, hem devleti dışlamış , hem de devlet tekellerini , et- balık kurumu gibi piyasayı tanzim eden kamu kurumlarını  ortadan kaldırarak ,  özel tekeller yaratmış  ve piyasa başarısızlıklarının artmasına yol açmışlardır.

Doğrusu ,  piyasada rekabeti sağlayacak devlet müdahalesidir. Bu müdahale , et balık kurumunda yaşandığı gibi ,devletin piyasada iş yapması şeklinde de olabilir.

Hükümetin çalıştığı hal yasası da soruna çözüm olmaz. Bu yasada belki Ambalajlamada ürün ve kilo standardı getirilmesi  ve soğuk zincirin zorunlu olmasının yararı olur. Ancak spekülasyonun ortadan kalkmasına imkan vermez.

Hükümetin araştırması gereken bir sorun  daha var ?  Kamu kurumlarına , THY gibi kurumlara kimler ne fiyatla ürün satıyor ? Bunların iktidarla  bir  bağlantıları var mı ?