HAZİRAN ayında, Tüketici Fiyatları Endeksi’ne (TÜFE) göre aylık enflasyon yüzde eksi 0.24, hazirandan hazirana son bir yıldaki enflasyon ise 8.60 oldu.
Merkez Bankası’nın 2007 yılı enflasyon hedefi ise yüzde 4 idi.
Aslında yüzde 8.6 oranındaki enflasyon, Türkiye şartlarına göre yüksek değil. Ancak sorun enflasyon rakamında değil… Sorun Merkez Bankası’nın geçen sene başından beri enflasyon hedeflemesine gitmiş olmasıdır.
2005 yılı sonunda Hükümet tarafından IMF’ye verilen niyet mektubunda, “…2006 itibariyle resmi enflasyon hedeflemesi sistemine geçilmesine ilişkin kararlığımız devam etmektedir…” deniliyor.
Aslında Merkez Bankası raporlarında da, 2002 yılı başından itibaren ve 2006’ya kadar “örtük enflasyon hedeflemesi”nin uygulanacağı yazılıdır…
Enflasyon hedeflemesi… Toplumun yabancı olduğu bir terimdir…
Yeni strateji ne olacak?
ENFLASYON hedeflemesi, para politikası çerçevesinde belirlenen araçların, Merkez Bankası tarafından ilan edilen enflasyon hedefini gerçekleştirmek için kullanıldığı bir stratejidir.
Merkez Bankası bu stratejiyi, resmi olarak ilan etmeden kullanırsa, buna örtük enflasyon hedeflemesi deniliyor.
Örneğin Merkez Bankası bir para politikası aracı olan likidite artışını, kısa vadeli faizleri ve kredileri tespit ettiği enflasyon hedefine göre ayarlayacaktır..
Enflasyon hedeflemesi, ilk defa 1989 yılında, Yeni Zelanda’da uygulandı… 1991’de Şili, daha sonra Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Meksika ve İsrail gibi gelişmekte olan ülkelerde uygulandı… Kanada, İsveç ve Avustralya’da uygulandı…
Hedef tutmazsa ne olur?
ENFLASYON hedefi, Merkez Bankası’nın piyasaya ve kamuoyuna verdiği bir taahhüttür… Haziran ayı itibariyle bu taahhüdünde enflasyon hedefinde yüzde yüz oranında sapma olmuştur.
MB’nin bir taahhüdü olduğu için, hedefte yüzde yüz sapma, MB’ye ve ekonomi yönetimine olan güveni zedeler… Ülkede risk artar. Faizler yüksek seyreder. Bu nedenle enflasyon hedeflemesi varken, enflasyon rakamından çok, enflasyon hedefinden ne kadar sapıldığı önemlidir.
Türkiye’de enflasyon hedeflemesine erken geçildi.
Ömürboyu kemer
Enflasyon hedeflemesine geçmesi için, altyapının oluşması gerekir.
1) Para otoritesinin, büyüme, istihdam ve döviz kuru istikrarı gibi hedefler yerine, yalnızca öngördüğü enflasyon hedefine odaklanması gerekir. Bu şartlarda işsizlik daha çok artar. Bu nedenle işsizliğin çok yüksek olması, enflasyon hedeflemesi için bir sorun teşkil eder.
2) Mali disiplinin sağlanmış ve mali piyasaların gelişmiş olması gerekir.
Mevzuatla ve uygulama ile mali disiplin sağlanabilir… Ancak mali piyasaların gelişmiş olması, ülkenin gelişmişlik seviyesine bağlıdır. Türkiye’de Borsa’nın bu kadar hareketli olması, mali piyasalar için bir handikaptır.
3) Finans sisteminin istikrârlı olması gerekir…
Gerek niyet mektubundan ve gerekse enflasyon hedefi stratejisinden anlaşılan odur ki, Türkiye’de halk, çalışan, çiftçi, kemer sıkmaktan hiçbir zaman kurtulmayacak… Ekonomik maliyetleri bu kesimler çekmeye devam edecek… İşsizlik artacak.