Enflasyon Alarm Verdi

Enflasyon, fiyat istikrarının bozulması demektir. Nedeni ne olursa olsun, bu bozulma bir defa başladı mı ve hükümet ‘te, güven verecek bir istikrar programı yapmazsa, artarak devam eder. Tüm makro dengeleri bozar. Belirsizlik yatırımları engeller, tüketim-tasarruf dengesini bozar, yoksulluk artar ve sosyal dengeler de bozulur.

2001 krizinden sonra, İMF’ nin güçlü ekonomiye geçiş programı, kemer sıkma hedefine dayalı olduğu için tepki çekti ve fakat enflasyonu da düşürdü. Ayrıca Hükümetin değişmesi, AKP’ hükümetinin kurulması da güven kaybını telafi etti. Sonuçta kriz sonrası;

• 2001 Mayıs ayında yüzde 52,4 olan TÜFE oranı 2004 Mayıs ayında yüzde 8,88’e düştü.
• 2001 Mayıs ayında 57,7 olan Toptan Eşya Fiyatları (TEFE) oranı yüzde 9,56’ya geriledi.

Bugün 2001 kriz yılından daha ağır bir enflasyon sorunu var. Hükümetin devamlı kullandığı bir deyişle ‘’nereden nereye? ‘’ geldik.

• 2004 yılı Mayıs ayında yüzde 8,88 olan TÜFE oranı, 2022 Mayıs ayında yüzde 73,5 oldu.
• 2004 yılında yüzde 9,56 olan TEFE oranı bugün Yİ-ÜFE olarak yüzde 132,16’ya yükseldi.

MAYIS AYI ENFLASYON
		2004	2022
TÜFE
AYLIK		0,38	2,98
YILLIK		8,88	73,5
12 AYLIK ORTLAMA		18,19	39,33
Yİ-ÜFE
AYLIK		-3	8,76
YILLIK		9,56	132,16
12 AYLIK ORTALAMA		15,16	80,38

Yİ-ÜFE ‘nin TÜFE’ den daha yüksek çıkması ve çekirdek enflasyonunda geçen yıla göre artması, enflasyon trendinin artış yönünde olduğunu gösteriyor.

Küresel sorunlar tüm dünyada enflasyonu artırdı ve fakat Türkiye ‘deki enflasyon Dünyadan koptu ve Dünya ortalamasının on katına yükseldi.

Dahası Uluslararası kuruluşlar, bu sene sonunda doların 20 liraya çıkacağını açıkladı. Kur arttıkça Yİ-ÜFE ‘de artıyor.

Bu şartlar, enflasyonda acil önlem almamız gerektiğini gösteriyor. Hükümet ise biliyoruz diyor ve fakat önlem almıyor. Bu durum Cumhuriyet tarihinde rastlanan bir durum değildir. Hatta Dünya da rastlanan bir anlayışta değildir.

Dünyada, ABD’ Fed, Avrupa Merkez Bankası ve birçok gelişmekte olan ülke , enflasyon korkusu ile faizleri artırdı ve artırma kararı aldı.

• Bizde ise MB gösterge faiz oranına göre Reel faiz oranı yüzde 34,3’tür. Dünyada böyle bir faiz yoktur.
• Türkiye’nin dış açıkları önceki yılların iki katına çıktı.
• Türkiye’nin risk pirimi (CDS) 714 baz puana yükseldi.
• Cari açık ve bir yıl içinde ödenmesi gereken dış borçları çevirmekte zorlanıyoruz.
• MB rezervleri eksidedir.

Bu şartlar hem kaos yaratıyor hem de en önemlisi Türkiye’nin dış borçlarında temerrüt riskini artırdı.

Bu kaostan nasıl çıkarız? 

Türkiye’yi bu ekonomik kaosa, Demokrasi, hukuk ve insan haklarında erozyon ile yanlış faiz politikası soktu. Çıkışta aynı yolla olur.

Merkez Bankası gösterge faizini, TÜFE seviyesine çıkarmalı ve dolaylı olarak   verdiği faiz yollarını kaldırmalıdır.  Bu durumda hem TL’den kaçış ve enflasyon düşer, hem de yabancı sermaye girer ve temerrüt riski azalır. Sonrasında Enflasyon düşüşüne paralel olarak faizleri de yeniden düşürmek gerekir.

Acil istikrar programı yapmak gerekir.